Deze foto is in het bezit van Mirjam Bolle in Jeruzalem, die hem mij ter beschikking heeft gesteld en waar ik haar heel dankbaar voor ben.
De foto toont het diner van de bruiloft van Max Bolle en Eva Hertzberger, dat plaatsvond op 5 september 1934 in Scheveningen, hotel Keyl. Een groot aantal mensen kon door Mirjam Bolle worden geïdentificeerd als familieleden Bolle of Hertzberger of de zakenpartner van Max Bolle. Zij zijn al "getagd" naar de persoon op deze site. Er ontbreken nog wat namen. Van een persoon is de toeschrijving onzeker. Maurits Hertzberger zou de zittende man rechts kunnen zijn, gebaseerd op de gelijkenis met de foto van Maurits Hertzberger op het JM en het feit dat hij aan de kant van de tafel zit waar andere personen van de familie Hertzberger zitten, maar zeker is dit niet.
Julia Polak (tevens bekend als Juul) was een dochter van Frederik Polak en Grietje Asscher. Zij trouwde in Amsterdam op 24 Augustus 1939 met Godfried Bolle, die de oorlog heeft overleefd. Toevoeging van een bezoeker van de website en Stadsarchief Amsterdam, archiefkaart Julia Polak.
Zie voor meer informatie:
N. van der Zee, L. Auerbach-Polak en B. Bausch-Polak, Bewogen stilte. Oorlogsherinnerin…
Julia Bolle Polak komt op veel plaatsen voor als "Juul" in de publicatie van haar schoonzus Mirjam Bolle "Ik zal je beschrijven hoe een dag er hier uitziet, dagboekbrieven uit Amsterdam, Westerbork en Bergen-Belsen."
"Ik sloop met een reservesleutel twee dagen na die grote razzia (in 1943, GL) naar het huis van mijn weggehaalde oudste zuster Juul en haar man. Als versteend bleef ik in de keuken staan. Op tafel stond de schaal met het restant van hun visgerecht, de gebruikte servetten er in aller haast neergeworpen omheen. Het kon mij niet duidelijker gemaakt worden dat wat zij, wat wij allen zo gevreesd hadde…
Max Bolle en Eva Bolle-Hertzberger op de dag van hun huwelijk, 5 september 1934. Vlnr achter het bruidspaar: Theo Hertzberger (broer van de bruid). de toenmalige verloofde van Theo, Julia Bolle-Polak, Freddy Bolle (broer van de bruidegom).
In het midden Julia Bolle-Polak. De man die zijn hoed oplicht is haar man Freddy Bolle. De man die rechts in de camera kijkt is haar zwager Menachem (Leo) Bolle. Foto in het bezit van Mirjam Bolle, Jeruzalem.
Uit de trein en verblijf in Tröbitz en Schilda, april/mei 1945
In juli 1945 keerde Freddy Bolle terug in Amsterdam, na vele maanden van ellendige gevangenschap in Bergen-Belsen en weken van zo mogelijk nog ellendiger transport in de trein die eind april 1945 bij het dorpje Tröbitz werd bevrijd door de Russen, ook wel aangeduid als "het verloren transport". In een brief gedateerd 28 september 1945 aan zijn broer Menachem (Leo) en schoonzus Mirjam Bolle-Levie in Kvutsat Yavne beschrijft hij onder meer het einde van de treinreis en het verblijf in Tröbitz en het naburige Schilda. In Schilda zijn zijn vrouw Julia Bolle-Polak ("Juul") en vrienden Leonard Koopman ("Leo") en Jakob Hirsch Hochfeld ("Jacques") aan vlektyfus overleden.
Freddy Bolle was de derde en jongste zoon van Maurits Bolle en Marie Bolle-Blitz. Hij werd geboren in 1914 in Amsterdam en overleed aldaar in 1983.
Het origineel van de brief wordt bewaard door Yad Vashem in Jeruzalem.
"(...) Einde April, data heb ik nooit kunnen onthouden, stonden we nadat de trein door onze bondgenooten eenige malen beschoten was uit de lucht, op een Zondagmiddag by een viaduct, dat door de Moffen opgeblazen zou worden. Toen was het: of de trein ontruimen en alle Joden (zieken èn doden en gezonden) eruit het bosch in, of nog op het laatste oogenblik een locomotief, die de ca 40 wagons een eind…