Helena van Stratum werd op 1 December 1882 in Amsterdam geboren als derde van de vier kinderen van Lion van Stratum en Anna Pije. Zij trouwde op 24 April 1904 in Amsterdam met Hijman Stodel, diamantbewerker van beroep, die op 19 Februari 1882 in Amsterdam geboren was als zoon van Joseph Stodel en Elizabeth (Betje) Metz. Op 10 Juni 1906 kregen het echtpaar Stodel-van Stratum één zoon: Joseph.
Hijman woonde bij zijn ouders in de Weespersraat 31 en Helena woonde toen met haar ouders en familie in de ’s-Gravesandestraat 6 hs in Amsterdam. Nadat Hijman en Helena gehuwd waren vonden zij woonruimte in de ’s-Gravesandestraat 10 I maar op 10 November 1906 betrokken zij een woning aan de Linneausparkweg 21 in de Watergraafsmeer.
Het huwelijk van Hijman en Helena hield echter geen stand; Hijman Stodel vertrok al weer in December 1911 naar Amsterdam waar hij terecht kon in de ’s-Gravensandestraat 10 en vanaf 2 Mei 1912 betrok hij woonruimte in de Pieter Aertszstraat 121 II.
Later, in Maart 1912 volgden Helena met haar zoon Joseph, maar zij gingen naar de Wijttenbachstraat 35 III in Amsterdam-Oost, waar ook haar ouders en andere familieleden verbleven. Het echtpaar Stodel-van Stratum woonde toen al apart van elkaar en op 28 Augustus 1914 werd het huwelijk na vonnis van de Arrondissements Rechtbank ontbonden.
Hijman, inmiddels handelaar in rubber artikelen, was in Den Haag op 21 Februari 1919 opnieuw gehuwd was met de 25-jarige niet-Joodse Catharina Christina Boekhout, een dochter van Pieter Boekhout en Dorothea Serrarens. Op 1 Mei 1920 werd Hijman ingeschreven op het adres Witte de Withstraat 14 in Den Haag, waar zijn tweede echtgenote al sinds 3 Maart 1917 woonde. Uit dit huwelijk werd op 2 September 1921 hun zoon Henri geboren. Op 1 Juni 1926 verhuisden zij naar Rijswijk, waar Hijman Stodel op 19 October 1939 is overleden.
Ook Helena van Stratum trad voor de tweede keer in het huwelijk: op 26 Mei 1922 trouwde zij in Amsterdam met de handelsreiziger Isaäc Cartoef, die op 5 Juni 1888 in Amsterdam geboren was als zoon van Hijman Cartoef en Branca Dooseman. Tot aan zijn huwelijk met Helena woonde Isaäc bij zijn oudere zus Betsie Cartoef die gehuwd was met Isaäc Leger in de Transvaalstraat 51.
Nadat het huwelijk gesloten was trok Isaäc Cartoef in bij zijn echtgenote die al sinds Maart 1912 in de Wijttenbachstraat 35 III woonde maar in Februari 1928 verhuisden zij naar de Cilliersstraat 3 I, waar Isaäc’s zus Betsie met haar man een jaar eerder zijn komen wonen en in Mei 1936 verhuisden Isaäc en Helena naar de Lekstraat 3 I in Amsterdam-Zuid.
Ten tijde van de verplichte registratie van alle Joden in Nederland in 1941, was Helena Cartoef-van Stratum in het N.I.Z. opgenomen, het Nederlands Israelitisch Ziekenhuis, wat gevestigd was aan de Nieuwe Keizersgracht 104. Toen Helena in het N.I.Z. lag, heeft Isaäc Cartoef nog moeten verhuizen van de Lekstraat naar de Laing’s Neckstraat 3 in Amsterdam-Oost, vanwaar hij begin October 1942 werd opgepakt en afgevoerd naar Westerbork. Op 23 October 1942 werd hij op transport gesteld naar Auschwitz, waar hij op 26 October 1942 bij aankomst direct in de gaskamers van Auschwitz-Birkenau werd vermoord.
Omdat Helena niet meer terug kon keren naar de Lekstraat, woonde zij vanaf 11 November 1942 op de Kloveniersburgwal 17 hs. Op 4 Maart 1943 werd zij opgepakt en afgevoerd naar Westerbork waar zij terecht kwam in barak 84, de oudeliedenbarak. Op 10 Maart 1943 werd Helena Cartoef-van Stratum van Westerbork gedeporteerd naar Sobibor waar zij bij aankomst op 13 Maart 1943 onmiddellijk in de gaskamers daar werd vermoord.
Bronnen o.a. het Stadsarchief Amsterdam, gezinskaarten Lion van Stratum, Isaäc Leger en Isaäc Cartoef; archiefkaarten van Helena van Stratum, Isaäc Cartoef en Isaäc Leger; Amsterdams Bevolkingsregister en Overgenomen delen betr. Hijman Cartoef en Hijman Stodel en Helena van Stratum en Isaäc Cartoef; woningkaart Amsterdam, Lekstraat 3; het Gemeente Archief Den Haag, gezinskaart van Hijman Stodel; website het stenenarchief.nl/graf Hijman Cartoef en het archief van de Joodse Raad, registratiekaarten van Helena van Stratum en Isaäc Cartoef.