Verhaal

De familie van Jacob de Leeuw

Slachtoffers en overlevenden

Door: Astrid

Het verzetsherdenkingskruis van Mia de Leeuw-Streitbörger

Jacob de Leeuw, het 5e kind van Schoontje Polak en Abraham de Leeuw is 2 keer getrouwd geweest. Tijdens zijn keuring voor militaire dienst was zijn beroep handelsreiziger. Hij werd geschikt bevonden voor de Infanterie, gelegerd in Amersfoort. 

Op 10 februari 1927 trouwde hij met de 17-jarige verkoopster Rachel Parijs uit Amsterdam, dochter van diamantslijper Wolf Parijs en Debora Sweijd. Hij kreeg met haar een dochter: Sonja. Op 11 mei 1931 scheidde hij van Rachel en hij trouwde in Gelsenkirchen op 6 november 1933 met Wilhelmine Bernhardine Streitbörger uit dezelfde plaats. Zij werd in de familiekring Mia genoemd en ze was de dochter van Karl Streitbörger en Auguste Kümmerling, beiden geboren in Duitsland. Rondom het moment van zijn huwelijk met Mia heeft Jacob een periode in Gelsenkirchen gewoond. In de Arolsen Archieven is een kopie van een inschrijvingsregister van de gemeente Gelsenkirchen te vinden met zijn naam erop. Met Mia kreeg Jacob een zoon: Karl Bernhard (door de familie Ben genoemd).

Vanaf 19 februari 1934 woonde Jacob met zijn familie in Zandvoort, aan de Zeestraat 24. Op 30 oktober 1940 keerde hij terug naar Amsterdam en ging aan de Volkerakstraat 8, I hoog, wonen. Dit adres is ook bekend geweest bij de Joodsche Raad. Op basis van de gegevens op zijn kaart uit de cartotheek van de Joodsche Raad kan geconstateerd worden dat Jacob niet in een kamp heeft gezeten.

Begin 1950 is Jacob de oprichter van de handelsonderneming Jakaleeuw. Het was van oorsprong een onderneming in de kledingbranche. In eerste instantie was dit bedrijf gevestigd in Amsterdam aan de Warmoesstraat, verhuisde vervolgens naar de Oudezijds Voorburgwal 67 en tenslotte naar de Wakkerendijk 27 in Eemnes. De laatste jaren van het bestaan van dit bedrijf was het enigszins zieltogend. Na het overlijden van Jacob op 12 augustus 1973 draaide het nog wel even door, maar op 15 augustus 1978 werd het faillissement uitgesproken.

Jacob woonde met zijn 2e vrouw Mia op het moment van zijn overlijden aan de Rooseveltlaan 19, I hoog. Hij is begraven op de begraafplaats Zorgvlied in Amsterdam. Aan het einde van haar leven verbleef Mia een periode in verzorgingshuis Theodotion in Laren, waar zij op 30 december 2003 is overleden. Zij is begraven op de algemene begraafplaats De Woensberg in Blaricum.

Met de eerste vrouw van Jacob is het niet goed afgelopen. Rachel Parijs is na haar scheiding van Jacob op 20 september 1939 in Amsterdam hertrouwd met Maurits Abrahams. Maurits was de zoon van Salomon Abrahams uit Amsterdam en Sara Carolina van Rooijen uit Leiden. Rachel was met nog 5 anderen, waaronder haar moeder, ondergedoken in een huis aan de Bestevaerstraat 185 in Amsterdam. Ze werd op 14 december 1943 opgepakt en is tegelijk met haar moeder op 28 januari 1944 omgekomen in Auschwitz. 

De 2 kinderen van Jacob - Sonja en Ben - hebben de oorlog overleefd, mede dankzij de inspanningen van Mia. Mia was actief betrokken in het verzet. Zij heeft tijdens de oorlog Joodse vluchtelingen in huis opgenomen en Joodse families in onderduik verzorgd. Mia heeft hiervoor het Verzetsherdenkingskruis gekregen. Sonja is in 1947 in Amsterdam getrouwd, en heeft in Amsterdam dochter Marianne gekregen. In 1952 is ze met haar gezin naar Amerika geëmigreerd, waar ze een zoon hebben gekregen: Arthur Jacques. Sonja en haar man zijn overleden, maar hun familie is uitgebreid met kleinkinderen en achterkleinkinderen. Ben is in 1955 in Amsterdam getrouwd en heeft 2 dochters gekregen.

Gebaseerd op bijdragen van de nabestaanden van Jacob en Mia, de indexen van het Stadsarchief Amsterdam, het "Gedenkboek Verzetsherdenkingskruis" (Samson Uitgeverij, Alphen aan de Rijn, 1985) en op gegevens van de websites Oorlogsbronnen, WieWasWie, Delpher en de Arolsen archieven.