Biografie

Het lot van Abraham Wurms.

Abraham Wurms was de derde van de vier kinderen van groentehandelaar Juda Wurms en Rebecca Vogel. Hij  was geboren op 15 Juni 1918 in Amsterdam. Hij woonde thuis bij zijn ouders op de Tugelaweg 95 I in Amsterdam-Oost en was werkzaam als winkelbediende en later als magazijnbediende.

Abraham was net als zijn andere broer Isaac en zussen Femmetje en Catharina geboren in de Foeliestraat 38 maar in 1929 verhuisde het gezin naar de Tugelaweg 95 I in de Transvaalbuurt van Amsterdam-Oost. Hij zelf was niet getrouwd, maar zijn broer Isaac en zussen Femmetje en Catharina wél en die vertrokken als gehuwde man en vrouw toen naar de adressen van hun schoonfamilie, behalve de man van Femmetje, Jacob Batavier: die kwam inwonen op de Tugelaweg.

Abraham was “gesperrt wegens functie”, zoals is vermeld op zijn registratiekaart van de Joodse Raad. Hij was chef van een "Joods Lokaal" met legitimatienummer Z138A. Een Joods Lokaal was een winkel waar uitsluitend Joodse bewoners van de stad boodschappen mochten doen. Zijn ouders werden al tijdens de grootscheepse razzia’s van begin October 1942 in Amsterdam opgepakt, afgevoerd naar Westerbork, op 9 October gedeporteerd naar Auschwitz en na aankomst op 12 October 1942 direct vermoord.

In hoeverre die “Sperre” Abraham Wurms nu “geholpen” heeft voor wat betreft het beoogde uitstel van deportatie, is niet duidelijk, want uit zijn Joodse Raadkaart blijkt dat ook Abraham Wurms op 2 November 1942 op transport gesteld is naar Auschwitz. Dus moet hij ook al in October 1942 in Westerbork zijn binnengebracht.

Het transport van 2 November 1942 omvatte 954 gedeporteerden; na een tussenstop in Cosel, waar 260 jongens en mannen tussen 15 en 50 jaar moesten uitstappen, werden deze als dwangarbeiders tewerkgesteld in de omliggende werkkampen in Opper Silezië. Degenen die in de trein achterbleven werden geacht niet arbeidsgeschikt te zijn m.a.w. de oudere, zwakke of ziekelijke mannen, vrouwen en kinderen. Zij werden verder naar Auschwitz vervoerd, waar zij na aankomst direct vergast werden in de gaskamers van Auschwitz-Birkenau.

Het is vrij zeker dat Abraham Wurms, toen 24 jaar, behoorde tot de arbeidsgeschikte mannen die in Cosel de trein moesten verlaten. In de Rode Kruis publicatie “Auschwitz deel 3” van October 1952 – de Cosel- transporten –  is beschreven dat degenen van het transport van 2 November 1942, die in Cosel de trein hebben moeten verlaten, vervolgens voor het grootste deel de route naar de werkkampen St. Annaberg - Gleiwitz, Oderberg en Seibersdorf, Niederkirch en Ottmuth - Blechhammer en enkelen naar Bismarckhütte/ Monowitz hebben gevolgd.  

De Rode Kruis publicatie beschrijft verder dat de mannen, die in Cosel de trein hebben moeten verlaten vandaar hun zwerftocht van het ene dwangarbeiderskamp naar het andere zijn begonnen. Door de talrijke dislocaties levert het vaststellen van plaatsen en data van overlijden voor grote groepen van deze mannen grote moeilijkheden op.

Er is echter één omstandigheid, die voor deze vaststelling een belangrijke houvast biedt, nl dat het overgrote deel van hen in verloop van tijd (eind 1942 t/m eerste helft 1944) in het grote “dwangarbeiders- en concentratiekamp Blechhammer” terecht gekomen is. Desondanks is het niet bekend waar Abraham Wurms waar en wanneer precies hij om het leven is gekomen.

De Nederlandse Autoriteiten hebben na de oorlog daarom na onderzoek en getuigenissen van overlevenden vastgesteld, dat Abraham Wurms op 30 November 1943 in de omgeving van Auschwitz is overleden. De Gemeente Amsterdam heeft op 27 Januari 1961 een akte van overlijden opgemaakt voor Abraham Wurms, waarin is vastgelegd dat hij op 30 November 1943 in de omgeving van Auschwitz is overleden.

Bronnen  o.a. het Stadsarchief Amsterdam, gezinskaart Juda Wurms, archiefkaart Abraham Wurms, geboorteakte 6807 van Abraham Wurms; het archief van de Joodse Raad, registratiekaart  van Abraham Wurms; Wikipedia website Jodentransporten vanuit Nederland.nl/2 Nov 1942; Publicatie van het Nederlandse Rode Kruis van October 1952 “Auschwitz deel 3” – de Coselperiode /transport 2 Nov 1942/div. pagina’s; overlijdensakte 30 d.d. 27 Januari 1961 uit het A-register 117-folio 5v voor Abraham Wurms, opgemaakt in Amsterdam.

 

Alle rechten voorbehouden