Markus is het vijfde kind van Eliazer Walg en Sara Mooleman. Het gezin bestond bij het begin van de oorlog, naast de ouders, uit acht kinderen. Het eerste kind, ook Markus genaamd, overleed al voor de oorlog. Geboren op 11 mei 1915 overleed hij op 30 januari 1916, slechts 9 maanden oud.
Op de persoonskaart van Markus uit het Stadsarchief van Amsterdam wordt als zijn beroep ‘ kantoorbediende’ genoteerd. Ook zijn kaart uit de Cartotheek van de Joodsche Raad geeft dit beroep.
Eliazer en Sara gingen wonen op Roetersstraat 14 II. Daar zijn Abraham, Maurits, Gretha, Markus, Rachel, Evelina en Selma geboren. Juli 1926 verhuisde het gezin naar de Nieuwe Prinsengracht 79 huis. Daar is Maria Bertha geboren. Op 21 mei 1928 werd het gezin ingeschreven op de Transvaalstraat 115 bovenhuis.
Juni en juli 1942 beginnen de Duitsers met het op grote schaal wegvoeren van Joden uit Amsterdam. Onder het mom van de z.g.n. Arbeidseinsatz werden Joden tussen de 16 en 40 jaar opgeroepen zich te melden. In eerste instantie weigerde velen dat. Het terechte vermoeden bestond dat het lot van de gedeporteerde weleens vreselijk zou kunnen zijn. De Duitsers namen maatregelen om aan de door hun gewenste aantallen voor de “ Arbeidseinsatz” in het Oosten te komen. Zo werd de Joodsche Raad onderdruk gezet er voor te zorgen dat de opgeroepenen ook daadwerkelijk zouden verschijnen, werden willekeurige personen opgepakt om als gijzelaars te dienen en vonden er razzia’s plaats om angst in te boezemen. Waarschijnlijk hebben drie van de nog op de Transvaalstraat 115 bovenhuis wonende kinderen, namelijk Markus, Evelina en Selma, een dergelijke oproep gekregen. Hoe de gebeurtenissen zich verder hebben voltrokken is niet bekend maar Evelina komt op 29 juli 1942 aan in Westerbork. Voor Markus waarschijnlijk een paar dagen eerder. Op 31 juli 1942, moeten Markus en Evelina op transport naar Auschwitz.
Er is een overlijdensakte voor Markus in het Stadsarchief van Amsterdam (aktenummer 554, dd. 29-09-1950). Op deze akte wordt als datum van overlijden 30 september 1942 genoemd. In veel gevallen is de overlijdensplaats -en datum van vermisten na de oorlog vastgesteld door de ‘ Commissie tot het doen van Aangifte van Overlijden van Vermisten’. Deze commissie kreeg tot taak onderzoek te doen naar het overlijden van oorlogsslachtoffers waarvan geen gegevens bekend waren. Men deed dit door middel van onder andere het verzamelen van gegevens uit kampregisters en deportatielijsten, het inwinnen van informatie bij het Informatiebureau van het Nederlands Rode Kruis en de Rijksinspectie van de Bevolkingsregister en het verhoren van getuigen. Kon er desondanks geen bepaalde datum van overlijden van de vermiste worden achterhaald, dan werd de derde dag na deportatie uit Westerbork of Vught aangehouden. Als personen geregistreerd werden als gevangenen in Auschwitz en dus niet direct bij aankomst zijn vermoord, ging de commissie ervan uit dat men niet langer dan zes weken zou kunnen overleven in Auschwitz. Bij veel van de personen die in de zomer van 1942 zijn gedeporteerd en geregistreerd werden in Auschwitz is op deze wijze een overlijdensdatum vastgesteld van 30 september 1942. Ook voor Markus is aangifte gedaan van overlijden door de Minister van Justitie op basis van een dergelijk onderzoek. Welke gegevens dat precies zijn geweest is niet te achterhalen. Men heeft vastgesteld dat Markus ongeveer twee maanden na binnenkomst in Auschwitz hoogstwaarschijnlijk niet meer in leven was en heeft de datum op 30 september 1942 gezet.
Er is reden om aan te nemen dat Markus eerder is omgekomen. In de Sterbebücher van Auschwitz wordt het overlijden van Markus gemeld op 25 september 1942. De zogenaamde Sterbebücher van Auschwitz bevatten bijna 69.000 overlijdensakten die tussen juli 1941 en december 1943 in het kamp zijn opgemaakt. Alleen personen die als bewoners van het kamp stonden ingeschreven, bijvoorbeeld als (dwang)arbeider, kregen uiteindelijk zo’n akte. Voor diegenen die direct na aankomst zijn omgebracht was een inschrijving niet van toepassing. De gegevens uit de Sterbebücher worden niet altijd als betrouwbaar beschouwd.
Markus Walg is 22 jaar geworden.
Gebruikte bronnen:
- Stadsarchief Amsterdam, persoonskaart Markus Walg
- Stadsarchief Amsterdam, overlijdensakte Markus Walg, nummer 554 dd 29-09-1950
- Cartotheek Joodsche Raad, kaart van Markus Walg
- ANDB archief (IISG Amsterdam)
- Auschwitz Sterbebücher