Biografie

Over Selma Hemelrijk en haar tweede echtgenoot Max Bernstein.

In 1933 werduwe van Levie (Louis) Oudkerk.

Selma Hemelrijk, de dochter van koopman Hijman Benjamin Hemelrijk en Esther Sophia Strauss, was geboren op 16 Juli 1886 in Seppenrade in Duitsland. Zij woonde met haar ouders in Winterswijk, vanwaar zij op 3 Februari 1914 in Amsterdam in de huishouding ging werken bij het Nederlands Israëlitisch Oude Mannen en Vrouwen Ziekenhuis in de Kerkstraat 135. Half October 1914 keerde zij weer terug naar de Wooldstraat 40 in Winterswijk naar haar ouders.

Op 6 April 1916 arriveert Selma opnieuw in Amsterdam, nadat zij op 30 Maart 1916 in Winterswijk in het huwelijk getreden was met Levie Oudkerk, (doorgaans Louis genoemd). Louis was een zoon van Gerrit Oudkerk en Henriette Jacobson en was geboren op 7 Augustus 1878 in Amsterdam. Louis was koopman in manufacturen en mode-artikelen.

Nadat het huwelijk gesloten was woonde het echtpaar Oudkerk lange tijd op het adres Singel 87 in Amsterdam en verhuisden daar pas in Maart 1926 naar de Heerengracht 94. Selma en Levie Oudkerk kregen drie kinderen, t.w. Gerrit in 1917, Sophie in 1918  en Hijman in 1920, waarvan Sophie de Holocaust overleefde, Gerrit vóór de oorlog, in 1939 naar New York vertrok en Hijman tijdens de Sjoa werd vermoord.  

Mogelijk tijdens een zakelijk verblijf in Maastricht, overleed Levie (Louis) Oudkerk daar op 30 Mei 1933 en werd 2 Juni van dat jaar begraven op de Joodse Begraafplaats te Muiderberg. Uit een van de Amsterdamse adresboeken uit de jaren 1930/ bleek, dat op de Heerengracht 94 inmiddels de NV Mode Engroshandel v/h Louis Oudkerk gevestigd was.

Op 22 Januari 1936 arriveerde een zekere Max Bernstein vanuit Berlijn in Amsterdam, die onderdak vond  op de Herengracht 94 huis bij de weduwe  van Levie (Louis) Oudkerk, Selma Hemelrijk. Van beroep was Max grossier in modeartikelen, wat kennelijk goed aansloot bij de activiteiten van de NV Mode Engroshandel v/h Louis Oudkerk. Hij was op 25 Juli 1895 in Hameln (D) geboren als zoon van Kusel Bernstein en Emma Stern.

Op 21 Augustus 1937 trouwde Selma Hemelrijk in een 2e echt met Max Bernstein en de drie kinderen Oudkerk werden daarna weer bijgeschreven op het adres Heerengracht 94, waar ook het pasgetrouwde echtpaar Bernstein bleef wonen.

Nadat in de eerste maand van 1941 de verplichte registratie van alle Joden in Nederland een aanvang had genomen, meldde Max Bernstein zich op 11 April 19141 om kwart voor zes (5.45 n.m.) op het politiebureau Warmoesstraat om een diefstal te melden, waarna het navolgende rapport is opgemaakt:

Max Bernstein, oud 46 jaar, grossier in modeartikelen, namens Fa. Louis Oudkerk, Heerengracht 94 1e etage alhier, dat op 11 April 1941 vanuit de gang van vorengenoemd perceel is ontvreemd zijn cocoslooper ter waarde van ongeveer F. 5,00. Geen vermoeden.  (Bron Stadsarchief Amsterdam, Max Bernstein/politierapporten 40-45/rapport 101 wijkbureau Warmoesstraat).

Op 11 Maart 1943 werd Selma Bernstein-Hemelijk opgepakt en afgevoerd naar Westerbork. Zij kwam daar terecht in barak 63. Wanneer precies haar man Max Bernstein werd opgepakt en in Westerbork terecht is gekomen, valt niet exact na te gaan; het datumstempel van zijn binnenkomst op zijn handgeschreven registratiekaart van Westerbork is dermate misvormd dat het (helaas) niet  leesbaar is. Zeker is wel dat Max Bernstein in Westerbork zijn deportatie heeft moeten afwachten in barak 65.

Die volgde op 25 Mei 1943 naar Sobibor. Beiden komen voor op de transportlijst van 25 Mei 1943 zoals die gepubliceerd zijn in het boek “Vernietigingskamp Sobibor” door Jules Schelvis, uitgegeven1994 door de Bataafse Leeuw. Het transport omvatte totaal 2862 slachtoffers die na aankomst op 28 Mei 1943 allen direct in de gaskamers van Sobibor werden vergast, waaronder óók de 47-jarige  Max Bernstein en zijn 56-jarige echtgenote Selma Bernstein Hemelrijk. Géén overlevenden……

Bronnen o.a. het Stadsarchief Amsterdam, gezinskaarten van Levie Oudkerk (1878-1933) en Max Bernstein (1895); archiefkaarten van Selma Hemelrijk (1886) en Max Bernstein; Bijzondere Registers Amsterdam Dienstpersoneel Ned. Isr. O.M en V. Ziekenhuis-Kerkstraat 135/Selma Hemelrijk; huwelijksakte 21 uit Winterswijk voor Selma Hemelrijk x Levie Oudkerk (Louis); overlijdensakte Amsterdam voor Louis Oudkerk 1933 reg. 5-100v; Website stenenarchief.nl/ record 29394 Levie Oudkerk; Woningkaart Heerengracht 94 Amsterdam met Max Bernstein; het archief van de Joodse Raad, registratiekaarten van Max Bernstein en Selma Bernstein-Hemelrijk en de Wikipedia website Jodentransporten vanuit Nederland.nl/transport 25 Mei 1943.

Alle rechten voorbehouden