Onder de geschatte 2000 leden van het Sonderkommando in Auschwitz bevonden zich tussen 1942 en 1945 zo’n 100 Nederlandse joodse mannen, twintigers en dertigers. Slechts een tweetal van hen heeft na de oorlog een officiële getuigenverklaring kunnen afleggen.
De meeste kommando’s werden vermoord. Voor het eerst zijn de getuigenissen van of over negen van deze dwangarbeiders opgetekend, uit dagboeken, brieven, gesprekken met familie en via andere getuigenverklaringen.
In de NRC van 2 december 2015 werd aandacht besteed aan deze gruwelijke verhalen. De bachelor scriptie van Bart Nauta waarin deze informatie is opgenomen, is in de zomer van 2015 afgerond. Begeleider was Prof. Houwink ten Cate.
“Deze getuigenissen zijn van belang omdat de mannen directe ooggetuigen waren van de vernietiging. De onschuldige Joodse Nederlanders in het Sonderkommando van Auschwitz hebben in een situatie geleefd die uitzichtloos en wanhopig was. De enige twee wensen die zij konden koesteren was het kamp te overleven en de wereld te vertellen wat zij hadden gezien. We zijn nu in staat om hen te zien als de individuen die zij zijn geweest.”
Dit is ook de reden dat wij deze informatie op de website van Community Joodsmonument hebben willen toevoegen.
Boven dit artikel staan de namen van personen, die in de scriptie zijn opgenomen. Als u op een naam klikt, gaat u naar hun pagina in deze site.
Nog enkele andere personen zijn met hun naam genoemd ondermeer door de getuigenverklaring van Isaac Italiaander, hij kende Joseph Peperwortel, Salomon van Sijs en Louis Elzas. De trompettist Levi Bannet sprak met Mozes van Kleef.
Bekend is dat Jacob en Abraham Beesemer, Joseph Peperwortel, Salomon van Sijs en Louis Elzas tijdens een opstand van Sonderkommando’s van Auschwitz (7 oktober 1944) door de SS zijn vermoord.
De overlevenden, Maurice Schellekes en Josef van Rijk, zijn de enigen die na de oorlog officiële getuigenverklaringen hebben kunnen en willen afleggen. Henry Bronkhorst was ook een overlevende. Hij legde geen verklaring af. Bennie Klein en (voornaam?) Waterman zijn genoemd bij andere verklaringen. Het is niet bekend of zij overleefden of documenten of papieren achtergelaten hebben.
Redactie Community Joodsmonument
10 december 2015
+++