ONDERDUIKER BEGRAVEN IN KOLENHOK PASTORIE.
MUIDERBERG Vak E Rij 50 Grafnummer 17
De joodse begraafplaats Muiderberg is een 15 hectare groot grafveld . Al sinds 1642 vonden hier meer dan 45000 mensen hun laatste rustplaats. De oudste grafzerk dateert uit 1665 en staat in de buurt van het hoofdgebouw. In de begintijd werden overledenen uit Amsterdam via de Muidertrekvaart per trekschuit vervoerd. De trekschuit ging voorbij Muiden door de Naarder trekvaart en bij de Hakkelaarsbrug in noordelijke richting verder tot aan de begraafplaats. Een Amsterdams joods gezegde om aan te duiden dat iemand ernstig ziek was, “Hij of zij is al bij de Hakkelaarsbrug”. Later ging het vervoer per koets en per auto !
Op de oudste delen van de begraafplaats vinden we veel grote en zware staande zerken , veelal prachtig versierd met bloemrijke Hebreeuwse teksten met de joodse jaartelling.
Het verschil met onze jaartelling is bij benadering plus 3760 jaar .
Op Joodse begraafplaatsen komt men treur , verdriet en soms uitzichtloosheid tegen. Daarnaast is het een plek van hoop, vrede en vertrouwen. Joodse begraafplaatsen mogen nooit geruimd worden.
Na enig zoeken samen met Henk Reinds van de redactie vonden we het graf van ABRAHAM EMANUEL ARBEID op vak E, niet ver van de ingang.
Een eenvoudige grafsteen.
De overlijdensdatum 11 Augustus 1959 klopt niet met de werkelijkheid!
Die was ook al niet exact bekend ( 00 januari 1943.)
We hebben steentjes op de rand gelegd . Als bewijs dat we er waren. Om het trieste verhaal af te sluiten van een radeloze jongeman die in een donkere tijd een gevaarlijke keuze maakte.
Eén steentje hebben we gemerkt met “1943 Zweeloo” .
Dat hij in vrede mag rusten !
Het verhaal van de joodse onderduiker is door Leo Arbeid ook geplaatst op Community Joods Monument. Zie: www.communityjoodsmonument.nl/page/388821/nl
Leo schreef mij : Dank voor je inzet om dit verhaal, van een familielid goed op papier te krijgen.
Jan Warmolts 11-11 2015