Lilly Samuel zat ondergedoken bij de hervormde predikant ds B.J. Ader en zijn echtgenote J.A. Ader-Appels. Mevrouw Ader schreef na de oorlog het boek "Een Groninger pastorie in de storm" en daar staat veel over Lilly (die ze aanduidt als Lily Salomons) te lezen.
Mevrouw Ader en Lilly kenden elkaar uit Amsterdam. Lilly schreef een brief aan de familie Ader met het verzoek om te mogen onderduiken in de pastorie in Oost-Groningen. De familie Ader liet zich inspireren door Jezus Christus' gebod tot naastenliefde. Later schreef mevrouw Ader: "Aan Hem dankte Lily het, dat er met de laatste post een expressebrief naar Amsterdam ging met het verzoek: "Kom zo spoedig mogelijk met de laatste trein hier aan." Na Lilly volgden nog drie Joodse onderduiksters. Een van hen - Johanna Ruth Dobshiner - schreef ook haar verhaal op onder de titel "Te mogen leven". Ook in dat boek wordt Lilly nadrukkelijk beschreven. In beide genoemde boeken staan ook foto's van Lilly en de andere onderduikers tijdens de onderduik.
Later schreef Els Boon een artikel over de familie Ader, waar zij de werkelijke naam van Lilly noemde.
Lilly en een vriendin waren in de pastorie bekend als "de muizen" Door verraad zijn Lilly en de andere onderduikers in april 1944 elders ondergebracht. Helaas overleefde Lilly niet. Ook dominee Ader kwam om het leven. Hij werd - ondermeer met de Joodse verzetsstrijder Philip de Leeuw - gefusilleerd op 20 november 1944 op de grens van Veenendaal en Rhenen. Een monument in het Schupse Bos herinnert daar nog aan.
C.D. van den Heuvel - 30 Jul 2013 11:05