Addition

Toespraak bij de onthulling van Stolpersteine voor het gezin Caneel-Bamberg

Mini Jurjens, Woorden uitgesproken bij de onthulling van de tegels voor Salomon Caneel, Carolina Eva Caneel-Bamberg en hun zoontje Mozes, Vispoortenplas 4(vh 10) te Zwolle, 21 september 2016                                         

Vragen         

 

Hoe was het toen, toen, die dag,                              

de dag dat ze kwamen om jullie te halen           

Was het middag? Was het avond?

Was het soms vroeg, of nog in de nacht?

 

Wie zag dat jullie gingen?- was er iemand,

iemand die ze zag aankomen, de mannen

op weg naar dit huis,

op weg om jullie te halen?

 

Wie wist ervan?

Hoevelen wisten ervan?

 

En was er toen misschien,-

misschien iemand die dacht:

Nee, niet doen ga niet!

Kom gauw hier

bij ons,-

verstop je!

 

Heeft misschien iemand,-

iemand getwijfeld

en gedacht: ik heb wel een plek

bij mij mogen jullie zijn?

 

Maar er was geen deur

die voor jullie openging toen

Geen huis om in te schuilen

 

Hoe kon dat?

 

Wat had ik gedaan,

als ik toen had geleefd

Als ik hier had gewoond, hiernaast,

was ik waakzaam geweest?

had ik voor hen opgelet?

was mijn deur dan opengegaan?

Als ik hier had gewoond, hiernaast

had ik dan gezegd: “Kom gauw, verstop je!”?

 

Of was ik bang geweest,

te bang voor mijn familie?                                                          

voor mijn eigen gezin?

 

Het kost niet veel tijd om een huis te verlaten

maar hoe lang duren onze vragen

hoe lang

Nu staan we hier

om jullie namen

met liefde te noemen:

 

Salomon Caneel

Carolina Eva Caneel-Bamberg

Mozes Caneel

 

Wij staan hier om jullie namen te eren

jullie namen en de gemeenschap waar jullie deel van uitmaken

nu en voor altijd

amen