In het boek Op de foto in oorlogstijd. Studio Wolff, 1943 van Tamara Becker en An Huitzing (Lecturis, 2017) is een portret van Lena Oczeret-de Vries opgenomen en wordt haar verhaal en dat van haar familie verteld.
Op de foto in oorlogstijd gaat over een deel van het oeuvre van Annemie Wolff (1916-1994): de teruggevonden honderd fotorolletjes uit 1943 met portretten van 440 mensen.
Over Lena Oczeret-de Vries (p. 53, 55, 56):
Op 6 maart 1943 schreef Annemie ‘Ocjeret, Amstelkade’ in haar kasboek. Ze bedoelde waarschijnlijk ‘Oczeret‘, een familienaam die in Amsterdam maar op één familie kon duiden. Die had echter nooit op de Amstelkade gewoond. Waarschijnlijk was het Lena Oczeret-de Vries die bij Annemie op de foto ging. Zij woonde sedert haar huwelijk met Moritz Oczeret in mei 1942 op Amstellaan 73-III. Uit de foto’s die Annemie voor vijf gulden van Lena nam, spreekt niets van de oorlogssituatie. Lena droeg eerst een hooggesloten blouse, daarna sloeg ze een kanten doek om haar blote schouders, dezelfde doek die Annemie uitleende aan Geertje Weering, Ria Vervoort en Marga Schlamm.
Lena was 23 jaar oud en een geboren en getogen Amsterdamse. Zij was naaister van beroep. Haar man Moritz was bedrijfsleider van het atelier van damesconfectiefabriek Bugo aan het Zeeburgerpad.[i] Hij was een Poolse-Joodse immigrant, met zijn familie in 1934 uit Berlijn gekomen. Moritz was de middelste zoon van Julius en Jetty Oczeret, zijn vader en broers werkten allen in de confectie. De jongste in het gezin, Sally, die nog bij zijn ouders woonde, had in 1942 een oproep gekregen voor ‘een werkkamp in het oosten’. De familie in Amsterdam wist niet dat hij al in 1942 vermoord was. Hetzelfde gold voor Lena’s vader Abraham, pakhuisknecht bij de Bijenkorf.[ii] Het is niet bekend of Moritz en Lena Oczeret nog hoopten te vluchten, zoals Jetty’s zus die naar Londen was uitgeweken. Misschien wilden ze onderduiken, zoals Moritz’ broer Arnold die als enige aan deportatie ontkwam. Hij was ondergedoken en verleende ‘steun en hulp aan het ondergrondse verzet’.[iii] Lena en Moritz werden opgepakt; op 21 mei 1943 werden zij in Sobibor vermoord. Arnolds vrouw Silva werd in januari 1944 vermoord in Auschwitz.
Lena’s schoonouders zouden de concentratiekampen overleven. In 1959 vierden Juda en Jetty Oczeret hun vijftigjarig huwelijk. Arnold hertrouwde en kreeg twee stiefdochters. Net als zijn vader ging Arnold weer in het kledingbedrijf werken: hij was begonnen als coupeur, in 1946 werd hij bedrijfsleider en later eigenaar van een confectiefabriek op de Keizersgracht.
[i] Zo blijkt uit een aangifte van diefstal in september 1942; SAA, politierapport.
[ii] Abraham de Vries was in september 1942 in Auschwitz vermoord. Lena’s moeder Mietje was in september 1941 overleden; haar zus Clara werd in april 1943 in Sobibor vermoord, haar broer Arnold in september 1944 in Auschwitz.
[iii] Tweede Kamer 1950-1951, Kamerstuk 2251, ondernummer 3, Website Staten-Generaal Digitaal.