Biografie

Over het lot van Max Gompertz.

Max Gompertz was de jongste zoon van Herman Gompertz en Betje Stibbe. Hij was geboren op 28 Januari 1919 in Amsterdam en hij werkte als magazijnbediende, én nog niet getrouwd.

Max heeft net als zijn broer Freddy gepoogd om aan deportatie te ontkomen door uit Nederland te vluchten. In België kwam hij in Mechelen terecht. De gemeente Amsterdam heeft hem derhalve op 6 Juli 1943 officieel uit het Bevolkingsregister naar Mechelen uitgeschreven. Hij is echter vanuit Mechelen in de nacht van 19 op 20 April 1943 naar Auschwitz gedeporteerd met Konvooi 20.

Het Memoriaal van de deportatie der Belgische Joden beschrijft dit 20e Konvooi als “erg typerend”: zo is het jongste slachtoffer van dit “transport naar de dood” een meisje van slechts 39 dagen en het oudste slachtoffer was 90 jaar oud. Om ontsnappingen te vermijden, heeft de SS-politie het transport van 19 April zoals meestal ’s-nachts laten vertrekken, maar voor de eerste keer in beestenwagens waarvan de venstertjes afgegrendeld werden.

Ondanks deze voorzorgsmaatregelen, vinden er weer ontsnappingen plaats. Uiteindelijk komen 1400 gedeporteerden op 22 April 1943 in Auschwitz aan. 880 van hen worden bij aankomst onmiddellijk vergast en 520 gevangenen worden ingeschreven in Auschwitz, waaronder ook Max Gompertz.

Max Gompertz wordt ingeschreven in het kamp als Maximiliaan Gompertz, geboren 28 Januari 1919 in Amsterdam en krijgt gevangenennummer 117544. Volgens de officiële overlijdensakte, die na de oorlog in opdracht van het Ministerie van Justitie door de Gemeente Amsterdam is opgesteld en op 26 September 1952 is gepubliceerd in de Staatscourant, is hij op 31 Juli 1943 in de omgeving van Auschwitz in Polen om het leven gekomen.

Andere informatie luidt, dat Max Gompertz - ein holländischer Jude - op 24 Augustus 1943 met nog 4 andere gevangenen - op aanwijzing van de politieke afdeling van Konzentrationslager Auschwitz-Birkenau - in Block 11 werd opgesloten, de z.g. Bunker. Na een selectie in de bunker worden zij op 4 September 1943 doodgeschoten (Sie werden nach einer in den bunkern durchgeführten  Selektion am 4 September 1943 erschossen). De website “Auschwitz Prisoners Database met als ingevoerde naam “Max Gompertz” geeft als naam "Maximiliaan Gompertz" en verwijst naar het z.g. “Bunkerbuch” als bron.

Bronnen o.a. Stadsarchief Amsterdam, gezinskaart Herman Gompertz, archiefkaart Max Gompertz,; het Memoriaal van de Deportatie der Belgische Joden, blz. 30 en 31; het archief van de Joodse Raad, registratiekaart van Max Gompertz; de  overlijdensakte Amsterdam A97-fol.28, nr157 d.d. 26-9-1952 voor Max Gompertz ; de website Auschwitz Prisoners Database en informatie van een bezoeker van de website.

Alle rechten voorbehouden