Op bovenstaande foto zijn te zien, van links naar rechts:
(1) mijn (niet-Joodse) tante Miets Hoenen (1926-2001);
(2) naar alle waarschijnlijkheid: Erna/Esther Schmidt;
(3) Bert Willems, een (niet-Joodse) vriendin van mijn tante.
Onder deze tekst vindt u nog drie andere foto's. Erna/Esther is daar steeds makkelijk op te herkennen. Zij is trouwens het enige meisje zonder strik in het haar.
De foto’s zijn genomen in de Hoge Fronten, door Maastrichtenaren vaak ‘de Werken’ genoemd. Het zijn resten van de 17de- en 18de-eeuwse verdedigingsgordel om de stad. Ze bestaan nog steeds. Mijn tante woonde vlakbij deze Fronten, aan de Statensingel. Erna/Esther woonde niet veel verder, in een straat die uitkomt op de Statensingel, namelijk de Capucijnenstraat.
Het is niet helemaal duidelijk wanneer de foto’s zijn genomen. Op de achterkant van de derde foto (de tweede onder deze tekst) heeft mijn tante ‘1939’ geschreven. Erna/Esther moet toen 10 of 11 jaar oud zijn geweest. Maar op de achterkant van de laatste foto staat, heel vaag en in een ander handschrift: ‘1941’. Toen moet Erna/Esther 12 of 13 jaar zijn geweest. Hoe dit ook zij, de foto’s zijn naar alle waarschijnlijkheid op dezelfde dag genomen. De meisjes dragen op alle foto’s namelijk dezelfde kleren. Bovendien zijn de foto’s waarschijnlijk op dezelfde plek genomen (de Hoge Fronten).
Erna/Esther en mijn tante waren vriendinnen van elkaar. Een broer van mijn tante denkt dat Erna/Esther en mijn tante bovendien op dezelfde school hebben gezeten: de voormalige Rijksleerschool in Maastricht (in de Hof van Tilly, Grote Gracht 90-92).
De nog levende broers van mijn tante kennen Erna alleen als 'Esther’. De naam ‘Erna’ komt hun niet bekend voor. Ik heb mijn tante niet meer kunnen vragen hoe het met de namen zat; ze is overleden. Maar op de achterkant van de derde foto heeft ze ‘met Esther en Bert’ geschreven, en niet ‘met Erna en Bert’. Ik neem daarom aan dat ook zij Erna ‘Esther’ noemde.
Het bovenstaande roept misschien de vraag op of het wel om dezelfde persoon gaat. Mijn familie en ik zijn er echter zeker van dat dat zo is, om de volgende redenen:
(1) Er is een treffende gelijkenis tussen de Esther op de foto’s van mijn tante en Erna op de andere foto’s van haar op Joodsmonument.nl.
(2) De nog levende broers van mijn tante herinneren zich dat Esther ‘Schmidt’ heette. Dat is ook de achternaam van Erna.
(3) De broers herinneren zich dat Esther in de Capucijnenstraat woonde. Daar woonde ook Erna.
(4) De broers herinneren zich ook nog het huis waar Esther woonde. Dat blijkt hetzelfde huis te zijn als het huis waar nu de struikelstenen voor de familie Schmidt voor liggen.
(5) De broers weten zeker dat Esther Joods was, en er woonden naast de familie Schmidt niet veel andere Joden in de Capucijnenstraat.
Eén broer van mijn tante herinnert zich dat mijn tante hem ooit het volgende heeft verteld. Toen mijn tante hoorde dat Esther uit Maastricht weggevoerd zou worden, is ze naar het station gegaan om afscheid van Esther te nemen. Ze kon echter niet meer bij haar komen; degenen die weggevoerd zouden worden, waren toen al afgescheiden van de anderen op het station.
Raoul Wijnands
Maastricht, 28 april 2019
Als u wilt, neemt u dan gerust contact met me op: raoul.wijnands@outlook.com.
