Mijn bet-overgrootvader Hijman Poons was eind 19e eeuw in New York met zijn gezin. Hij was daar werkzaam als schijvenschuurder. Er werden op dat moment proeven gedaan met een techniek om grotere diamanten door te zagen. Eén persoon overleed bij het doen van die proeven.
Hijman Poons was getuige van deze proeven en heeft ook zelf experimenten gedaan. Uiteindelijk slaagden zijn proeven.
In 1899 ging de familie weer terug naar Nederland. In Nederland was tot dan 'diamantkloven' de meest gebruikte techniek. Hijman Poons begon een eigen zagerij en was daarmee degene die de techniek van het diamantzagen in Nederland introduceerde.
Daarna kwamen er meer diamantzagers . Rond 1903 werd hier ook een vakbond voor opgericht, waarin Hijman Poons ook actief was: zowel als 'patroon' als als werknemer.
We zien dat hij een eigen bedrijf had op het Waterlooplein met 3 medewerkers.
Ik kan het verhaal hierna niet helemaal niet meer helemaal goed reconstrueren. Hijman Poons kwam in Antwerpen in dienst. Ook is er een vermelding van 60 door hem geleverde machines.
Er is echter ook sprake van een probleem met octrooien: het octrooi wat door een andere firma werd geclaimd werd onwettig verklaard, maar daardoor kon men toentertijd in Antwerpen een tijd niet diamant-zagen.
In de jaren daarna liepen de diamantzagers in Amsterdam tegen nieuwe problemen aan; in Antwerpen werd er voor veel lagere tarieven gezaagd dan in Amsterdam. Maar goed ik weet niet precies welke rol Hijman hier heeft gespeeld, maar het zal zeker ook hem geraakt hebben. Zichtbaar is dat hij in 1908 failliet is gegaan. En dat hij verder al die jaren nog actief is geweest, tot aan zijn pensioen in 1928.
En dat er vlak voor zijn pensioen nog een foto van hem in de krant verscheen, waarin hij ook vermeld staat als 'eerste diamantzager'.
De twee zonen van Hijman: Louis en Abraham (Edi/ Ebi) hebben ook allebei een archief-kaart van de diamantbewerkersbond. Op de diamantbewerkerskaart van Louis Poons staat een aantekening: certificaat Antwerpen, in 1922. Hij staat in het Antwerps vreemdelingenarchief geregistreerd als diamantkoopman. Het kan dus goed zijn dat hij nauw betrokken was ook bij het werk van zijn vader.
Ebi staat enkel als 'leerling' vermeld bij het diamantbewerkersarchief. Leuk hier is wel te vermelden, dat hij als enige van het gezin, als jongste kind, geboren is in New York, in 1897. Gezien bovenstaand verhaal, weet ik nu hoe het komt dat hij dáár geboren is.
Louis en Ebi zouden allebei na het overlijden van hun vader een zoon krijgen die ze Hijman zouden noemen. Twee neefjes van mijn oma.
