Addition

Gezin Berg-Bergmann

Begin augustus 1939 komen Julius Berg en zijn gezin te wonen op de Hogeweg nummer 16 in Wassenaar. Julius wordt geboren op 1 juni 1899 in Kirn, een klein plaatsje in de Duitse deelstaat Rijnland-Palts, deel uitmakend van de Landkreis Bad Kreuznach. Zijn echtgenote is Elfriede Bertha Berg – Bergmann. Zij wordt geboren in Essen op 23 november 1905. Zij is 22 jaar oud als zij verhuist naar Duisburg waar zij trouwt met de dan 26-jarige Julius, van beroep inkoper van kousen en handschoenen. Hier komt op 18 januari 1928 hun dochter Eleonore ter wereld. Ruim twee jaar later, op 30 januari 1930, volgt er gezinsuitbreiding met de geboorte van Rudi Ludwig Berg.

Acht maanden eerder, op 24 oktober 1929, is de Amerikaanse beurs in New York ingestort, met wereldwijde gevolgen. Het treft Duitsland extreem hard, omdat de vele leningen die in Amerika zijn afgesloten nu moeten worden terugbetaald. Het zorgt ervoor dat Duitsland economisch de afgrond in geduwd wordt. Van deze malaise profiteert o.a. de N.S.D.A.P * van Hitler. In 1933 komt hij aan de macht.

Het is waarschijnlijk dat deze factoren Julius hebben doen besluiten om in 1931, een jaar na de geboorte van Rudi uit te wijken naar Nederland. Het gezin, inmiddels stateloos gemaakt door de Duitse overheid, vestigt zich in eerste instantie in Den Haag. Half juni van dat jaar is de Duchattelstraat 20 het nieuwe onderkomen voor Elfriede en haar twee jonge kinderen. Julius volgt een kleine maand later. Ook wonen zij nog ruim vijf jaar op een adres in de Haagse Van Wijngaerdenstraat alvorens zij begin augustus 1939 verhuizen naar Wassenaar en hun intrek nemen op de Hogeweg nummer 16. De ouders van Julius Berg, Salomon Berg (1872) en Lina Sara (Karoline) Berg – Rothschild (1874) verhuizen van de Van Wijngaerdenstraat mee naar de Hogeweg. Nog datzelfde jaar emigreren beiden naar de Verenigde Staten en weten zo te overleven.

Eleonore en Rudi zullen ongetwijfeld onderwijs hebben gevolgd. Waar, dat blijft tot op heden onbekend. Het ligt voor de hand dat dit deels in Den Haag en/ of Wassenaar zal zijn geweest. Op een naoorlogse kaart van zowel Julius als Elfriede staat vermeld dat er thuis alleen maar Nederlands wordt gesproken en dat de kinderen het Duits niet meer beheersen, behalve de woordjes die zij op school leren.

Vanaf 1935 maakt de vader van Elfriede, Melach (Max) Bergmann (1878), deel uit van het gezin. In de Eppinghofer Straße 74a in Essen heeft hij naar verluidt een goedlopende fabriekswinkel. Melach is getrouwd met Lucie Süssel Pollack (1878) en zij hebben drie kinderen: dochter Elfriede, en de zoons Heinrich (1905) Salomon (1907) en Richard (1910). Melach en zijn vrouw vluchten in 1934 naar Nederland en betrekken een appartement in Den Haag. Wanneer moeder Lucie in 1935 overlijdt, neemt Elfriede de zorg voor haar vader op zich en biedt hem onderdak binnen haar gezin. Vanaf mei 1940 is Melach woonachtig in Gouda, aan de Lage Gouwe 144.

Eind augustus 1942 volgt de gedwongen verhuizing naar Amsterdam. Hier wonen zij korte tijd aan de Zuider Amstellaan 209. Ruim vier maanden later, op 19 januari 1943, volgt hun deportatie naar Westerbork. Elfriede en de kinderen komen daar aan met het ziekentransport. Waarom dat is, wordt niet vermeld. Zij worden ondergebracht in Barak 55. Twee maanden later maakt ook Melach vanuit Gouda de reis naar Westerbork. Daar treffen het gezin en Melach elkaar weer. Het is echter van korte duur, want op 13 april gaat Melach op transport naar Sobibor waar hij na aankomst, drie dagen later op 16 april 1943 wordt vermoord. Hij is dan 64 jaar oud.

Ruim vier maanden later, op 31 augustus 1943, vertrekt Transport 74 uit Westerbork. De trein telt 27 wagons met 1004 gedeporteerden, van wie 191 kinderen, waaronder Eleonore en Rudi Berg. Ook hun ouders maken deel uit van dit transport met als eindbestemming Auschwitz. Daar worden drie dagen later, op 3 september 1943, Elfriede en haar twee kinderen vermoord. Zij is dan 37 jaar, Eleonore 15 jaar en Rudi pas 13 jaar. Julius wordt na aankomst geselecteerd voor dwangarbeid en bezwijkt uiterlijk op 31 maart 1944. De plaats van overlijden is onbekend. Aannemelijk is dat dit gebeurd is in, of in de buurt van Auschwitz.

Overigens gaat het bij deze overlijdensdatum hoogstwaarschijnlijk niet om de daadwerkelijke datum van overlijden. Dat heeft te maken met het feit, dat in Nederlandse overlijdensakten een specifieke datum moet worden genoemd. Omdat na de oorlog vaak een datum van overlijden niet precies vast te stellen is, wordt gekozen voor een algemene datum: de laatste dag van een periode waarin de persoon in kwestie, in dit geval Julius Berg, waarschijnlijk óf vermoord is óf bezweken is. In dit geval dus 31 – 3 – 1944.

Bron: https://www.wassenaar.nl/_flysystem/media/brochure-struikelstenen.pdf