Addition

Over Isidoor Berkelouw

Isidoor Berkelouw werd geboren op 17 april 1913 in Rotterdam als jongste van vier kinderen van Hartog Carel Berkelouw en zijn vrouw Henriette.  Isidoor begon op 19-jarige leeftijd als leerling in de boekhandel van zijn vader. Het familiebedrijf was in 1812 opgericht door zijn overgrootvader Solomon Berkelouw, die zijn aandelen in een jutezak over zijn schouder droeg. Hartog opende een winkel aan de Schoolstraat, waarvoor Isidoor als vertegenwoordiger en koper (1931-36) door Nederland reisde. Op 7 juli 1936 trouwde hij in Leiden met Francina Johanna Koet. Hij werkte in Londen in 1938-39, voordat hij terugkeerde naar Nederland. De Tweede Wereldoorlog was catastrofaal voor de familie Berkelouw. Hun Rotterdamse winkel werd in mei 1940 door bommen verwoest. Het bedrijf werd korte tijd in die stad en daarna in Den Haag hersteld, maar werd in 1942 door de bezetter geconfisqueerd. Isidoors ouders, zus en één broer kwamen om in de Holocaust, maar hij ontsnapte uit de gevangenis, mede dankzij de hulp van zijn vrouw Francina. Na de bevrijding van Europa opende hij in Amsterdam een pand voor boekhandel en veilingen.

In 1948 koos Isidoor voor Australië als land voor de toekomst van zijn gezin en arriveerde in maart met Francina en hun drie kinderen in Sydney. Aanvankelijk was hij werkzaam in de kledingindustrie als directeur van Leo’s Store Pty Ltd, later Leo’s of London genoemd. Berkelouw werd in 1955 genaturaliseerd. In september 1950 had hij vanuit zijn huis in Roseville zijn eerste Australische boekenlijst van eenendertig items uitgegeven. Hij opende een boekwinkel aan King Street 38 in de stad en hield daar veilingen; in 1957 verhuisde hij naar King Street 114. Na de herontwikkeling van dat terrein in 1972 leidde hij het bedrijf vanuit Rushcutters Bay.

Berkelouw vestigde zich als de vooraanstaande handelaar in zeldzame, antiquarische en tweedehandsboeken in Australië. In 1949 was hij het enige lid van de Antiquarian Booksellers' Association (International) dat in Australië woonde. De pers wendde zich tot hem voor commentaar op de boekhandel en aanverwante zaken. In november 1960 pleegde hij een staatsgreep met zijn verwerving op een veiling van papieren en manuscripten van Miles Franklin: `Going. . . Gaan. . . Weg – weer naar meneer B.! ’, kopte de Daily Telegraph. Die collectie was het onderwerp van catalogus 47, uitgegeven ter herdenking van het 150-jarig jubileum van de firma; een van de belangrijkste boekenmannen van Australië, Walter Stone, heeft historische en bibliografische aantekeningen bijgedragen.

Met een diepgaande kennis van het boekenvak, geworteld in de Europese traditie, besefte Berkelouw bij zijn aankomst in Australië dat er een markt was voor technische publicaties. Bibliotheken, universiteiten en andere instellingen kochten veel onderdelen van hun collectie van hem. Hij was een scherpzinnige zakenman (‘je kunt de kost niet verdienen door koopjes te verkopen’) wiens hoge normen, in termen van de kwaliteit van zijn aandelen en een efficiënt catalogiseringssysteem, hem het respect en de bewondering van collega-handelaars opleverden. Vooral genoot hij van de loyaliteit en goede wil van bibliofielen en verzamelaars. Deze reacties waren niet alleen gebaseerd op zijn innemende charme (hij was een knappe man die zelfs met stijl rookte), maar ook op zijn persoonlijke gedrag in die speciale handel in de meest beschaafde producten.

In 1976 trok Berkelouw zich terug in de Verenigde Staten van Amerika, eerst in Honolulu en vervolgens in Los Angeles, Californië. Toch werkte hij nog steeds en reisde met Francina door Amerika en Europa op zoek naar materiaal voor de Australische markt. Francina stierf in 1981 en Isidoors zoon Henry besloot zich bij zijn vader in Los Angeles te voegen. Vanaf 1977 leidde zijn andere zoon, Leo, het bedrijf in Bendooley, een historisch huis in de buurt van Berrima. Isidoor's enige dochter, Francis Haymes, richtte zelfstandig een boekwinkel op in Woollahra, Sydney, die eigendom was van en beheerd werd door haar zoon Sam na haar dood in 1986. Isidoor Berkelouw stierf op 24 november 1987 in zijn huis in Santa Monica en werd gecremeerd. Het bedrijf van de heren Berkelouw werd voortgezet, geleid door de vijfde en zesde generatie van de familie.

 Bron: adb.anu.edu.au