Salomon Fresco is geboren te Den Haag op 28 januari 1891. Zijn vader Marcus was er koopman in fruit. Salomon huwde te Oss op 25 maart 1921 Antje Hes, geboren op 6 december 1890. (Huwelijksakte no. 20 1921) De jonge vrouw kwam uit een bemiddelde Joodse familie die plaatselijk aanzien genoot. Het paar kreeg 3 kinderen Rika (16-2-1922 - 16-7-1943), Rosina (28-11-1923 - 6-9-1944) en Marcus (7-9-1927 - 31-8-1943).
Het NIW van 1 april van 1921 heeft een annonce waarin het stel meedeelt dat het gehuwd is. Namens de wederzijdse families danken ze voor de vele blijken van belangstelling.
Salomon was volgens Akevoth.org handelsreiziger, bij JDM is hij commies (ambtenaar). Mogelijk is hij als Joods handelsreiziger in Oss (waar grote Joodse bedrijven en fabrieken als Van den Bergh, Jurgens, Bergoss, Zwanenberg floreerden) gekomen, en heeft hij daar zijn toekomstige vrouw ontmoet. Hij is er blijkbaar als commies geëindigd.
Salomon werd niet meteen ambtenaar. Hij was nog jaren een kleine zelfstandige. In het Algemeen Handelsblad, een landelijk dagblad voor de gegoede liberale burgerij, staat hij van november 1925 tot februari 1928 regelmatig als houder van het agentschap te Oss voor deze krant in de kolommen. ‘Boekwinkel tegenover het station’ wordt er steeds aan toegevoegd. Blijkbaar had hij toen een boekwinkel.
Mogelijk zorgde Salomon in die tijd ook voor kosjere snacks op het station van Oss. Blijkens een advertentie in het NIW van 21 maart 1930 was hij lid van de vereniging R.E.O.R. (Ritueel Eten Op Reis). Deze vereniging hield zich bezig met kosjere horeca op stations16.
Salomon was ook betrokken bij de Synagoge van Oss. Zijn naam wordt een keer genoemd in een paginagroot artikel in het NIW van 7 augustus 1931 over de viering van het honderdjarig bestaan van de plaatselijke Synagoge. Er vond een grote herdenkingsplechtigheid plaats in tegenwoordigheid van de Opperrabijn van Noord Brabant, kamerleden, gemeentebestuurders en de leiding van alle Joodse bedrijven in Oss. Ook de burgemeester sprak. ‘Hij wees op de goede verstandhouding tusschen de Joodsche en andere gemeenten te Oss, en hoopte dat dit de volgende 100 jaar ook zoo blijven zou’.
Salomon komt even in beeld bij het kinderfeest dat ter gelegenheid van dit jubileum werd gehouden voor zo’n 100 Joodse kinderen uit Oss en omgeving. Ook een groot aantal ouderen en de Opperrabijn genoten van het gebodene, liedjes, toneelstukjes, de operette Asschepoetster, en er waren versnaperingen. Aan het slot van het feest bedankt Salomon het organisatie-comité namens ouders en kinderen voor hun inspanningen.
Het volgende dat we van Salomon weten is dat hij in 1942 Spoorlaan 52 woonde, recht tegenover het station. Vanhier is het gezin weggesleept. Op dit adres woonde volgens JDM ook de moeder van Antje, Rosina Hes-Zilverberg. Opa Hes, die in 1929 75 jaar werd, en dat met een groot feest vierde, was blijkbaar ondertussen overleden.
Salomon werd door de Duitse bezetter in juli of augustus van 1942 te werk gesteld in werkkamp Twilhaar (zie Wikipedia). Hier lezen we: ‘Joden uit voornamelijk Groningen maar ook uit Tilburg en Amsterdam werden verplicht tewerkgesteld en werden zo geïsoleerd van hun familie. Op 2 oktober 1942 (Jom Kipoer) werden de mannen gedeporteerd naar Westerbork. Van daaruit werden zij naar Oost-Europese vernietigingskampen gestuurd, alwaar zij bijna allemaal om het leven kwamen’. Veel meer gegevens over dit kamp op de zeer informatieve site: http://www.werkkamptwilhaar.nl.
Het was een klein kamp, er werden zo’n 100 man te werk gesteld. Een reportage van RTV Oost uit 2003 over dit vergeten kamp, maar 2 voetbalvelden groot, is ook op deze website te vinden. We lezen hier: ‘Op 10 juli 1942 arriveerde de eerste groep van 83 joodse mannen. Kampbeheerder Hoijmann: "Het waren allemaal mensen uit de stad Groningen. Nog vol moed en gein." Deze groep werd later aangevuld met iets meer dan twintig joden uit Amsterdam en Tilburg’. En elders: ‘Na drie maanden ploeteren op de Sallandse Heuvelrug werd de groep op 2 oktober 1942 onder bewaking van Duitse soldaten lopend over de Grotestraat naar het station van Nijverdal gedreven. Onder het mom van gezinshereniging ging het naar Westerbork’. Er zijn op de site foto’s van groepjes mannen te zien, en van het kamp.
De hereniging met zijn vrouw en zoon Marcus (en de beide dochters?) heeft blijkbaar plaats gevonden. Het heeft maar een dag of twee mogen duren. Salomon is een paar dagen later, op 5-10-1942, samen met zijn vrouw op transport gesteld vanuit Westerbork. Ze zijn beiden meteen na aankomst te Auschwitz, 8-10-1942, omgebracht. Marcus en de andere kinderen volgden later. Voor het huis waar de familie ooit woonde, Spoorlaan 52, liggen in de stoep 4 zogenaamde Stolpersteine. We missen er 1, die van Rika, de oudste dochter. Een foto van dit monumentje is te vinden op: http://www.oorlogsmusea.nl/artikel/27579/
Een foto van Salomon, genomen tussen 1911 en 1916, is te vinden in I.B. van Creveld, De verdwenen buurt, drie eeuwen centrum van joods Den Haag, Zutphen, 1989. p. 185. (Deze foto berust niet, zoals de lijst van illustraties in het boek beweert, bij de collectie van het Joods Historisch Museum). Gefotografeerd zijn de zeven leden van het eerste bestuur van de Haagse voetbalvereniging voor Joden de Ooievaars, opgericht in 1911. In het onderschrift wordt hij aangeduid als S. Fresco. In het NIW van 12 juni 1936 staat een verslag van de viering van het 25jarig jubileum van de club in de grote zaal van de (na de oorlog afgebroken) Dierentuin, een soort Concertgebouw. De voorzitter verwelkomt de oud-secretaris ‘den heer S. Fresco, die uit Oss is overgekomen’. Dit artikel is te vinden op: http://kranten.kb.nl/view/article/id/ddd%3A010871349%3Ampeg21%3Ap010%3Aa0116
Dit moet Salomon zijn, want hij is de enige Fresco die in Oss beland is. In 1920, dus voor zijn vertrek naar Oss, werd hij tot erelid van de Ooievaars benoemd.
Op http://vorige.nrc.nl/sport/article1794557.ece/Een_minuut_stilte_voor_De_Ooievaars staat een herdenkingsartikel over deze Joodse voetbalclub. Fresco wordt niet genoemd, maar de maatschappelijke (mogelijk linkse, of juist orthodoxe?) betrokkenheid van het bestuur van het eerste uur moet groot geweest zijn. Er wordt verteld: ‘De Ooievaars werd in 1911 opgericht „om het slappe joodsche lichaam lenig en sterk te maken en het verdwijnende saamhorigheidsgevoel te versterken”. In die tijd werd de Haagse jodenbuurt geteisterd door drinkende en gokkende jongeren. Een voetbalclub zou hen van de straat kunnen houden, vermoedden de oprichters.