Arthur Spanier werd geboren op 17 november 1889 in Maagdenburg. Hij was een zoon van historicus en godsdienstleraar dr. Moritz Spanier (1853-1938), die vele jaren onderwijs heeft gegeven in de Joodse Gemeente van Maagdenburg en in 1923 een studie uitgaf over de geschiedenis van de Joden in Maagdenburg. Na zijn studie klassieke filologie in Berlijn en een opleiding aan de Hochschule für die Wissenschaft des Judentums trad Arthur Spanier in oktober 1921 in dienst van de Staatsbibliotheek in Berlijn. Eerst werkte hij op de afdeling oriëntalistiek en in 1926 werd hij benoemd tot lid van het bibliotheekcollege. Het zwaartepunt van zijn werk lag op het beschrijven en het ontsluiten van Hebreeuwse handschriften en incunabelen; ook werkte hij op de Armeense afdeling dankzij zijn goede talenkennis.
Frontstrijder
Als frontstrijder in de Eerste Wereldoorlog en drager van het IJzeren Kruis II viel Arthur Spanier niet onder het Gesetz zur Wiederherstellung des Berufsbeamtentums van 1 april 1933, een wet, die regelde dat alle Joodse burgers die in openbare functies werkzaam waren, ontslagen werden. Arthur Spanier bleef tot 1935 bij de Staatsbibliotheek, waar hij nog een catalogus met handschriften samenstelde.
Benoeming in Amerika
Per 31 december 1935 werd hij gedwongen met pensioen te gaan. De volgende drie jaar was hij docent op de Hochschule für die Wissenschaft des Judentums. Tijdens de zogenaamde “Kristallnacht” van 9 op 10 november 1938 werd Arthur Spanier opgepakt en naar het concentratiekamp Sachsenhausen bij Berlijn gebracht. Daar kreeg hij bericht dat hij was benoemd aan het gerenommeerde Hebrew Union College in Cincinnatti/Ohio. Dit instituut had reeds eerder vervolgde Joodse geleerden uit Duitsland opgenomen. Arthur Spanier verzocht bij de Duitse autoriteiten om een uitreisvergunning naar de Verenigde Staten. Na een moeizaam onderzoek naar zijn vermogen kreeg hij op 3 maart 1939 van de Duitse instanties toestemming te emigreren. Echter, het Amerikaanse consulaat in Berlijn gaf hem geen visum.
Emigratie naar Nederland
In juli 1939 emigreerde Arthur Spanier naar Amsterdam, waar hij bij zijn moeder, de weduwe Helene Spanier-Lehmann, kon wonen. Hij werd medewerker van de Bibliotheca Rosenthaliana. Na de Duitse bezetting van Nederland in mei 1940 vernieuwde het Hebrew Union College zijn benoeming, maar opnieuw weigerde het Amerikaanse consulaat (in Rotterdam) Arthur Spanier de toegang tot de VS. In de herfst van 1942 werd hij naar Westerbork gedeporteerd en vandaar naar Bergen-Belsen. Twee weken voordat Britse eenheden het kamp bevrijdden op 15 april stierf Arthur Spanier op 30 maart 1945.
Bronnen en meer informatie:
//In het jaar 2011 werden in vier vitrines in de leeszaal van de Staatsbibliotheek in Berlijn persoonlijke documenten, artikelen met betrekking tot Arthur Spanier getoond.
Zie: Staatsbibliotheek Berlijn
Er is een fragment te beluisteren over Arthur Spanier, samengesteld door Sophia Charlotte Fock en Eva Maria Thimme,
Zie: Staatsbibliotheek Berlijn