Toen onze familie in September 1944 in Theresienstadt aankwam werd vader, die huisarts was aangenomen
bij Prof. dr. Stein als narcotiseur. Dr. Stein was in die tijd een zeer bekende oogspecialist, hij was zijn tijd ver vooruit, op het gebied van oogheelkunde.
De Duitse kampleiding installeerde voor Prof. dr. Stein een oogheelkundige kliniek met operatiekamer. Ten behoeve van de geïnterneerden en verzocht tevens de toestemming van Dr.Stein, om hoge Duitse officieren met oog verwondingen als patiënten te accepteren, als dit eventueel noodzakelijk mocht blijken.
In pricipe stemde dr. Stein hier mee in, maar verbond aan deze bereidheid wel twee voorwaarden:
1) Hij, dr.Stein, alleen bepaalde en stelde de behandeling vast zonder interventie van "buiten".
2) Het intact houden van zijn medisch team die hij zelf had opgeleid en uitgekozen, en tevens hun families, niet doorsturen naar vernietigingskampen (deporteren).
De kampleiding aanvaardde deze voorwaarden.
Toen vader door dr.Stein was uitgekozen om bij hem te werken, wist hij uiteraard niets van deze overeenkomst af. Achteraf gezien is het wel een van de redenen dat ons gezin de Shoa overleefde.
Dr.Stein was een Tjech maar zijn ouders kwamen uit Duitsland net zoals bij vader thuis, werd ook bij hem thuis Duits gesproken , zodat ze goed met elkaar konden communiceren. Dr.Stein had een dochter; hij en zijn vrouw voelden zich zeer tot kinderen aangetrokken. Mijn tweelingzuster en mijn persoon waren zeer populair bij de fam Stein, ze stopten ons vaak snoepgoed toe en chocolade, zaken die gewone mensen in die tijd en op die plaats nooit te zien kregen. De Steins waren als het ware onze suikeroom en tante; we waren toen 7 jaar.
Toen wij in Maart 1945, voor Pesach, Pesach kosher voedsel kregen, het volgende: (hierover vertelde ik in een afzonderlijk artikel in het "www.joodsmonument.nl", "Pesach in Theresienstadt 1945"). De avond voor Pesach nam vader een doos matzes met bijbehorende Pesach-kosjere ingrediënten en vroeg ons hem te begeleiden voor een korte wandeling naar de woning van de familie Stein. Wij moesten aankloppen, alsof wij de initiatief nemers waren, en het Pesach-kosjere voedsel aanbieden en tevens de familie. Stein uitnodigen voor de seideravond maaltijd bij ons thuis. De Steins waren erg blij want ze hadden in die periode heel weinig voedsel, dit kwam vader later te weten.
Nadat Thersienstadt bevrijd was 8 Mei 1945 door het Russisch leger, keerde onze familie naar Holland terug. Nadat ik de middelbare school had doorlopen kreeg ik op 20 jarige leeftijd een oproep dienst te nemen in het Nederlandse leger. Ik voelde hier weinig voor, aangezien het Nederlandse volk en het leger mijn familie en andere geloofsgenoten ,totaal niet beschermd had tijdens de tweede wereld oorlog, integendeel wij werden vervolgd en uiteindelijk verraden, waarna we in een concentratie kamp belandden en daar met veel geluk, de oorlog hebben kunnen overleven. Uit latere statistische gegevens bleek dat slecht 5% van de Nederlandse bevolking behulpzaam is geweest met het onderdak verlenen van Joodse landgenoten bij het "onderduiken".
Ik besloot, als ik dan mijn militaire dienstplicht moest vervullen, ik dat het liefste deed in het Israëlische leger dat zich bezighield in die periode om de overlevende van de Sjoa, optevangen en te beschermen en een nieuwe toekomst de bieden en de jonge Staat Israel ,te beveiligen en te beschermen tegen vijandige agressie van Arabische buurlanden.
In 1957 emigreerde ik naar Israël en in 1958 begon ik met het vervullen van mijn militaire dienstplicht van twee en een half jaar. Ik werd ingedeeld bij de tanktroepen in de Negev woestijn; tijdens oefeningen kreeg ik zand en stof in mijn ogen. Ik stelde mij niet snel genoeg onder dokters behandeling, het gevolg was een ernstige oogontsteking aan beide ogen, uiteindelijk werd ik opgenomen in de oogheelkundige kliniek van het Tel-Hashomer ziekenhuis bij Tel-Aviv.
De behandeling was zeer deskundig en intensief, ik lag daar met 10 andere militairen op een zaal met verbanden op beide ogen, en voelde iedere dag verbetering in mijn toestand. Na enkele dagen , nog steeds met verbanden op beide ogen, bemerkte ik bijzondere activiteiten in mijn omgeving, men bleek zich voor te bereiden op het bezoek van de chef de kliniek. Toen de doktoren en hun gevolg bij mijn bed arriveerden, verzocht het afdelingshoofd verklaring en uitleg betreffende mijn oogontsteking, en verzocht de verbanden van mijn ogen te verwijderen. Daarna vroeg hij mij hoe ik mij voelde, "Ieder dag een beetje beter", was mijn antwoord. Nadat ik een beetje aan het daglicht gewend was, zag ik iemand in een witte jas die me vaag bekend voorkwam. Ik zei :"U komt me bekend voor en ook Uw stem klinkt me bekend in de oren". "Waar denk je me eerder ontmoet te hebben", vroeg het afdelingshoofd? "Niet in Israël", was mijn antwoord. "Ben je dan een Tjech",vroeg hij weer. Mijn antwoord was natuurlijk negatief. Op zijn verzoek kreeg hij mijn medisch dossier ter inzage en zocht naar mijn persoonlijke gegevens, daarna, sloot hij het dossier , keek mijn doordringend en langdurig aan en zei toen: "Du must doch unsere kleine Johnny sein", drukte zich tegen mij aan, zeer geëmotioneerd. Een van de senior-artsen zei: "dr Stein, ik geloof dat wij allen getuige waren van een zeer bijzondere ontmoeting, zou U ons deelgenoot willen maken? Toen vertelde dr.Stein, terwijl hij nog steeds mijn hand vast hield, dat hij de Sjoa overleefd had in Theresienstadt ongeveer 14 jaar geleden.
Hij vertelde over mijn vader, en over de tweeling waar ik deel van uitmaakte, die hem hadden uitgenodigd voor de Seider en hem en zijn familie Pesach kosjer voedsel bracht terwijl ze, zo goed als geen voedsel in huis hadden, in die periode. Hij informeerde naar de gezondheid van vader. Later schreef hij hem een brief, waarna het contact weer hersteld was.
Mijn verblijf op de afdeling oogheelkunde, veranderde in dat van een V.I.P., na dit bezoek, iedereen wilde mij zien en het het verhaal nogmaals horen. In die tijd was er nog geen internet, maar binnen zeer korte tijd kende iedereen het verhaal, want dat ging van mond tot mond.
Jaren later in het kader van militaire herhalingsdienst werkte ik als Fysiotherapeut op de Revalidatie afdeling van het Tel-Hashomer ziekenhuis, en informeerde naar Dr. Stein; hij bleek inmiddels te zijn overleden.
Dit verhaal dat ik heb kunnen reconstrueren, vertelde ik uiteraard mijn kinderen en kleinkinderen op Seider avond.
P.s Prof.dr.Stein is de fundament legger geweest van de oogheelkundige kliniek van het Tel-Hasjomeer ziekenhuis ,hij immigreerde direct na de bevrijding van Therezienstadt naar Isreal, ook zijn dochter heeft als oogarts op zijn afd. gewerkt.
John Heymans 18-12-2016 Beth Juliana Herzlia Israel.