Nachman Dov Berl Hönig (ook wel als Henig geschreven) werd doorgaans Berl genoemd. Hij was op 10 Februari 1891 geboren als zoon van Gherson Henig en Cipi Feit in Ustrzyki, gelegen in Zuid-Oost Polen, grenzend aan de Oekraiene wat tot 1918 nog behoorde tot de Habsburgse Monarchie.
Berl Hönig was op 14 Mei 1916 in Wenen gehuwd met Emilie Mirl Zangen, geboren in Rozwadow in Polen op 23 Maart 1893 als dochter van Mendel Zangen en Reisch/Reizel Araten. Het echtpaar Hönig kreeg op 22 Mei 1914 een zoon, genaamd Mendel.
Het echtpaar Hönig-Zangen woonde in Wenen, vanwaar zij in 1920 naar Nederland kwamen. Mirl werd ingeschreven in het Haagse Bevolkingsregister pe 27 Augustus 1920 maar Berl en zijn zoon Mendel werden tijdens de volkstelling 1920/1921 geregistreerd. Vanaf het najaar 1920 woonde het echtpaar in de Renbaanstraat 10 in Scheveningen en per 1 Januari 1921 verhuisden zij naar de Van Tuyllstraat 19, een zijstraat van de Renbaanstraat. Als Berl’s beroep werd “reiziger” geregistreerd. (later was hij koopman).
Op 19 Juli 1928 zijn Berl, Mirl en hun zoon Mendel weer uit Nederland vertrokken naar Wenen, wat hun permanente domicilie werd. In de periode tussen 1928 en 1940 heeft Berl verschillende zakelijke reizen ondernomen naar Amerika.
In 1939 keert Mirl Zangen terug naar Nederland en verblijft in de Yperschestraat 2 in Scheveningen. Haar moeder Reizel Hönig-Araten woont in de Scheldestraat 125 boven in Den Haag en in Scheveningen wonen ook haar zusters Channa Lieba en Adele en haar broers Simon Mainca, Lewi Isak, Samuel Schachna en Israel Jacob Zangen met hun respectievelijke gezinnen.
I.v.m. de verplichte evacuatie van het kustgebied op last van de Duitsers, die bang waren voor een Engelse invasie, arriveert Mirl Zangen op 25 Februari 1941 in Gouda waar zij kwam te wonen op de Lage Gouwe 90 en per 23 October 1941 op Lage Gouwe 98.
Berl Hönig en vermoedelijk ook zijn zoon Mendel, verbleven in die tijd o.a. in Antwerpen. Berl arriveert op de Lage Gouwe 98 in Gouda op 17 October 1942 maar vertrekt de volgende dag, samen met zijn vrouw V.O.W.,(Vertrokken Onbekend Waarheen), waarna de Hoofdcommissaris van Politie van Gouda verzocht opsporing, aanhouding en voorgeleiding van Mirl Zangen. Zij (niet Berl) was woonachtig in Gouda en werd er van verdacht van woonplaats te zijn veranderd zonder daartoe de vereiste vergunning te hebben. Met deze omschrijving werden Joden aangeduid die waren ondergedoken.
Verder onderzoek heeft uitgewezen dat Berl en Mirl Hönig in Nice hebben gewoond, 25 Rue Thiers. Zij hebben deel hebben uitgemaakt van een groep Joodse vluchtelingen die terechtgekomen zijn in Zuid Frankrijk en vandaar vluchtten zij naar Italie, dat intussen was bezet door de Duitsers, waardoor zij ook daar in de val zijn gelopen.
Berl Hönig en Mirl Zangen zijn op 18 September 1943 gearresteerd in het Italiaanse Borgo San Dalmazzo, noordelijk van het Franse Nice en gelegen in de provincie Cuneo, waar zij in een verzamelkamp zijn geinterneerd. Op 21 November 1943 werden zij met konvooi 04a naar Drancy zijn afgevoerd. En in November 1943 werden nog de volgende sieraden en valuta van Berl afgenomen: een gouden horloge, een gouden broche, een gouden armband, 1630 Italiaans Lires, 40 Nederlandse Guldens, 50 Franse Francs, en 1 Amerikaanse Dollar.
Vanaf Drancy zijn beiden met Konvooi 64 op 7 December 1943 doorgestuurd naar Auschwitz, wat daar op 10 December 1943 aankwam. Berl Hönig en zijn vrouw Mirl Zangen zijn vermoedelijk na aankomst in Auschwitz onmiddellijk vermoord.
Hun zoon Mendel Henig heeft de Holocaust overleefd. De toen 36-jarige Mendel, ongehuwd - vertrok in 1950 met de S.S. Veendam van Rotterdam naar New York waar hij terecht kwam op 407 Central Park West. Later woonde hij in Tel Aviv en heeft op 4 Juli 1999 getuigenissen achtergelaten over het lot van zijn ouders bij Yad Vashem
Bronnen o.a.: Gemeente Archief Den Haag, gezinskaart Berl Hönig, registraties van de Zangen-familie in het Haags Bevolkingsregister; Het archief Midden Holland; Persoonskaart van Mirl Zangen van de Gemeente Gouda; Joods Gouda deel II door Tom Verwaijen; het archief van de Joodse Raad, registratiekaart van Emilia Mirl Zangen; website www.geni.com; Cedec: Centro di Documentatione Ebaica; Het boek van de herinnering: de Joden gedeporteerd uit Italie 1943-1945/Liliane Picciotto; Yad Vashem en de website Memorial de la Shoah. Lees ook het artikel ’s-Avonds bereikten we de top in De Groene.
Overige bronnen:
http://digital-library.cdec.it/cdec-web/persone/detail/person-3786/henig-nachman-dov-berl.html
http://digital-library.cdec.it/cdec-web/persone/detail/person-689/zangen-emilie-mirl.html
http://www.cdec.it/home2_2.asp?idtesto=990
https://www.groene.nl/artikel/s-avonds-bereikten-we-de-top