Sippora Barend, roepnaam Sientje, het vierde kind van Salomon Barend en Lena IJzerkoper, was geboren op 6 September 1895 in Amsterdam. Zij trouwde op 30 Juni 1920 met haar volle neef Joseph IJzerkoper, doorgaans Jopie genoemd en schoenmaker van beroep. Hij was een zoon van Samson IJzerkoper en Grietje Carels. Het echtpaar kreeg twee dochters, t.w. in 1923 Margaretha en in 1926 Lena. Zowel de ouders als beide kinderen zijn tijdens de Sjoa vermoord.
Na hun huwelijk betrokken Sippora en Joseph (Sientje en Jopie) een woning in de Veeteeltstraat 55 in Betondorp in Amsterdam-Oost, waar ook hun beide dochters zijn geboren. Tot aan hun deportatie is het gezin IJzerkoper daar altijd blijven wonen.
Joseph IJzerkoper was schoenmaker van beroep. Joodse middenstanders, zoals bakkers, kappers, slagers, vishandelaren, kruideniers etc. kregen een bijzondere Sperre, zodat de joodse bevolking gebruik kon blijven maken van de middenstand. Zo blijkt op de registratiekaart van Joseph IJzerkoper te zijn vermeld: “LOK.A”, (Joods Lokaal A – een Joodse zaak), wat inhoudt dat Joseph IJzerkoper als schoenmaker voorlopig zou zijn vrijgesteld van tewerkstelling in Duitsland.
Desondanks belandt Joseph IJzerkoper in October 1942 in Westerbork: hij had een oproep ontvangen dat hij zich vóór 14 October 1942 in Westerbork moest melden. Vanaf dat moment worden opnieuw pogingen ondernomen om vrijgesteld te worden van deportatie en/of tewerkstelling in Duitsland. Een notitie op zijn registratiekaart van de Joodse Raad luidt: “Dochter onder 16 wordt voor Wehrmacht gesperrt. Man heeft J.Lokaal en was pas enige dagen in R.W.K. zodat bij hem het bekende argument niet opgaat. (7/11)” Welk argument is niet bekend, maar wel dat e.e.a. vanaf 11 November 1942 “in behandeling” is.
Er volgt correspondentie, waaruit blijkt dat zijn brief van 20 November, waarin hij “onmiddellijke toezending verzocht van al zijn diploma’s die in de onderste lade van zijn bureau verpakt in een stuk krantenpapier te vinden zouden zijn en PB Lena”, als onbestelbaar terugkomt met de aantekening: “geadresseerde ook weggehaald”. Ook een telegram komt niet ter bestemder plaats “daar geen geadresseerde meer in Amsterdam is”.
Dochter Margaretha blijkt gesperrt te zijn voor deportatie wegens haar baantje bij de Algemene Dienst van de Joodse Raad als kantine bediende. Zij bezat een officiële vrijstelling. Haar zus Lena zou voor de Wehrmacht worden “gesperrt”, maar daarvoor is verder geen bewijs gevonden.
Sippora IJzerkoper-Barend is met haar beide dochters Margaretha en Lena in de nacht van 21/22 November 1942 opgehaald van huis en afgevoerd naar Westerbork. Sippora’s man Joseph IJzerkoper verbleef daar al vanaf 14 October. Zij werden als gezin op 30 November 1942 op transport gesteld naar Auschwitz; het transport waar óók 367 Joodse werknemers van de confectiefabriek Hollandia Kattenburg mee werden gedeporteerd.
Het transport maakte een stop in Kozel, wat gelegen is ca 80 km westelijk van Auschwitz. Daar werden 170 jongens en mannen tussen 15 en 50 jaar gedwongen om de trein te verlaten; zij werden vervolgens tewerk gesteld als dwangarbeiders in de omliggende satellietkampen van Auschwitz. Degenen die achterbleven in te trein, waaronder Sippora IJzerkoper-Barend en haar twee dochters, werden verder vervoerd naar Auschwitz; bij aankomst aldaar op 3 December 1942 werden zij onmiddellijk vermoord.
Joseph IJzerkoper daarentegen behoorde zeer vermoedelijk tot de groep van 170 man die in Kozel de trein moesten verlaten. Het is niet precies bekend waar hij toen terecht is gekomen en waar en wanneer hij zijn leven heeft verloren. De Nederlandse autoriteiten hebben na de oorlog de gemeente Amsterdam opdracht gegeven om een overlijdensakte op te maken, waarin is vastgesteld dat hij op 31 Maart 1944 in Midden Europa om het leven is gekomen.
Bronnen o.a. Stadsarchief Amsterdam, gezinskaart en archiefkaart van Joseph IJzerkoper, archiefkaart van Sippora Barend; website wiewaswie.nl/huwelijk Lena IJzerkoper met Salomon Barend en Samson IJzerkoper met Grietje Carels; het archief van de Joodse Raad, registratiekaarten van Joseph IJzerkoper, Sippora IJzerkoper-Barend en Margaretha en Lena IJzerkoper; wikipedialijst van Jodentransporten vanuit Nederland en de overlijdensakte van Joseph IJzerkoper, reg.A94-fol.51v – akte 298 van 15 Februari 1952, opgemaakt in Amsterdam.