Biografie

Over Hijman Polak en zijn vrouw Henriëtte Swalef.

Hijman Polak, geboren op 10 Juli 1881 in Amsterdam was een zoon van Barend Polak en Klara Vos. Hij trouwde met Henriëtte Swalef op 21 December 1910 in Amsterdam, een dochter van Zacharias Swalef en Elisabeth Sarlie. Voor zover kon worden nagegaan hadden Hijman en Henriëtte geen kinderen.

Hijman Polak was haringkoopman en woonde vóór zijn huwelijk in de Rapenburgerstraat 44 in Amsterdam.Na zijn huwelijk in 1910 met Henriëtte Swalef, woonden Hijman en Henriëtte slechts kort bij elkaar in de Korte Houtstraat 20 II, maar op enig moment werd Henriette Swalef afgeschreven van dat adres. Hijman heeft nog op dertien verschillende adressen gewoond, alleen, vermoedelijk als inwonend; zijn laatst bekende adres was Rapenburgerstraat 87 I.

Het is niet bekend waneer Hijman Polak vanuit de Rapenburgerstraat is afgevoerd naar Westerbork. In de cartotheek van de Joodse Raad is geen registratiekaart van Hijman Polak gevonden maar vermoedelijk werd hij op 18 September 1942 gedeporteerd naar Auschwitz. Dit transport omvatte 1004 gedeporteerden, waarvan in Kozel, ± 80 km westelijk van Auschwitz, 200 mannen tussen 15 en 50 jaar de trein moesten verlaten om als dwangarbeiders tewerk gesteld te worden in de omliggende kampen van Auschwitz.

Hijman Polak was toen al 61 jaar oud en werd met de anderen, die in de trein achterbleven, verder naar Auschwitz vervoerd om daar te worden vermoord.  Volgens zijn overlijdensakte die na de oorlog in opdracht van het Ministerie van Justitie door de gemeente Amsterdam is opgemaakt, is Hijman Polak op 21 September 1942 in Auschwitz overleden.

Ook Henriëtte Swalef heeft op meer dan acht verschillende adressen afzonderlijk van haar man gewoond. Een officiële echtscheiding is niet in de archieven gevonden. Haar laatst bekende adres was Spuistraat 285 I in Amsterdam, waar zij in de jaren nà 1936 heeft gewoond. Van Henriette Swalef is een registratiekaart uit de Joodse Raad cartotheek gevonden, waarop is vermeld dat zij “N.R. – Nicht Registriert” was en dat zij op 2 October 1942 op transport is gesteld vanuit Westerbork naar Auschwitz. Bij aankomst aldaar op 5 October 1942 werd Henriëtte Swalef, echtgenote van Hijman Polak, onmiddellijk vermoord.

Bronnen o.a.  Stadsarchief Amsterdam, archiefkaarten van Hijman Polak en Henriëtte Swalef, gezinskaart van Hijman Polak, diverse woningkaarten; het archief van de Joodse Raad, registratiekaart an Henriëtte Swalef; de wikipedialijst van Jodentransporten vanuit Nederland; de overlijdensakte voor Hijman Polak, Register A54-folio 54 – akte 410 van 13 October 1950 en van Henriëtte Swalef, Register A79-folio 56verso – akte 328 van 22 Juni 1951, beide opgemaakt door de Gemeente Amsterdam i.o.v. het Ministerie van Justitie.