Biografie

Over Nathan Engelsman en zijn gezin.

Nathan Engelsman, geboren op 22 Augustus 1894 in Amsterdam, was een zoon van Joseph Marcus Engelsman en Naatje Kwetsie. Hij trouwde op 16 Augustus 1923 in Amsterdam met Judic van Lochem, die op 25 Augustus 1897 daar geboren was als dochter van Jacob van Lochem en Esther Rootveld. Het echtpaar kreeg twee dochters: Eveline in 1926 en Esther in 1931.

Van de familie Engelsman werd de vader, Nathan Engelsman tussen 3 en 5 October 1942 vanuit het Joods werkkamp Diever B in Drenthe in Westerbork binnengebracht, maar na intensieve correspondentie weer in Januari 1943 vrijgelaten op grond van zijn Sperre nr. 64986 als diamantbewerker, die hij op verzoek van zijn werkgever, de fa. Vilbach, eind December 1942 ontvangen had. Op 18 Januari 1943 kon hij zich weer melden in Amsterdam “om te werken”. In Westerbork was hij ondergebracht in barak 85, waar ook de groep Barnevelders verbleef.

Het hele gezin van Nathan Engelsman was door die “Sperre” van Nathan voorlopig vrijgesteld van deportatie; hij was “onmisbaar” voor de diamantindustrie en had dat "diamantstempel". Maar toen in de zomer van 1943 op enig moment alle stempels en vrijstellingen als vervallen verklaard werden, zijn Judic Engelsman-van Lochem, Esther, Eveline en ook hun neefje Aäron tijdens de grote en in het geheim voorbereidde razzia van 20 en 21 Juni 1943 in Amsterdam gearresteerd en afgevoerd naar Westerbork, waar zij terecht kwamen in barak 58. 

 Op 10 Juli 1943 werd Eveline Engelsman van Westerbork naar Vught gestuurd, waar zij verbleef tot Juni 1944. Zij was bontwerkster en vermoedelijk tewerkgesteld bij het bont- en confectiebedrijf Escotex in het kamp. Zij werd op 3 Juni 1944 met de mannen en vrouwen van het Philips Kommando op transport gesteld naar Auschwitz. Eveline heeft uiteindelijk de Holocaust overleefd en keerde via Zweden terug in Amsterdam.

Maar Nathan Engelsman, zijn vrouw Judic van Lochem, zijn dochter Esther en óók hun neefje Aäron Groen, werden vanuit Westerbork  op 18 Januari 1944 op transport gesteld naar Theresienstadt. Van de bijna 5000 Joden die uit Nederland naar Theresienstadt werden gedeporteerd, werden er bijna 3000 naar Auschwitz doorgestuurd, waaronder Nathan’s vrouw Judic, zijn dochter Esther en neefje Aäron Groen. Zij zijn op 7 Juli 1944 in de gaskamers van Auschwitz-Birkenau vermoord. Nathan Engelsman echter verloor zijn leven ergens in Midden Europa op 28 Februari 1945

Bronnen o.a. Stadsarchief Amsterdam, archiefkaart Aäron Groen, gezinskaarten van Jacob Raphaël Groen, Jacob van Lochem, Nathan Engelsman en Judic van Lochem; woningkaart Danie Theronstraat 21 Amsterdam; het archief van de Joodse Raad, registratiekaarten van Aäron Groen, Nathan Engelsman, Judic Engelsman-van Lochem, Esther en Eveline Engelsman; website meeroverdeholocaust.nl - Theresienstadt; wikipedia website jodentransporten vanuit Nederland; overlijdensaktes Nathan Engelsman nr. 43 van 1-7-1960 uit Reg.A116-fol.8, voor Judic Engelsman-van Lochem nr. 234 van 24-3-1953 uit Reg.A99-fol 44, voor Esther Engelsman akte 73 d.d. 31-10-1952 uit Reg. A98-fol.14 en voor Aäron Groen d.d. 31-10-1952 uit A-reg.98-fol.15v, nr 81.

Alle rechten voorbehouden