Biografie

Over Perla Hirschman, haar man Luzer Korach en hun dochter Jettie Korach.

Perla Hirschman, veelal Pepi genoemd, was geboren op 15 Maart 1898 in Sanok in Polen als enige dochter van  Avraham Yaakov Hirschman en Gittla Sprecher. Het gezin Hirschman bestond verder uit nog vijf kinderen, t.w. Theodor, Aryeh, Naftali, Fishel en Eliahu. Van haar broers was Theodor de enige die in Nederland terecht gekomen is, net als zij zelf. Een administratieve complicatie bij de Poolse Burgerlijke stand maakte dat Theodor de meisjesnaam van zijn moeder kreeg: Sprecher, terwijl Perla en de anderen gewoon de achternaam van hun vader kregen: Hirschman.

Perla, of Pepi Hirschman kwam vanuit Sanok op 11 November 1930 in Nederland aan en woonde vanaf dat moment in bij haar broer Theodor (ook Tobias of Tuvia genoemd) in de Piet Heinstraat 68 in Den Haag. Zo’n tien maanden later, op 13 October 1931 arriveerde in Den Haag óók Eliezer Korach – die Luzer werd genoemd – en geboren was in het Poolse Dobromil op 4 November 1903. 

Het is zeer waarschijnlijk dat Perla Hirschman al gehuwd was met Luzer Korach vóórdat zij naar Nederland kwam, want uit de archieven van de Burgerlijke Stand van Den Haag blijkt dat zij op 22 Maart 1931 een dochter heeft gekregen, waarvan de vader Luzer Korach was. Tevens bleek dat Perla op 15 Februari 1935 was bevallen van een kind wat als levenloos werd aangegeven.

Samen begonnen Perla en Luzer bij haar broer Theodor Sprecher in Den Haag in de Piet Heinstraat 68, maar beiden moesten na 1931 nog een zevental keren verhuizen vóórdat zij per 6 October 1938 konden worden ingeschreven in een eigen woning in de Zwetstraat 30, gelegen in de Rivierenbuurt Zuid van Den Haag. Dat zou tevens hun laatst bekende adres in Den Haag worden.

Op 29 September 1942 blijkt Luzer Korach te zijn opgenomen in het Centraal Israëlitisch Krankzinnigen gesticht Het Apeldoornsche Bosch. Niet bekend is waarom hij daar werd opgenomen en voor hoelang. Vermoedelijk werd Luzer daar al ontslagen, ruim vóór de ontruiming van het Apeldoornsche Bosch in Januari 1943 en is hij  teruggekeerd naar zijn vrouw Perla en dochter Jettie in Den Haag. Uit voorliggende documenten is verder niets gebleken van onderduiken van de familie.

Op de website Joods Erfgoed Den Haag staat het volgende: “Op 13 April 1943 maakte de Duitse bezetter bekend dat er na 23 April 1943 geen Joden meer in Den Haag mochten wonen. Deze laatste Joden moesten naar kamp Vught, maar mochten zich ook vrijwillig melden voor Westerbork”. 

Luzer Korach en zijn vrouw Perla Hirschman en dochter Jettie zij hoogst waarschijnlijk ergens in April 1943 vanuit hun woonplaats Den Haag naar het concentratiekamp Vught afgevoerd, van waar Perla met haar dochter Jettie op 7 Juni 1943 met het zogenaamde kindertransport in Westerbork aankwamen. Dat kindertransport ging de volgende dag door naar Sobibor waar bij aankomst alle kinderen en begeleiders werden vermoord.

Perla en haar dochter Jettie bleven echter in barak 58 in Westerbork achter, waar zij verbleven tot 13 Juli 1943. Toen werden beiden op transport gesteld naar Sobibor en bij aankomst op 16 Juli 1943 werden Perla Korach-Hirschman en haar dochter Jettie Korach in de gaskamers van Sobibor vermoord.

Luzer Korach bleef in Vught achter en kwam pas op 17 Juli 1943 in Westerbork aan waar hij in barak 6 terechtkwam, wat de mannenafdeling van het kampziekenhuis was. Op 20 Juli ging hij op transport met de laatste trein naar Sobibor, waar ook hij bij aankomst op 23 Juli 1943 direct in de gaskamers werd vermoord.

Bronnen o.a. Gemeente Archief Den Haag, gezinskaarten van Perla Hirschman en Luzer Korach; akte van aangifte van een doodgeboren kind van Perla Hirschman bij de B.S. Den Haag nr. 658 d.d. 19 Februari 1935; het archief van de Joodse Raad, registratiekaarten van Luzer Korach, Perla Hirschman en Jettie Korach; website Joods Erfgoed Den Haag.nl/deportaties; Overlijdensaktes uit Den Haag voor Luzer Korach nr. C1541 d.d. 23 Juni 1950, voor Perla Hirschman nr. C1471 d.d.16 Juni 1950 en voor Jettie Korach nr. C1474 d.d.16 Juni 1950 en aanvullingen van nakomelingen uit de Sprecher familie.

Alle rechten voorbehouden