Biografie

Over Wolf Vos en zijn vrouw Henriëtte van Leeuwen.

Wolf Vos was de oudste van de acht kinderen van Hijman Vos en Lea van West. Hij was op 8 Februari 1879 geboren in  Amsterdam en hij was diamantbewerker van beroep.  Wolf Vos trad op 14 April 1904 in Amsterdam in het huwelijk met Henriëtte van Leeuwen, die daar op 20 September 1879 was geboren als dochter van Lion Manus van Leeuwen en Rebecca Dressau.  Het echtpaar kreeg vier kinderen; drie van hen werden in Amsterdam geboren, n.l. Lion in 1904, die echter slechts 6 maanden oud is geworden en in 1905 is overleden. Vervolgens werd op 23 Juni 1907 Hijman geboren, op 16 December 1908 opnieuw een zoon die Lion genoemd werd en op 11 Februari 1913 werd hun dochter Lea in Borgerhout (Antwerpen) geboren.

Wolf Vos was ook soms alleen in België waar hij werkte als diamantslijpersgast, want zijn vrouw Henriëtte van Leeuwen bleef met haar kinderen in Amsterdam.  Al vanaf Augustus 1908 vertrok Wolf Vos naar Antwerpen om zijn brood te verdienen. Hij woonde o.a. in de Antwerpse Provinciestraat 188 waar op 18 Januari 1909 ook zijn vrouw en hun zoontjes Hijman en Lion arriveerden. Vandaar verhuisden zij naar Deurne en Borgerhout, waar in 1913 hun dochter Lea geboren werd. Vanaf 1 April 1914 woonde het hele gezin  in de Rolwagenstraat 84 in Borgerhout.

Toen Henriette terugkeerde naar Amsterdam woonde zij vanaf 1 November 1924 in de Hertzogstraat 6 hs waar later ook haar zoon Hijman met zijn vrouw Elizabeth de Metz en dochter Henriette kwam wonen. Wolf Vos bleef in Belgie, waar hij achtereenvolgens woonde in Deurne en Borgerhout waar hij werkzaam was bij de Slijperij Willebroeck in de Lamorinièrestraat 51-53. 

Wolf’s vergunning tot verblijf in Borgerhout was geldig tot 25 Februari 1940; hij woonde toen in de Julius van Beylenstraat 3 maar keerde terug naar Amsterdam waar hij per 19 Juni 1940 een woning in de Transvaalstraat 124 II betrok. Zijn vrouw Henriette woonde toen in de Hertzogstraat 6 hs waar ook haar zoon Hijman woonde met vrouw en kind maar per 4 Maart 1943 verhuisde zij naar de Cilliersstraat 3 II, waar ook haar dochter Lea woonde, die gehuwd was met de niet-Joodse Jan van Wijk.

Tijdens de razzia’s van begin October 1942 werd Wolf Vos opgepakt en naar Westerbork afgevoerd waar hij tussen 3 en 5 October binnengebracht werd. Doordat terzelfder tijd ook de Joodse Werkkampen werden geliquideerd door de Duitsers en alle dwangarbeiders eveneens naar Westerbork kwamen, was het daar een grote chaos. Het duurde nog tot 19 October totdat Wolf Vos op transport gesteld werd naar Auschwitz waar hij bij aankomst op 22 October 1942 onmiddellijk in de gaskamers van Auschwitz-Birkenau werd vermoord.

Henriette Vos-van Leeuwen woonde vanaf Maart 1943 in de Cilliersstraat 3 II in Amsterdam waar ook haar dochter Lea woonde, die gemengd gehuwd was. Lea werd op 4 Juni 1943 afgevoerd naar Westerbork maar daar op 14 Juli 1943 ontslagen. Zij heeft daardoor de oorlog overleefd.

Van haar moeder is daarentegen bekend dat zij al een maand éérder naar Sobibor werd gedeporteerd, maar niet bekend is wanneer zij is gearresteerd en “waarom” (verraden, of opgepakt bij een razzia). Oók niet wanneer zij in Westerbork terecht is gekomen al zal dat vermoedelijk ergens in April 1943 geweest zijn. In de cartotheek van de Joodse Raad blijkt geen registratiekaart van haar te zijn. Maar met vele anderen komt de naam van Henriette Vos-van Leeuwen voor op de transportlijst Westerbork-Sobibor van 4 Mei 1943 als “Nachtrag zum Normaltransport” (een aanvulling op het gewone transport). Dat transport vertrok met in totaal 1187 gedeporteerden die allen bij aankomst in Sobibor op 7 Mei 1943 in de gaskamers van Sobibor werden vermoord.

Bronnen o.a. Het Felixarchief Antwerpen/vreemdelingen dossier Antwerpen 128556 voor Wolf Vos, dossiers 5923 en 478 van Borgerhout betreffende Wolf Vos; Stadsarchief Amsterdam, gezinskaarten Wolf Vos, archiefkaarten Wolf Vos, Henriette van Leeuwen en Hijman, Lion en Lea Vos; Woningkaarten Amsterdam Hertzogstraat 6 hs en Cilliersstraat 3 II; het archief van de Joodse Raad, registratiekaart van Wolf Vos; de wikipedia lijst van jodentransporten vanuit Nederland.nl en het boek "Vernietingskamp Sobibor van Jules Schelvis/transportlijst 4 Mei 1943.

Alle rechten voorbehouden