Biografie

Over Sara Katwijk-Gobes

Sinds 29 Juli 1920 weduwe van Jacob Katwijk.

Sara Gobes was een dochter van Abraham Gobes en Bloeme Gosler. Zij werd geboren in Amsterdam op 16 September 1869 en trad daar op 8 Mei 1890 in het huwelijk met Jacob Katwijk, een zoon van Levie Gumpel Katwijk en Betje Eleazer Bas. Hij was geboren in Amsterdam op 2 December 1867 en was diamantsnijder van beroep. Sara Gobes was voor haar huwelijk werkzaam als knoopsgatmaakster.

Tussen Juli 1890 en Januari 1906 kreeg het echtpaar Katwijk-Gobes negen kinderen, waarvan één zoon, Louis al na 14 maanden in 1899 overleed. Hun kinderen Bloeme, Mietje, Joseph en Alexander hebben de oorlog overleefd, echter Betje, Abraham, Rachel en Esther zijn tijdens de Sjoa in Auschwitz vermoord. Sara’s echtgenoot Jacob Katwijk overleed op 29 Juli 1920, slechts 52 jaar oud; hij werd begraven op de Joodse Begraafplaats in Diemen.

Uit de gezinskaart van Jacob Katwijk uit het Amsterdamse Stadsarchief blijkt, dat Jacob en Sara met hun kinderen zeker zeven keer in Amsterdam zijn verhuisd. De eerste zes jaar nadat zij getrouwd waren, woonden zij in het oude centrum van Amsterdam, verhuisden eind October 1896 naar het Waterlooplein 91, in Februari 1900 naar de Oude Schans 18 II, in November 1901 naar de Blasiusstraat 107 II, waar Jacob Katwijk op 29 Juli 1920 is overleden.

Nadat Sara weduwe geworden was, verhuisde zij op 18 September 1920 in de Blasiusstraat naar huisnummer 46 II, waar in Februari 1927 óók haar dochter Bloeme met haar man Israel Jacobson en stiefzoon Benjamin Johan en Sara’s kleindochter Rebecca kwamen inwonen. Vervolgens op 25 Mei 1935 naar de 2e Jan van der Heijdenstraat 18 II, op 15 Juni 1937 naar de Andreas Bonnstraat 42 I waar zij bij haar schoonzoon Theodorus Arie Lewis inwoonde, die kort daarvoor, op 25 Februari 1937 gehuwd was met Sara’s dochter Mietje Katwijk.

Op 18 Juli 1938 vertrok zij naar de Ruyschstraat 102 II, waar ook haar dochter Esther kwam inwonen en waar óók Salomon Gobits met zijn moeder Engeltje Gobits inwoonden (geen familie). Sara’s laatst bekende adres in Amsterdam was per 8 Mei 1941 de Andreas Bonnstraat 42 II.

Toen bleek ook, dat haar nog altijd ongehuwde en bijna 51 jaar oude dochter Betje Katwijk plannen had om met de 60-jarige weduwnaar van Judikje Troostwijk, Daniel van Gelder in het huwelijk te treden. Haar dochter vertrok daartoe op 17 Maart 1941 naar Assen, Steendijk 27 en een maand later, op 21 April 1941 werd het huwelijk in Assen voltrokken. Aan te nemen valt dat Sara Katwijk-Gobes als Betje’s moeder daar zeker bij aanwezig geweest zal zijn en daarna nog enige tijd bij het “jonge echtpaar” is gebleven.  

Of dat langere verblijf van Daniel van Gelder’s schoonmoeder Sara Gobes er mee te maken had, of dat het al snel niet boterde tussen de kersverse echtgenoten, vertelt het verhaal niet. Maar wel, dat er een knallende ruzie is ontstaan waar zelfs de politie aan te pas heeft moeten komen. Uit de dag- en nachtrapporten van de gemeentepolitie Assen komt naar voren dat Daniel van Gelder zijn vrouw Betsy / Betje Katwijk en zijn schoonmoeder op 11 Juni 1941 na een ruzie uit huis zet. De volgende dag, op 12 juni verkoopt Betsy de gordijnen aan de buurman, om de terugreis naar Amsterdam te kunnen bekostigen. (bron Drents Archief).

Zo keerde Sara weer terug in Amsterdam naar haar laatst bekende adres in de Andreas Bonnstraat 42 II. Vermoedelijk werd zij op enig moment van daar weggehaald en afgevoerd naar Westerbork, van waar zij op 6 Juli op transport werd gesteld naar Sobibor. Uit de transportlijst van 6 Juli blijkt dat Sara Katwijk-Gobes één van de 66 gedeporteerden was die op het laatste moment als “Nachtrag zum Normaltransport” (aanvulling) werd toegevoegd aan het gereed-zijnde transport, wat in totaal 2417 gedeporteerden omvatte. Bij aankomst in Sobibor op 9 Juli 1943 werd zij onmiddellijk in gaskamers vermoord.

Bronnen o.a. het Stadsarchief Amsterdam, gezinskaarten Jacob Katwijk (1867), archiefkaart Sara Gobes; woningkaarten Amsterdam o.a. Tweede Jan van der Heijdestraat 18 en Andreas Bonnstraat 42; website het stenenarchief.nl/graf Jacob Katwijk (1867); de website wiewaswie.nl/ huwelijk Katwijk/Gobes en het archief van de Joodse Raad, registratiekaart van Sara Katwijk-Gobes; Het Drents Archief/politierapporten uit Assen 1941; Rode Kruis Archieven/transporten van Amsterdam naar Westerbork; Vernietigingskamp Sobibor,2e druk 1994, de Bataafse Leeuw, door Jules Schelvis/transportlijst Westerbork-Sobibor van 6 Juli 1943 en de wikipedia website Jodenstransporten vanuit Nederland.nl.

 

 

Alle rechten voorbehouden