Biografie

Het lot van Gerrit Pront en zijn vrouw Klara Elsas.

Gerrit Pront, geboren in Amsterdam op 27 Juni 1902 als zoon van Zacharias Pront en Selly Lakmaker, was diamantzager van beroep. Hij trouwde op 18 Juli 1929 met Klara Elsas, een dochter van Levie Elsas en Rachel Pront. Zij was geboren op 16 September 1907 in Amsterdam en was werkzaam als naaister. Gerrit en Klara kregen samen een dochter, Elly, die op 19 April 1934 in Amsterdam geboren werd.

Gerrit Pront was behalve diamantzager en snijder tevens werkzaam bij een confectiebedrijf. Hij woonde met zijn vrouw Klara op de Tugelaweg 83 II in Amsterdam-Oost. Voordien woonden beiden met ouders, broers en zussen in de Blasiusstraat: Gerrit op huisnummer 107 1e etage en Klara vanaf 1927 op huisnummer 88 1e etage.

In de tweede helft van 1942 of begin 1943 besloot het gezin Pront in onderduik te gaan, wat kennelijk niet helemaal gelukt is, want óf door verraad óf door andere oorzaken, werden Gerrit en zijn vrouw Klara begin Maart 1943 gearresteerd en afgevoerd naar het concentratiekamp Vught waar zij op 10 Maart 1943 werden binnengebracht. Hun dochter Elly zat waarschijnlijk op een ander adres; door de onderduik heeft zij heeft uiteindelijk de Holocaust overleefd.

Klara werd in Vught als stikster bij de fa. Bilsen tewerkgesteld; zij werd echter met een rechtstreeks transport van in totaal 1149 personen vanuit Vught op 15 November 1943 via Westerbork naar Auschwitz gedeporteerd, waar zij bij aankomst op ±18 November 1943 door de selectie kwam en als 36-jarige als dwangarbeidster  tewerkgesteld werd, in of buiten het kamp. Niet bekend is waar en welke “werkzaamheden” zij heeft moeten doen, noch is haar precieze datum van overlijden bekend.

Daarom hebben de Nederlandse Autoriteiten na de oorlog vastgesteld, mede op basis van getuigenissen van overlevenden, onderzoek en overige informaties, dat Klara Elsas na 31 Januari 1944 niet meer in leven zou kunnen zijn. Door het Ministerie van Justitie werd vervolgens opdracht gegeven aan de Gemeente Amsterdam om een overlijdensakte op te maken voor Klara Pront-Elsas, waarin is vastgelegd dat zij op 31 Januari 1944 in de omgeving van Auschwitz is overleden.

Gerrit Pront was zager- en snijder van diamant maar het is niet bekend wat hij in Vught heeft moeten doen. Op 21 Maart 1944 werd Gerrit vanuit Vught naar Westerbork gestuurd, vanwaar hij op 23 Maart 1944 op transport ging naar Auschwitz in een transport van bijna 600 gedeporteerden en wat daar ± 26 Maart 1944 is aangekomen.

Na de oorlog was er nog niet zoveel bekend aangaande het lot van de vele gedeporteerde slachtoffers. Ook van Gerrit Pront was weinig bekend over zijn lot en mogelijk was hij één van de vele slachtoffers van de z.g. “dodenmarsen”, de evacuatietransporten vanuit het Auschwitz Complex in de eindperiode.

Daarom hebben de Nederlandse Autoriteiten na de oorlog – mede op basis van getuigenissen van overlevenden en onderzoek, dat Gerrit Pront na 21 Januari 1945 niet meer in leven zou kunnen zijn en het Ministerie van Justitie heeft toen opdracht gegeven aan de Gemeente Amsterdam om voor Gerrit Pront een akte van overlijden op te maken, waarin is vastgesteld dat hij is overleden op 21 Januari 1945 in Midden Europa.

Echter, wat na de oorlog nog niet bekend was, maar heden ten dage met name via internet beschikbaar is, zijn de (onvolledige) overlijdensregisters uit Auschwitz. Daaruit is gebleken dat Gerrit Pront, geboren op 27 Juni 1902 in Amsterdam, bij aankomst in Auschwitz het gevangenennummer 175482 heeft gekregen en dat hij als dwangarbeider tewerkgesteld werd in Auschwitz III, ook bekend als Monowitz. Uit de overlijdensregisters van Auschwitz III is gebleken dat Gerrit Pront daar op 11 Juni 1944 (na ± 11 weken dwangarbeid) in het gevangenisziekenhuis van Auschwitz III is overleden.   

Bronnen o.a. het Stadsarchief Amsterdam, gezinskaarten van Gerrit Pront en Levie Elsas, archiefkaarten van Gerrit Pront en Klara Elsas; website ITS Arolson, kampkaarten uit Vught van Gerrit Pront en Klara Pront-Elsas; het archief van de Joodse Raad, registratiekaarten van Gerrit Pront, Klara Pront-Elsas en Elly Pront; de wikipedia website jodentransporten vanuit Nederland.nl; de Amsterdamse officële overlijdensaktes voor Gerrit Pront, nr. 55 d.d. 1-5-1952 uit het A-register 55-folio 11 en voor Klara Elsas nr. 235 d.d. 24-8-1951 uit het A-register 84-folio 41 en de website Memorial & Museum Auschwitz-Birkenau/Auschwitz Prisoners.

Alle rechten voorbehouden