Verhaal

De familie van Emanuel Polak en Francina van Brink

Door: Astrid

Emanuel Polak, het vierde kind van Meijer Polak en Clara Canes werd vrijgesteld van militaire dienst op 14 december 1908. Hij was op dat moment schoenmaker. In 1904 was hij echter eerst op 15-jarige leeftijd lid van de Diamantbewerkersbond geworden. Hij had zijn opleiding tot roosjesversteller tot 7 februari 1906 gevolgd bij de firma Coster aan de Zwanenburgerstraat. Toen hij zijn opleiding begon, woonde hij bij zijn moeder aan de Valkenburgerstraat 261 en hij verhuisde later met haar mee naar de Houtkopersburgwal 13 III hoog. Hij was lid van vakgroep 6 van de bond tot 28 september 1939.

Op 10 april 1913 trouwde hij in Amsterdam als diamantversteller met marktvrouw Francina van Brink, dochter van schilder en koopman Israël van Brink uit Rhenen en dienstbode Wilhelmina Stoppelman uit Winschoten. Israël van Brink's geboorteplaats in het bevolkingsregister is aangeduid als Rheden, maar zijn geboorteakte vermeldt Rhenen als geboorteplaats. Het geboortejaar en de geboortemaand van Wilhelmina variëren eveneens: in het bevolkingsregister van Amsterdam is soms juni 1852 of 1854 vermeld, maar in haar geboorteakte is de datum 29 januari 1853 genoteerd. Israël en Wilhelmina zijn kennelijk beiden naar Amsterdam gegaan en ze zijn daar ook getrouwd.

Na hun trouwdag zijn Emanuel en Francina aan de Kerkstraat 417 II hoog gaan wonen en dit is hun laatst bekende woonadres. Ze kregen op dit adres 2 zonen: Meijer en Israël. Israël werd door de familie Ies genoemd.  

Op 1 december 1922 kreeg Emanuel een marktkaart voor de markt met de staanplaats “over het IJ” voor ongeregelde goederen. Het lijkt er dus op dat hij zijn beroep in de diamantslijperij heeft ingeruild voor een beroep als marktkoopman naast zijn vrouw Francina.

De oorlog is niet aan Emanuel en Francina voorbijgegaan. Francina is als eerste naar Westerbork gebracht. Zij kwam daar op 30 september 1942 en is vlak daarna op transport gegaan naar Auschwitz, waar zij op 5 oktober is omgekomen. Emanuel kwam op 18 september 1943 in Westerbork terecht en is 3 dagen later op transport gegaan naar Auschwitz, waar hij direct na aankomst is vermoord.

Emanuel Polak en Francina Polak-van Brink zijn allebei in Gedenkboek 24 van de Oorlogsgravenstichting opgenomen. Hun zonen Meijer en Israël hebben beiden de oorlog overleefd.

Gebaseerd op de indexen van het stadsarchief van Amsterdam en op informatie van de websites van de Diamantbewerkersbond, oorlogslevens.nl en wiewaswie.nl.