Biografie

Over Jonas Elekan, zijn vrouw Esther de Bruin en hun zoon Simon.

Jonas Elekan, zoon van Simon Elekan en Klara Finsij, was geboren in Amsterdam op 18 April 1897. Hij had nog een jongere broer, Aron, die op 28 Mei 1898 was geboren. Hij woonde met zijn ouders en broer in de Weesperstraat 4 II maar begin Juli 1907 trokken Jonas’ ouders met hun twee kinderen naar Antwerpen, waar vader Simon aan het werk ging als diamantbewerker. Daar woonden zij in de Nottebohmstraat 23 tot 1911 en verhuisden toen naar de Zurenborgschebeekstraat in Berchem, van waar zij in Januari 1915 weer terugkeerden naar Amsterdam.

Op 24-jarige leeftijd – nog altijd ongehuwd - vertrok Jonas in Augustus 1921 opnieuw voor enkele maanden naar Antwerpen. Hij woonde toen in Amsterdam met zij ouders en broer in de Ruyschstraat 74 maar in Antwerpen vond hij woonruimte in de Hoveniersstraat 30. Zijn vader, Simon Elekan kwam in Juni 1922 ook weer naar België en woonde daar in de Schelpstraat 2 maar zijn moeder, Klara Finsij, zijn broer Aron en Jonas zelf verbleven toen in Amsterdam.

Jonas Elekan trouwde in Amsterdam op 1 Augustus 1928 met Esther de Bruin, die in Utrecht geboren was op 21 Maart 1903 als dochter van Hertog de Bruin en Marianne van der Kop. Zij gingen wonen in de Alexanderstraat 9 in Amsterdam-Oost, gelegen nabij de Muiderpoort. Jonas en Esther kregen samen een zoon, Simon, die daar werd geboren op 3 Mei 1930.

In Mei 1937 verhuisde het gezin naar de Nieuwe Achtergracht 53 en een maand later, op 11 Juni 1937  verhuisden zij naar de Cilliersstraat 15 1e etage. Van daar werden zij na arrestatie, op 4 Augustus 1942 op transport gesteld vanaf het Centraal Station van Amsterdam naar Hooghalen. De laatste ±5 km van het station Hooghalen naar het kamp Westerbork moest worden gelopen.

De transporten van de 4 Augustus 1942 naar Westerbork kwamen uit allerlei plaatsen in Nederland, en diverse personen werden als “strafgevallen” met een z.g. “straftransport” naar Westerbork afgevoerd. Uit de aanwezige documentatie blijkt, dat Jonas Elekan, Esther Elekan-de Bruin en hun zoon Simon geen “strafgevallen” waren.

Echter kort na aankomst in Westerbork, op 7 Augustus1942, werden Jonas, Esther en zoon Simon al op transport gesteld naar Auschwitz. Na aankomst aldaar werden Esther Elekan-de Bruin en haar 12-jarige zoon Simon onmiddellijk vermoord in de gaskamers van Auschwitz-Birkenau.

Jonas daarentegen werd geselecteerd als dwangarbeider en tewerkgesteld. Niet bekend is waar, maar wél bekend is uit de z.g. “Sterbebücher” van Auschwitz, dat Jonas Elekan in Auschwitz al na ruim twee weken, op 22 Augustus 1942 werd vermoord.

Na de oorlog was dit nog niet bekend. Na onderzoek van het Nederlansdse Rode Kruis, alsmede van getuigenissen van overlevenden is vastgesteld dat Jonas Elekan na 30 September 1942 niet meer in leven zou kunnen zijn. Daarom hebben de Nederlandse Autoriteiten opdracht gegeven aan de Gemeente Amsterdam om een overlijdensakte voor Jonas Elekan op te maken waarin is vastgelegd dat hij (uiterlijk) op 30 September 1942 in Auschwitz is overleden

Bronnen o.a. het Stadsarchief Amsterdam, Gezinskaart van Simon Elekan en Jonas Elekan, archiefkaarten van Jonas Elekan en Esther de Bruin; woningkaart Nieuwe Achtergracth 53 Amsterdam; het Antwerps Vreemdelingen Dossier voor Jonas Elekan nr. 122192 en voor Simon Elekan (1866) Dossier 10566 uit Berchem; het archief van de Joodse Raad, registratiekaarten van Jonas Elekan, Esther Elekan-de Bruin en van Simon Elekan (1930); het archief van het Rode Kruis, transporten naar Westerbork – transportlijst Amsterdam-Rotterdam-Hooghalen van 4 Augustus 1942/item 233 lijst 15; website Museum en Memorial Auschwitz Birkenau/Auschwitz Prisoners/Jonas Elekan/Sterbebücher en de officiële Nederlandse akte van overlijden voor Jonas Elekan, nr. 456 d.d. 27 Juli 1950 uit het A-register 43-folio 78, opgemaakt door de Gemeente Amsterdam.

Alle rechten voorbehouden