De vlucht van Levie Cohen, Grietje Elzas en zoon Bram naar Amerika

Levie Cohen, geboren 2 juli 1892 in Den Helder, was de zoon van de koopman Abraham Cohen en de koopvrouw Sara Groen. Hij was de jongste uit een gezin van veertien kinderen. Na de dood van zijn vader in 1903 verhuisden zijn moeder, zijn twee jaar oudere zus Juliette en Levie zelf in mei 1909 naar Schagen. Hier begon Levie Cohen een zakkenhandel. Vervolgens opende hij ook in Alkmaar een zaak in jutezakken en dekkleden. De zakkenhandel van Levie ‘VOF Cohen’ was gevestigd aan de Heerenstraat 10. Zelf vestigde hij zich ook in de stad waarna in 1919 zijn moeder en zus Juliette eveneens naar Alkmaar kwamen.

In 1922 trouwde Levie Cohen met Grietje Elzas, geboren op 24 maart 1897 in Alkmaar, de oudste dochter van Levi Elzas en Saartje Englander en zus van Bloemetje en Johanna Hendrica Elzas. Levie en Grietje vestigden zich aan het Luttik Oudorp 70. Hier werd op 20 februari 1924 hun zoon Abraham (‘Brammetje’) geboren. Zijn zus Juliette Cohen trouwde met de zakkenhandelaar Bram Drukker. De moeder Sara Cohen-Groen was op 22 december 1920 teruggekeerd naar haar geboortestad Amsterdam.

Levie Cohen en Bram Drukker waren zeer met elkaar verbonden. Zij waren zwagers en allebei vennoot in de Firma Cohen Zakkenhandel. In 1933 gingen zij zakelijk uiteen. Levie continueerde zijn handel en Bram Drukker begon voor zichzelf. Het is lastig te reconstrueren hoe de gesprekken over de politieke situatie tussen de beide zwagers en schoonzussen zijn verlopen. Bram Drukker was actief in het Comité Joodse Vluchtelingen en moet zich een mening hebben gevormd wat hen als joden te wachten stond onder de dreiging van een Duitse bezetting. Maar het was Levie Cohen die in de meidagen van 1940 besloot het onheil voor te zijn. Levie, Grietje en hun zestienjarige zoon Bram verlieten de stad en zetten koers naar Batavia. Vandaar voeren zij naar Amerika. Hoewel ook Bram en Juliette Drukker-Cohen over de nodige financiële middelen beschikten om naar het buitenland uit te wijken, besloten zij in Alkmaar te blijven.

Na de oorlog keerde Levie Cohen voor een kort bezoek naar Nederland terug. In zijn eentje – zijn vrouw Grietje was in 1942 in New York overleden, zijn zoon Bram was onder de naam Robert Cohen in Amerika achtergebleven. Levie kwam naar Alkmaar om verhaal te halen over zijn spaartegoeden en waardepapieren van voor de oorlog, maar kreeg nul op het rekest waarna hij aangeslagen terugging naar de Verenigde Staten. Toen Levie het einde voelde naderen, liet hij Amerika definitief achter zich. Hij nam zijn intrek bij zijn gescheiden zus Fanny Cohen aan het Waterlooplein 21 in Amsterdam. Hier stierf hij op 29 augustus 1949.

Levie Cohen ligt begraven op de Joodse Begraafplaats aan de Westerweg in Alkmaar.

Bron:

-Baar, J. van, De vervolging van joods Alkmaar. Alkmaar, 2023