Vlakker land dan de Haarlemmermeer bestaat niet. Vlakker en onherbergzamer. Toch konden in de Tweede Wereldoorlog honderden joden in die polder onderduiken.
Alleen al in de kleine boerderij van de oude Hannis Bogaard en zijn gezin vonden in de zomer van 1943 zeventig onderduikers een schuilplaats. In holen in het land, gebouwd van draineerbuizen en oud hout, in gecamoufleerde tenten, in de hooiberg en de mestvaalt en in van balen stro gebouwde hokken.
Abraham en Dina hebben hier ondergedoken gezeten en zijn opgepakt tijdens een grote overval op 6 oktober 1943 en gedeporteerd. Er zijn foto's van het leven op de boerderij van de onderduikers en ook van deze overval. Ik heb Abraham en Dina op deze foto's herkend (zie archief NIOD)
Joodse onderduikers worden op de boerderij van Johannes Boogaard opgepakt door de Ordnungspolizei. Eerder die dag onderzochten twee Nederlandse rechercheurs op het erf of er illegaal geslacht werd. Ze liepen een schuur in waar twintig Joodse kinderen bijeen zaten.
Een niet-Joodse onderduiker schoot één van de rechercheurs dood. De anders sloeg daarop alarm. De Duitsers zetten de omgeving af. De 34 aanwezige volwassenen werden allemaal ontdekt. In afwachting van transport moesten zij op de grond liggen. Geen van hen overleefde de oorlog. De Joodse kinderen hielden zich met succes schuil door urenlang tot hun hoofd in een sloot te staan.
De foto werd later in de oorlog door een Nederlander op het hoofdkwartier van de Duitsers in de Amsterdamse Euterpestraat achterover gedrukt.
Voor het hele verhaal over deze onderduikgevers lees:
DE ONDERDUIKERS IN DE HAARLEMMERMEER - Deel 3
Uit: VRIJ NEDERLAND – 16 Maart 1985
Door: Anita van Ommeren en Ageeth Scherphuis
Foto’s en reprodukties Bert Nienhuis