Biografie

Het lot van Jozeph Frank, zijn vrouw Siphora Henriette Levie en hun kinderen Hartog Jozef en Bertha Frouke.

Jozeph Frank was een zoon van Hartog Samson Frank en Frouke Cohen. Hij werd in Groningen geboren op 4 Februari 1907 en was handelsreiziger van beroep. Jozeph trouwde op 8 September 1932 met Siphora Henriette Levie, die op 24 Juli 1907 in Assen was geboren als dochter van Jozef Levie en Bertha Blumenthal. Getuigen bij het huwelijk waren Sam Blumendal, 73 jaar, oom van de bruid en Emanuel Keizer, 33 jaar, zwager van de bruidegom. (schrijfwijze Blumenthal en Blumendal conform geboorteaktes).

Bertha Blumenthal overleed op 11 Juli 1913 in Groningen, waarna Jozef Levie op 1 September 1916 in Lochem opnieuw in het huwelijk trad met Elisabeth Fortuin, een dochter van Jacob Fortuin en Grietje van Kleef. Elisabeth was daar geboren op 5 Augustus 1882.

Sam Blumendal, toen 73 jaar oud oom van de bruid en broer van Siphora’s moeder Bertha Blumenthal, was koopman en winkelier in Groningen. Siphora was ten tijde van haar huwelijk werkzaam als bedrijfsleidster. Waar zij werkte is niet bekend maar ondenkbaar is het niet dat zij misschien wel werkte in de winkel van haar 73-jarige oom Sam. Overigens overleed Sam Blumendal in Groningen op 29 Juni 1938 en zijn uit Salzkotten (Duitsland) afkomstige vrouw, tante Beate Sahmer overleed 16 Februari 1941, eveneens in Groningen.

Jozeph en Siphora Henriette bleven in Groningen wonen, waar toen óók hun twee kinderen geboren werden: op 21 April 1934 kwam Hartog Jozef Frank en op 15 Januari 1937 Bertha Frouke Frank. Vermoedelijk enkele jaren na de geboorte van Bertha Frouke verhuisde het gezin naar de gemeente Zuilen in de Provincie Utrecht waar zij een woning betrokken aan de Van Egmondkade 50. Daar werden zij ook tijdens de verplichte registratie van alle Joden in Nederlandi n 1941 geregistreerd.

Op 19 Augustus 1942 werd het gezin van Jozeph Frank afgevoerd naar Westerbork en op 21 Augustus met nog ruim 1000 andere op transport gesteld naar Auschwitz. Bij aankomst daar op 23/24 Augustus werd de 35-jarige Jozeph Frank voor tewerkstelling geselecteerd. Niet zijn vrouw en kinderen; Siphora Henriette Frank-Levie en haar kinderen Hartog Jozef en Bertha Frouke werden – zoals dat toen al gebruikelijk was met vrouwen en kinderen – op auto’s geladen en naar de gaskamers van Auschwitz-Birkenau gereden, waar zij die 23e Augustus 1942 direct werden vermoord.

Jozeph Frank daarentegen werd na aankomst tewerkgesteld maar het is niet bekend waar hij toen terecht is gekomen. Na de oorlog hebben de Nederlandse autoriteiten, mede op basis van onderzoeken van het Rode Kruis, vastgesteld dat gezien de erbarmelijke omstandigheden en ontberingen waaronder gevangenen hebben moeten “werken”, Jozeph Frank na 30 September 1942 niet meer in leven zou kunnen zijn.

De gemeente Zuilen kreeg toen opdracht een akte van overlijden voor Jozeph Frank op te maken, waarin werd vastgelegd dat hij op 30 September 1942 in Auschwitz is overleden. Echter toen overgebleven restanten van de overlijdensregisters van Auschwitz werden teruggevonden, kon daaruit worden vastgesteld dat Jozeph Frank niet op 30 September, maar “pas" op 10 October 1942 is overleden. In de “Sterbebücher”van Auschwitz is dat omschreven als “fate: 10-10-1942, murdered.

Het Joods Monument echter publiceert echter uitsluitend de officiële en juridische data van overlijden, zoals die na de oorlog zijn vastgesteld door het Ministerie van Justitie en gepubliceerd zijn in de Staatscourant. Jozeph’s  werkelijke lot is verder beschreven in het verhaal “De Afwijkende datum van overlijden van Jozeph Frank”.

Bronnen o.a.  Groninger Archieven/huwelijk Jozeph Frank x Siphora Henriette Levie; Het Utrechts Archief/overzicht van in 1942 In Zuilen wonende Joden, geboren tussen Aug 1882 en Aug 1924, met Jozeph Frank; het archief van de Joodse Raad, registratiekaarten van Jozeph Frank, Siphora Henriette Levie en van Hartog Joseph Frank en Bertha Frouke Frank; het Utrechts Archief/overlijdensakte nr. 66 voor Jozeph Frank van 25 Aug 1950; website Memorial & Museum Auschwitz-Birkenau/Auschwitz Prisoners/Josef;Joseph Frank 1907 en de Wikipedia website Jodentransporten vanuit Nederland.nl/transport 21 Aug 1942.

Alle rechten voorbehouden