Biografie

Het lot van Simon Duitz.

alsmede van zijn tantes Sara, Naatje en Jansje Duitz.

Simon Duitz, was de vijfde van de negen kinderen van de godsdienstonderwijzer Salomon Duitz en Elisabeth Duizend. Zijn vader was in Den Haag geboren en was daar hoofd van een school. Nadat hij getrouwd was in 1901, werden er in Den Haag twee zussen en een broer van Simon geboren, t.w.  Alida, Louise en Henri. In Augustus 1905 kwamen zijn ouders en de drie oudste kinderen uit Den Haag naar Amsterdam waar een woning betrokken in de Kazernestraat 26 . Daar werd op 29 April 1907 Simon geboren.

Op 5 Mei 1926 werd Simon Duitz opgeroepen voor de Keuringsraad van de Nationale Militie, waarbij Simon in eerste instantie tijdelijk ongeschikt voor de dienst werd verklaard, op 30 Juni 1926 voorlopig vrijgesteld werd wegens broederdienst maar op 15 Maart 1927 wegens malaria voorgoed ongeschikt verklaard werd. Uit de toenmalige opgave van zijn personalia en opleiding blijkt dat Simon Duitz werkzaam was als reiziger in glas en als schoolopleiding 6 jaar lagere school heeft doorlopen, gevolgd door 2 ½ jaar Nederlands Israëlitisch Seminarium plus avondonderwijs moderne talen.

Behalve in de Kazernestraat 26, waar Simon werd geboren, heeft de familie Duitz óók nog gewoond in de Plantage Doklaan 36 en de Linnaeusparkweg 35 in Watergraafsmeer, waar in 1934 zijn vader overleed. Daarna verhuisde zijn moeder met de nog thuiswonende broers en zussen naar de Swammerdamstraat 24 huis in Amsterdam-Oost.

Echter niet Simon: die verhuisde toen naar de Insulindeweg 198, en betrok daar de winkelwoning op de begane grond. Volgens de Amsterdamse Adresboeken, editie 1933-1934 was Simon’s vermelding toen  “Duitz, Simon, Insulindeweg 198” met de toevoeging “In Delicatessen” alsmede zijn telefoon- en gironummer.  Volgens oudere adresboeken woonde Simon eerder op de Linneausparkweg 35.

Zijn drie ongetrouwde tantes, Sara, Naatje en Jansje Duitz, zusters van zijn vader, verhuisden per 9 November 1932 van de 2e Boerhaavestraat 67 2e etage óók naar de Insulindeweg 198, waar zij tot 21 Mei 1940 hebben gewoond maar vertrokken toen naar de Muiderstraat 22 huis. De website Joods Amsterdam geeft aan dat op de Muiderstraat 22 vlak voor de oorlog de kruidenierszaak Duitz gevestigd was met Sara, Naatje en Jansje Duitz. Andere bronnen tonen aan dat Sara en Naatje “verkoopsters levensmiddelen” waren en Jansje de “winkelier(ster) kruidenierswaren” was.

Zowel Simon Duitz als zijn tante Jansje Duitz werden door de Joodse Raad “gesperrt wegens “Joodsch Lokaal”. De Joodse Raadkaart van Simon vermeld zijn Sperre “Joodsch Lokaal A 356” én “Kruidenierswarenbedrijf Duitz 1932, sinds 1-11-32”.  Zijn (hoge) Sperrenummer was 94546 en na de verhuizing naar de Muiderstraat nummer 97659. De vermelding op de registratiekaart van Jansje Duitz luidde:  “Gesperrt wegens Joodsch Lokaal sinds 15-7-1942”, waarbij zij het Sperrenummer 94707 verkreeg. Haar zussen Sara en Naatje waren niet “gesperrt”, dus niet vrijgesteld van deportatie.

Die twee tantes, Sara en Naatje Duitz, werden op 23 Maart 1943 opgepakte en afgevoerd naar Westerbork, waar zij hun deportatie  naar het Oosten hebben moeten afwachten in barak 65. Beiden werden op 30 Maart op transport gesteld naar Sobibor en bij aankomst daar op 2 April 1943 direct in de gaskamers vermoord.

Op 20 Juni 1943, tijdens de door de Duitsers in het geheim voorbereidde grote razzia, werden Simon Duitz en zijn tante Jansje Duitz gearresteerd en afgevoerd naar Westerbork. Simon werd pas op 20 Juli met het laatste transport van Westerbork naar Sobibor gedeporteerd en bij aankomst aldaar op 23 Juli 1943 vermoord in de gaskamers. Zijn tante Jansje werd al op 29 Juni 1943 naar Sobibor gedeporteerd en na aankomst daar op 2 Juli 1943 vergast.

Bronnen o.a. het Stadsarchief Amsterdam, overgenomen delen Levie Duitz (1845); gezinskaarten van Salomon Duitz, Sara Duitz en Simon Duitz; Amsterdamse woningkaarten van de 2e Boerhaavestraat 62, Plantage Doklaan 12a en nr. 36, Insulindeweg 198 huis en Swammerdamstraat 24 huis; Archiefkaarten Amsterdam van Simon Duitz (1907) Sara Duitz (1877), Naatje Duitz (1879) en Jansje Duitz (1887); Amsterdamse adresboeken edities 1930-1931 t/m 1939-1940/Duitz; Geboorteakte Amsterdam nr. 228 uit 1907- boek 10-36v  d.d. 1-5-1907 voor Simon Duitz/Kazernestraat 26; Ventvergunning (winkel) Insulindeweg 198 voor Simon Duitz; Website Joods Amsterdam/straten/Muiderstraat 22; Het archief van de Joodse Raad, registratiekaarten van Simon Duitz en Jansje Duitz en van Sara en Naatje Duitz; Wikipedia website Jodentransporten vanuit Nederland.nl/transporten van 30 Maart 1943, 29 Juni 1943 en 20 Juli 1943.

Alle rechten voorbehouden