Uit hoofdstuk II, Algemeen (beteft transporten tijdens de Coselperiode).
De "arbeitsfahige" mannen, die in Cosel uit de trein werden gehaald, waren in het algemeen van de leeftijdsgroep van ± 15 t/m 50 jaar, in enkele individuele gevallen nog iets ouder. Degenen, die in de trein achterbleven om te worden doorstuurd naar Auschwitz, waren dus, globaal gesproken, de oudere, zwakke of ziekelijke mannen én de vrouwen en kinderen.
In het algemeen kan worden gesteld, dat de laatst bedoelde groepen terstond bij aankomst te Auschwitz door vergassing om het leven werden gebracht. Dit wordt bewezen door het feit, dat van deze groepen in de Auschwitz-administratie, bekende uitzonderingsgevallen daargelaten, geen matricule nummers voorkomen, terwijl anderzijds vaststaat, dat alle in Auschwitz aangekomenen, die niet dadelijk werden vergast, werden gematriculeerd.
Overzicht van het transport van 16 November 1942 van Westerbork
Het transport van 16-11-1942 vanuit Westerbork bestond uit 761 personen, waarvan 100 jongens en mannen tussen 15-50 jaar in Cosel moesten uitstappen, waarvan uiteindelijk 3 overlevenden waren.
De globaal gevolgde route, d.w.z. de kampen, waarin grote groepen van het transport achtereenvolgens tot de aankomst in Blechhammer, in het ressort Gross Rosen, in het ressort Auschwitz-Birkenau-Monowitz of in Gleiwitz hebben verbleven waren naar: St. Annaberg - Klein Mangersdorf - Blechhammer en enkelen naar het ressort Gross Rosen. Buiten beschouwing gelaten zijn de verplaatsingen van kleine groepen of afzonderlijke personen, zoals zieken , vaklieden, gestraften e.d.
Van het transport van 16-11-42 zijn aangekomen in Blechhammer:
2 representanten in December 1942 uit Klein Mangersdorf (transportsterkte niet opgegeven). Een van hen is meegegaan met het evacuatie-transport, de andere bevrijd in Blechhammer.
Van dat transport van 16-11-1942, aangekomen in het ressort Gross Rosen:
1 representant op 22 November 1942 met 70 Nederlanders uit St. Annaberg in Tränke. Verdere route: 14 December 1943 naar Wisau; half April 1944 naar Bunzlau (met de overlevenden, zijnde 70 man) en 10 Februari 1945 p evacuatie-transport via Görlitz - Dora - Ellrich naar Bergen Belsen, alwaar in April 1945 bevrijd.
Méér over het transport van 16-11-1942 dat uit Westerbork is vertrokken.
Van dit transport, waarvan ± 100 man i n Cosel zijn uitgestapt, zijn er slechts 3 overlevenden. Allen gingen eerst naar St. Annaberg. Vandaar ging een groep op ± 22-11-1942 naar het ressort Gross Rosen (Tranke e.v.). Hun namen en lotgevallen zijn bekend. Ter zake wordt verwezen naar de bespreking van het transport van 16-10-1942. (zie onderaan).
Van St. Annaberg zijn, blijkens de verklaringen, verschillende groepen met onbekende bestemming afgevoerd. Een belangrijk deel ging eind November 1942 naar Klein Mangersdorf en vandaar eind December 1942 naar Blechhammer.
Daar de gegevens te summier zijn, kan geen andere conclusie worden getroffen, dan dat zij, die niet in Blechhammer of elders zijn aangetroffen, uiterlijk eind Maart 1944 moeten worden geacht te zijn overleden (tijdstip der beëindiging van de samentrekking van de bezettingen der "Zwangarbeitslager" in Blechhammer). Plaats van overlijden: één der arbeidskampen in Silezië (Polen).
Gelet bovendien op de genoemde algemene gang van zaken in Blechhammer, kan daarom veilig worden aangenomen, dat in het algemeen zij, van wie slechts is vermeld, dat zij in Blechhammer zijn aangetroffen, doch van wier bestaan niet meer is gebleken na 31 Maart 1944, moeten worden geacht uiterlijk op die datum te zijn overleden.
Uit de bespreking van het transpor t van 16-10-42, aangekomen in het ressort Gross Rosen:
- 1 representant op 22-11-42 uit Sakrau in Tränke met 70 Nederlanders, waarvan 30 uit St. Annaberg. Heeft in Tränke gewerkt al s electriciën. Verdere route: Op 14- 12-43 naar Wisau met 64 Nederlanders. Op 29-2-44 naar Kittlitztreben, als electriciën, met 2 andere Nederlanders. Op 10-2-45 aldaar bevrijd.
- 1 representant op 17-1-43 uit t Ottmuth in Neukirch met 100 a 120 Ned. Verdere route: October 1943 naar Görlitz met ±8 Nederlanders. Op 15- 3-44 naar Kittlitztreben Op 9- 2-45 op evacuatietransport naar Buchenwald.
- 1 representant begin Maart 1943 uit Johannsdorf in Ludwigsdorf (waarschijnlijk een klein transport; sterkte niet opgegeven). Verdere route: In Juli 1943 via Faulbrück naar Graditz. In Mei 1944 terug naar Ludwigsdorf. In Augustus 1944 naar Faulbrück en kort daarna naar Sportschule Reichenbach, alwaar bevrijd.
-----.....-----.....-----.....
Bron: het archief van het Rode Kruis, Publicatie "Auschwitz III" - deportatietransporten in de Cosel-periode, 28 Augustus tot 12 December 1942, uitgegeven October 1952, pagina's o.a. 8, 12, 27, 33, 34 en 54.