Biografie

Over de nog ongehuwde Hijman Oudkerk.

Hijman Oudkerk, geboren op 17 April 1920, was een zoon uit het 1e huwelijk van Selma Hemelrijk en Levie Oudkerk (zich noemende Louis). Hij woonde met zijn ouders, zus Sophie en broer Gerrit op de Herengracht 94 huis in Amsterdam. Op 30 September 1929 werd de 9-jarige Hijman naar Nijkerk gestuurd, waar hij bij de godsdienstonderwijzer Sander Colthof Joods- en Gewoon Lager Onderwijs kreeg.

Hijman verbleef in Nijkerk tot 25 April 1933. Hij was net 13 jaar geworden en in de Joodse School in de Kloosterstraat, die ook als synagoge werd gebruikt, zal hij ongetwijfeld Bar-Mitswa zijn geworden. Op 25 April 1933 keerde Hijman Oudkerk terug in Amsterdam en verbleef op diverse adressen in de stad; zijn vader overleed een maand later op 54-jarige leeftijd en werd op 2 Juni 1933 begraven op de Joodse Begraafplaats te Muiderberg.

Hijman’s moeder, Selma Hemelrijk, hertrouwde op 21 Augustus 1937 met Max Bernstein, die op 25 Juli 1895 in Hameln (D) was geboren en inmiddels óók op Herengracht 94 huis woonde. Hij was een zoon van Kusel Bernstein en Emma Stern. Vanaf 23  Augustus 1937 woonde ook Hijman weer op de Herengracht 94 huis.

Op 31 Maart 1939 werd Hijman goedgekeurd voor de Militie en op 5 Februari 1940 ingedeeld bij het 5e Regiment Infanterie Ploeg II, maar op 24 Mei 1940  ontslagen wegens gebreken. Verdere informatie uit dat register toonde aan dat behalve 6 klassen Lager Onderwijs, Hijman óók nog een jaar ULO-onderwijs heeft genoten.

Als beroep was vermeld dat hij werkzaam was als inkoper bij een confectiebedrijf maar hij was óók magazijnbediende. Misschien uit voorzorg, of had het nog te maken met zijn werkzaamheden als inkoper, heeft Hijman op 14 Juni 1939 een paspoort verkregen, geldig tot 14 Juni 1941, hetwelk op 30 Juni 1941 is verlengd tot 14 Juni 1943.

Op 31 December 1941 verhuisde Hijman naar de Vossiusstraat 14 huis, waar door Jon Levie en Hertha Levie-Goldschmidt een pension werd gerund. In de nacht van 16 op 17 September 1942 werden de pensionhouders van Vossiusstraat 14 met  verschillende andere bewoners van het pension gearresteerd, afgevoerd naar Westerbork en  gedeporteerd naar de vernietigingskampen.

Kennelijk is het bij zijn arrestatie nogal ruw toegegaan, want ná binnenkomst in Westerbork op 18 December 1942, werd Hijman éérst behandeld in de polikliniek van het kamp, gevestigd in barak 4 en waar hij verbleef tot 25 Januari 1943. Toen werd hij overgeplaatst naar barak 5, het kampziekenhuis voor mannen. Op 4 Februari kwam hij terecht in barak 73 en op 16 April in barak 61, de beide laatste waren woonbarakken.

Op 11 Mei 1943 werd Hijman Oudkerk op transport gesteld naar Sobibor met 1445 andere slachtoffers. Bij aankomst op 14 Mei  in Sobibor, werden 80 personen voor tewerkstelling in kamp Dorohucza uitgezocht. Dat was een werkkamp waar turf gestoken werd, gebouwd door de SS in het kader van Aktion Reinhard. Van die 80 personen werden 67 berichten in Nederland ontvangen, waarvan 3 van vrouwen. Ook Van Hijman werd op 7 September 1943 een bericht ontvangen bij de Joodse Raad in Amsterdam, wat niet wil zeggen dat Hijman toen nog in leven was. Slechts één persoon overleefde dit transport.

Na de oorlog is na onderzoek door o.a. het Rode Kruis en getuigenissen van enkele overlevenden waaronder ook van Jules Schelvis, hebben de Nederlandse Autoriteiten geconcludeerd, mede gezien de omstandigheden destijds in kamp Dorohucza en andere werkkampen in die omgeving (Trawniki, Poniatowa en Radom), dat Hijman Oudkerk na 30 November 1943 niet meer in leven zou kunnen zijn.

De gemeente Amsterdam kreeg vervolgens opdracht voor Hijman Oudkerk een akte van overlijden op te maken, waarin tevens de beschikking van de Arrondissements Rechtbank van Amsterdam van 12 Mei 1948 is verwoord, dat Hijman Oudkerk moet zijn overleden in het district Lublin in Polen in het tijdvak van 1 September 1943 tot 30 November 1943. De exacte plaats en datum is onbekend. Op het Joods Monument wordt derhalve zijn overlijden vermeld als in Lublin op 30 November 1943.

Bronnen o.a. het Stadsarchief Amsterdam, gezinskaart Levie (Louis) Oudkerk(1878), archiefkaart Hijman Oudkerk (1920),  paspoortaanvraag Hijman Oudkerk, Militie register Amsterdam/Hijman Oudkerk; het archief van de Joodse Raad, registratiekaarten van Hijman Oudkerk; woningkaart Amsterdam/Vossiusstraat 14 met Hijman Oudkerk; website stenenarchief.nl/record 29394 graf Levie (louis) Oudkerk; de Wikipedia website Jodentransporten vanuit Nederland.nl/transport 11 Mei 1943 en de overlijdensakte van Hijman Oudkerk no.228, opgemaakt in Amsterdam op 23 June 1948 gebaseerd op een beschikking van de rechtbank d.d. 12 May 1948, waarin zijn datum van overlijden vermeld is als tussen 1 September en 30 November 1943 in het district Lublin in Polen. (1948-boek 7-39v)

 

Alle rechten voorbehouden