Arbeitslager “Oud Leusden” was een werkkamp bij Kamp Amersfoort. De officiële naam van Kamp Amersfoort was Polizeiliches Durchgangslager Amersfoort, afgekort PDA.
Vanaf 18 Augustus 1941 was het PDA in gebruik tot aan het voorjaar van 1943, toen het korte tijd gesloten werd om te worden verbouwd en uitgebreid en steeds meer gevangenen werden naar Amersfoort gestuurd. Die moesten allemaal aan het werk gezet worden. In de omgeving werden bedrijven benaderd om dwangarbeiders op te nemen. Het kamp “Oud Leusden” fungeerde toen als onderdak en slaapplaats.
Vanuit kamp Vught werden er vanaf Mei 1943 ca 70 mannen naartoe gestuurd, die in Amersfoort een schietbaan voor tanks moesten uitgraven en gingen naar een paar maanden weer terug naar kamp Vught.
Het betrof Joodse gevangen die onder gezag van Vught bleven vallen, maar bij het PDA “te gast” waren. De voorman was een SS-er van de bewaking van kamp Amersfoort. Het werk wat ze moesten doen was het uitgraven van een schietbaan bij de Infanterie Kazerne op de hoek van de van Campenstraat. Zij deden van half mei tot en Juli 1943. De gevangenen hadden "zebrapakken" aan vanuit kamp Vught. In Kamp Amersfoort werden ze "Zebrajuden" genoemd vanwege de gestreepte gevangeniskleding die zijn aanhadden.
Uit de nalatenschap van de Amersfoorter, de heer Blijdenstijn, die gedurende de oorlog per dag versloeg wat er in Amersfoort gebeurde en ook mensen daarover interviewde, stamt het navolgende verslag van een zekere heer De Jongh, opgetekend door de heer Blijdenstijn en wat luidde:
De Jongh vertelde, dat er op het terrein der kazerne aan de Leusderweg 50 Joden aan het zand kruien waren. Zijn overbuurman Mooy, een gepensioneerd leraar, had er even van de Van Campenstraat af naar staan kijken. Dat mocht niet. Een der soldaten, die met het geweer op schouder bij het zand kruien de wacht hield, dwong hem mee aan het kruien te gaan. Een uur lang heeft dit geduurd. Toen liet men hem met een scherpe reprimande vrij. Een meisje, dat ook uit nieuwsgierigheid bleef staan kijken, werd aan het aardappelen schillen gezet. Ik (De Jongh) ben er ook eens langs gelopen. Er was een reusachtige massa zand op een berg gekruid. Het was juist rustpauze en de dwangarbeiders in gestreepte gevangeniskleding zaten of lagen naast hun kruiwagens
Bronnen: info Kamp Amersfoort, foto beschikbaar gesteld door Kamp Amersfoort, de website Canon van Nederland/Kamp Amersfoort en de website Oorlogsbronnen.
"ZEEBRA JUDEN"