Heinrich Waksman uit Sandomierz in Polen was een zoon van de schoenmaker Leizor Waksman en Jisko Berman. Op 24 November 1927 trouwde hij in Amsterdam met Henriette Fransman, een dochter van Mozes Fransman en Leentje Hildesheim. Na hun huwelijk woonde het echtpaar in de Blasiusstraat 53 en er volgden nog 4 verhuizingen voordat zij het huis in de Uithoornstraat 30 hs betrokken. Daar woonden zij totdat zij als gezin in Augustus 1942 door de Duitsers zijn weggehaald. Intussen waren hun twee kinderen geboren: in 1930 hun zoon Max en in 1931 hun dochter Ida.
Heinrich Waksman arriveerde vanuit Sandomierz in Polen in Amsterdam op 3 Mei 1922. Hij was kleermaker van beroep en kwam terecht in de Manegestraat 4, het zogenaamde Russenstraatje (¹), waar hij tot 11 November 1922. Toen verhuisde hij naar het Weesperplein 15 waar hij tot 15 Januari 1923 woonde Tot aan zijn huwelijk woonde Heinrich daarna nog op tien verschillende adressen.
Voor zover bekend hadden zijn ouders twee kinderen die vanuit Polen naar Nederland gekomen zijn, t.w. Heinrich en zijn zuster Ruchel. Zijn zuster trouwde eveneens in Amsterdam met Hartog de Vries en zij kregen in 1938 een dochter, Ida genaamd. Zij overleefde de Sjoa. Hun ouders echter, Leizor Waksman en Jisko Berman zijn nooit in Nederland geweest. Over hun “lot” is niets bekend. Maar Heinrich en zijn gezin als ook zijn zus Ruchel met haar man zijn door de nazi’s vermoord.
Het hele gezin van Heinrich Waksman werd op 26 Augustus 1942 vanuit de Uithoornstraat afgevoerd naar Kamp Westerbork. Zij verbleven daar slechts twee dagen en werden op 28 Augustus al op transport gesteld naar Auschwitz. Henriette Fransman en haar beide kinderen Max en Ida werden daar direct na aankomst op 31 Augustus 1942 vermoord. Heinrich Waksman behoorde echter vermoedelijk tot één van de 170 personen die de trein in Kozel moesten verlaten, met als doel dwangarbeid te verrichten in één of meerdere omliggende werkkampen in de omgeving van Auschwitz (²). Heinrich Waksman is uiteindelijk op 30 April 1943 ergens in Midden Europa om het leven gekomen.
Bronnen: Stadsarchief Amsterdam, gezinskaart en archiefkaart van Heinrich Waksman, archiefkaart Henriette Fransman; website www.wiewaswie.nl, huwelijk Heinrich Waksman/Henriette Fransman; het archief van de Joodse Raad, registratiekaarten van Heinrich, Max en Ida Waksman en Henriette Waksman-Fransman; website Joodsamsterdam/russenstraatje en website Jodentransporten vanuit Nederland.
(¹) Meer over het Russenstraatje in het volgende verhaal.
(²) Meer informatie over Kozel en de "Kozel periode" is te lezen in het volgende afzonderlijke verhaal.