Biografie

Over Aron Elekan, zijn vrouw Rosetta de Metz en hun zonen Simon en Hans.

Aron Elekan was de jongste van de twee zonen van Simon Elekan en Klara Finsij en werd geboren in Amsterdam op 21 Mei 1898, en zijn oudere broer Jonas op 18 April 1897. Aron was werkzaam als diamantslijper. Op 24 Februari 1917 werd hij lid van de ANDB, de Algemene Nederlandse Diamantbewerkers Bond. Hij werd toegelaten als brilliantslijper in de vakgroep 2. Hij beëindigde zijn lidmaatschap op 3 Juni 1937.

Aron was inmiddels al op 20 Augustus 1925 in Amsterdam getrouwd met Rosetta de Metz, die op 24 Juli 1900 in Amsterdam geboren was als dochter van Gaim de Metz en Henriette Cohen-de Lara. Het echtpaar kreeg twee zonen, t.w. Simon op 6 Februari 1928 en Hans op 15 Juli 1934.

Toen Aron nog ongehuwd was, woonde hij thuis bij zijn ouders en broer in de Ruyschstraat 74 I in Amsterdam. Maar nadat het huwelijk gesloten was betrokken Aron en zijn vrouw Rosetta een woning in de President Brandtstraat 6 I in de Transvaalbuurt van Amsterdam-Oost. Op 3 December 1929 verhuisden zij naar de Ruyschstraat 80 II en op 3 Juli 1934 naar de Gaaspstraat 39 hs in Amsterdam-Zuid, waar Aron een winkel in comestibles begon.

Toen de oorlog uitgebroken was en de anti-Joodse maatregelen van de Duitsers er toe leidden dat alle Joden in Nederland moesten worden geregistreerd  (vanaf Januari 1941) en de Joodse bevolking steeds meer werd uitgestoten uit de maatschappij (voor Joden verboden), werden zij op enig moment zelfs verplicht van kleinere steden en dorpen in de provincie te verhuizen naar Amsterdam. Daar werd het hen o.m. verboden boodschappen te doen anders dan in speciaal daarvoor aangewezen Joodse winkels. 

Per 6 Juli 1942 werd de levensmiddelenwinkel van Aron Elekan in de Gaaspstraat door de Joodse Raad aangewezen als een z.g. “Joods Lokaal” (Nr. A360), waar Joodse bewoners verplicht waren hun boodschappen te doen. Dat betekende tevens dat Aron “gesperrt” werd “bis auf weiteres” en daarmee was ook zijn gezin voorlopig gevrijwaard van deportatie.

Op 20 Juni 1943 echter hadden de Duitsers een in het geheim voorbereidde razzia georganiseerd, waarbij meer dan 5500 Joodse bewoners van Amsterdam werden gearresteerd en afgevoerd naar Westerbork. Rosette en haar twee zonen Simon en Hans kwamen in barak 65 terecht en Aron in barak 60.

Om aan deportatie te ontkomen en mede omdat hij tot in 1937 lid was van de ANDB, heeft Aron op 24 Juni een verzoek ingediend bij het Gewestelijk Arbeidsbureau op de Passeerdersgracht voor een ANDB-verklaring t.b.v. betrokkene. Op 27 Juni 1943 een tweede verzoek waaruit bleek dat het Gewestelijk Arbeidsbureau die verklaring niet afgaf, is het verzoek doorgegeven aan de N.A.F. , bedrijfsgroep diamant.  

Op 1 Juli kwam de ANDB verklaring binnen echter die werd op 3 Juli weer retour gezonden: al op 29 Juni 1943 werden Aron Elekan, zijn vrouw Rosetta de Metz en hun kinderen Simon en Hans op transport gesteld naar het vernietigingskamp Sobibor waar zij bij aankomst op 2 Juli 1943 onmiddellijk in de gaskamers werden vermoord. Van dit transport van bijna 2400 slachtoffers waren geen overlevenden.

Bronnen o.a. het Stadsarchief Amsterdam, gezinskaarten van Simon Elekan (1866) en Aron Elekan, archiefkaarten van Aron Elekan en Rosetta de Metz; ledenkaart Aron Elekan van de ANDB; het archief van de Joodse Raad, registratiekaarten van Aron Elekan, Rosetta Elekan-de Metz en Simon en Hans Elekan, de Wikipedia website jodentransporten vanuit Nederland.nl en een toevoeging van een bezoeker van de website.

Alle rechten voorbehouden