Uit een onbekende brief blijkt dat Louis Hartog uit Dordrecht niet bij aankomst van het derde transport van Westerbork naar vernietigingskamp Sobibor is vermoord.
Dit transport vertrok in de ochtend van 17 maart met 964 personen. Onder hen is de 30-jarige boekhouder en vrijgezel Louis Hartog, lid van Scouting Christian de Wet en voetbalclub DFC in Dordrecht.
Hij is één van de 35 mannen onder de 40 jaar die bij aankomst in de nacht van 19 op 20 maart wordt geselecteerd voor werk. En dus niet direct is vermoord, zoals altijd is aangenomen en overal vermeld staat.
Louis was voor de oorlog bevriend geraakt met de familie Van Dongen in Dordrecht en zij hebben hem geholpen bij het onderduiken. Louis ging naar Sliedrecht, maar daar was het uiteindelijk “niet veilig genoeg”. Met behulp van kennissen vertrok Louis Hartog naar een klooster in Brabant. Vanuit dit klooster bleef Louis brieven sturen, zoals hij ook op vorige adressen had gedaan. Hij bracht zichzelf daarmee in gevaar, want zo wisten de Duitsers hem steeds op te sporen. In Rotterdam kwam hij terecht bij een zwarthandelaar.
Deze zwarthandelaar werd op 1 februari 1943 opgepakt en toen trof de politie bij hem thuis ook toevallig Louis aan, die direct werd meegenomen en op 8 februari is overgedragen aan de Sicherheitsdienst. Op 12 februari arriveerde hij kamp Westerbork. En op 17 maart ging hij op transport naar Sobibor
Brief van Louis Hartog uit het kamp Trawniki, te dateren in juni 1943.
Louis is na aankomst één van de 35 geselecteerden voor werk. Van hem is een brief bewaard gebleven uit het werkkamp Trawniki, die vermoedelijk op 7 september 1943 bij de Joodse Raad in Amsterdam is bezorgd en daarna doorgestuurd naar de Fam. van Dongen. Zij zijn nog altijd in bezit van dit laatste levensteken. Het kan overigens ook zijn dat de brief, die nergens in de analyse van de Joodse Raad in november 1943 wordt benoemd, rechtsreeks naar de Dordrecht is gestuurd. Dat kan verklaren waarom deze brief onbekend is gebleven. Deze brieven werden onder dwang van de SS geschreven en gedicteerd. Hieruit blijkt dat Louis in juni 1943 nog in leven was en vermoedelijk werkt als verpleger in het kamp Trawniki.
Het bijzondere is dat deze brief niet bekend was bij Jules Schelvis ten tijde van het schrijven van zijn boek over vernietigingskamp Sobibor. Hierdoor wordt Louis ook nergens genoemd in de overzichten van levenstekens uit Sobibor. Voor Louis is na de oolog de sterfdatum van 20 maart vastgesteld, maar die is dus onjuist. Louis is dus ergens tussen juni en Operation Erntefest op 3 november 1943 vermoord.
Ter uitvoering van de Wet van 2 Juni 1949 werd er bij K.B. d.d. 9 augustus 1949 binnen het Ministerie van Justitie een ‘Commissie tot het doen van Aangifte van Overlijden van Vermisten’ ingesteld. Als de brief destijds bekend was geweest, was het overlijden van Louis vastgesteld op de laatste dag van de maand november. De laatst mogelijke maand dat hij nog in leven heeft kunnen zijn.
Beste Freunde,
Ich bin sehr gut. Ich arbeite schon 2 Monate wie Sanitäter in Trawiniki. Die Arbeit gefällt mir sehr gut. Wie machen Sie es? Ist Herr Adriaan wider zu Hause. Ich hoffe es. Wie machen die Kinder es? Sind sie allen gesund und lernen sie gut. Wir sind in einer sehr großen Lager. Können Sie sich eindenken dass ich heute beinah 3 Monate aus Holland bin?
Also Sie haben allen ein Lebenszeichen und hoffe zu meiner gut von Ihnen etwas zurück zu hören. Ihren Freund, Louis Hartog.
Ich will gern hören, wie Sie es machen. Sie schreiben doch zurück.
