Verhaal

Verzetsstrijder

Door: Anke de Jong

Tonnie van Praagh was actief in het georganiseerde verzet. Hij werkte als 'passeur' binnen de verzetsgroep die bekend stond als 'Dutch-Paris'. Zij organiseerden vluchtroutes vanuit Nederland. Tonnie van Praagh begeleidde Joodse vluchtelingen, geallieerde piloten en verzetsmensen door België en Frankrijk op de vlucht uit bezet gebied. Hij hielp ze de grens over en hij zorgde voor onderdak en eten. Dit blijkt uit het levensverhaal van Frieda Belinfante zoals het is opgetekend door Toni Boumans in het boek 'Een schitterend vergeten leven' (2015). Eind 1943 vluchtte Frieda uit Nederland. Gedurende die reis was Tonnie een belangrijk contactpersoon voor haar. Hij begeleidde haar door België en hielp haar de grens met Frankrijk te passeren, samen met twee piloten. In de weken dat Frieda in Frankrijk verbleef, was ze er getuige van dat Tonnie een groepje van vijf Amerikaanse piloten hielp die waren neergehaald in de Ardennen. Niet veel later besloot hij ook zelf te vluchten, hij kon zijn werk niet meer veilig doen, vertelde hij Frieda. Samen zijn ze de grens naar Zwitserland overgestoken, hierbij geholpen door het Franse verzet. Dit was een barre tocht. In het neutrale Zwitserland aangekomen, dit was op 15 februari 1944, werden ze gearresteerd door de Zwitserse douane en overgebracht naar de gevangenis in La Chaux-de-Fonds. Zij werden in aparte cellen gezet en mochten geen contact met elkaar hebben. Frieda kreeg na een aantal dagen te horen dat ze mocht blijven als vluchteling. Toen ze ontdekte dat Tonnie teruggestuurd was naar Frankrijk, was ze erg aangedaan. Frieda heeft zijn echte naam waarschijnlijk niet geweten, zij kende hem onder de schuilnaam 'Tony'. Vijftig jaar later is het gevangenisdossier van Frieda Belinfante in La Chaud-de-Fonds opgevraagd. Uit dit dossier blijkt dat haar metgezel Tonnie van Praagh was. Terug in Frankrijk werd hij naar het doorgangskamp Drancy gebracht. Op 30 juni 1944 werd hij van daaruit met transport no. 76 naar Auschwitz gedeporteerd waar hij op 3 juli is vermoord. 

N.B. het is goed mogelijk dat er in La Chaud-de-Fonds een dossier van Tonnie van Praagh ligt. Mogelijk is dit dossier nooit opgevraagd.