Biografie

Het lot van Frederika Salomons.

Frederika (Fré) Salomons was de jongste dochter van Simon Salomons en Sprins Wagenaar. Zij was geboren in Amsterdam op 28 Mei 1896. Haar vader was leraar aan het Nederlands Israëlitisch Rabbijnenseminarium in Amsterdam (1855-1927). Haar moeder (1857-1929) was een zuster van Opperrabbijn Wagenaar.

Tot September 1929 woonde Frederika thuis bij haar ouders, die in April 1928  verhuisden naar de St. Antoniebreestraat 60. Maar daarna verhuisde Frederika regelmatig naar andere adressen voor zichzelf.

Zo vond de toen 33-jarige Fré op 10 September 1929 woonruimte op de Nieuwe Keizersgracht 39 bij de weduwe van David Ailjon. Bijna 1 ½ jaar later verhuisde zij in Februari 1931 naar de Plantage Muidergracht 83 en kreeg kamers bij Nathan Gobets en in 1933 naar de Andriezkade 8 bij Mej. N. Engelschman die o.a. betrokken was bij een feestelijke bijeenkomst van Benous Jehoedoh, een vereniging van Joodse jongedames.

Op 19 Februari 1935 verhuisde Frederika naar het streng rituele Huize Engelschman in de Plantage Prinsenlaan 13, wat gerund werd door de ongehuwde Nathalie Engelschman,  maar drie maanden later betrok zij woonruimte opnieuw bij Nathan Gobets, nu in de Plantage Kerklaan 35 1e etage.

Na 2 ½  jaar, op 2 December 1937 werd zij ingeschreven op het adres Plantage Parklaan 9-B bij Levie en wat haar láátst bekende adres zou worden, werd per 4 Februari 1938 de Nieuwe Keizersgracht 61 1e etage, waar zij een inwoning vond bij Bernard Klein.

Frederika Salomons werkte als boekhoudster en bleef ongehuwd. Zij was muzikaal en ging naar concerten in het Concertgebouw. Ze had twee zusters (Esther en Nannie) en vier broers (Alexander, Machiel, Leon, en een broer Abraham die de oorlog overleefde). Leon is jong gestorven.

Uit notities en stempels op haar registratiekaart van de Joodse Raad, valt af te leiden dat Frederika op 1 Augustus 1942 nog “zurückgestellt” werd van deportatie/Arbeitseinsatz. (een voorlopig uitstel). Echter op 5 September 1942 werd zij alsnog gearresteerd en afgevoerd naar Westerbork.  Twee dagen later, op 7 September 1942 werd zij met nog 929 andere slachtoffers gedeporteerd naar Auschwitz.

Dit transport was een z.g. “Coseltransport”,  waar bij een tussenstop in Cosel, zo’n 80 km westelijk van Auschwitz gelegen, 110 jongens en mannen tussen 15 en 50 jaar, die voor “arbeid” geschikt werden geacht, gedwongen werden om de trein te verlaten om vervolgens in de omliggende werkkampen in Opper Silezië dwangarbeid te verrichten.

Zij, die achterbleven in de trein en verder naar Auschwitz werden vervoerd, werden na aankomst doorgaans onmiddellijk in de gaskamers van Auschwitz-Birkenau vermoord.  Uit naoorlogs onderzoek van het Rode Kruis, wat gepubliceerd is in October 1952 middels de publicatie “Auschwitz deel III – de Coselperiode”, is duidelijk geworden wat het lot van de 110 jongens en mannen is geweest en op welke wijze de andere slachtoffers om het leven zijn gekomen.

Uit het genoemde onderzoek, hoofdstuk II, blz. 8, paragrafen 1, 2 en 3 blijkt dus, dat de "arbeitsfahige" mannen, die in Cosel uit de trein werden gehaald, in het algemeen van de leeftijdsgroep waren van ± 15 t/m 50 jaar, in enkele individuele gevallen nog iets ouder. Degenen, die in de trein achterbleven om te worden doorgezonden naar Auschwitz, waren dus, globaal gesproken, de oudere, zwakke of ziekelijke mannen en de vrouwen en kinderen. In het algemeen kan worden gesteld, dat de laatstbedoelde groepen terstond bij aankomst te Auschwitz door vergassing om het leven werden gebracht.

Dit was het lot van 46-jarige Frederika Salomons. Na aankomst op 10 September 1942 in Auschwitz werd zij (en vele anderen die niet in Cosel uit de trein gehaald werden) direct in de gaskamers van Auschwitz-Birkenau vermoord.  

Bronnen o.a. het Stadsarchief Amsterdam, gezinskaarten van Simon Salomons (1855) en Frederika Salomons; archiefkaart Frederika Salomons; Amsterdamse woningkaarten/Salomons/Plantage Parklaan 98 – Plantage Muidergracht 83 – Plantage Kerklaan 35 en Nieuwe Keizersgracht 39; website joodsamsterdam.nl/straten; het archief van de Joodse Raad, registratiekaart van Frederika Salomons; het archief van het Rode Kruis/publicatie Auschwitz III uit October 1952/hoofdstuk II, blz 8, paragrafen 1, 2 en 3; Wikipedia website Jodentransporten uit Nederland.nl; de akte van overlijden nr. 313 uit het A-register 76-folio 54 van 22 Mei 1951, opgemaakt te Amsterdam voor Frederika Salomons en een toevoeging van een bezoeker van de website.

 

Alle rechten voorbehouden