Twee krantenartikelen heb ik gevonden waarin mijn opa’s achtergrond en werk als kunstenaar werd beschreven n.a.l. van een interview met hem.
Daarin kwam ik dingen over mijn opa ’s leven en kunstwerken te weten die mij volslagen onbekend waren. Vroeger thuis werd niet of nauwelijks over hem gesproken en waren er slechts een paar van zijn kunstwerken in mijn vaders bezit. Opvallend is dat het eerste artikel slechts 10 dagen na zijn aankomst in Nederland is geschreven nl. op 15-12-1933 en verschenen is in het NIEUW ISRAËLITISCH WEEKBLAD geschreven door Joseph Gompers (meer over hem te vinden op het Joods Monument). Hieronder volgt dit artikel door mij overgeschreven in oorspronkelijke spelling.
DE JOODSCHE KUNSTSCHILDER S.GILLIS
De Joodsche kunstschilder Siegfried Gillis uit Essen (Duitschland) is in Nederland nog niet bekend. In zijn geboorteland daarentegen mocht hij zich beroemen op een zekere vermaardheid, welke helaas, hem er niet voor vrijwaarde een behandeling te ondervinden, die hem deed besluiten naar Amsterdam uit te wijken.
Gillis werd in 1887 te Berlijn geboren. Het behoort tot een bekende voorzangersfamilie. Reeds op jeugdigen leeftijd openbaarde zich bij hem een talent voor beeldende kunst. Zijn ouders zagen evenwel ongaarne, dat hun zoon een kunstenaarsloopbaan koos en men besloot hem voor den handel op te leiden. Tijdens zijn opleiding verwaarloosde de jonge Gillis zijn kunst echter niet en in 1905 gelukte het hem toegelaten te worden aan de Berliner königliche Kunstschule. Daarna bezocht hij de academie van het Kunstgewerbemuseum.
Nadat hij ook het onderwijs in deze instelling met vrucht had genoten, maakte hij kennis met den bekende Berlijnschen kunstenaar Julius Michaelis, die de verdere opleiding van den jeugdigen artiest op zich nam.
Dezer dagen werd Gillis bij mij geïntroduceerd en had ik het genoegen met zijn werk kennis te maken. Van zijn schilderijen heb ik slechts enkele werkstukken gezien, een tweetal zelfportretten, knap van techniek, en een zeer goed stilleven, met als onderwerp tallieth en tefilien. Dit ééne stilleven is reeds voldoende om te constateren dat Gillis een kunstenaar is, die zijn vak verstaat. Hij heeft een juist begrip van vlakverdeling, hetgeen aan het compositorische element ten goede komt en ook de stofuitdrukking verdient bewondering.
Gillis toonde mij een serie pentekeningen, in hoofdzaak Oost-Joodsche karakterkoppen en bijbelse motieven. Het zijn werken, welke over het algemeen genomen, wel artistiek waarde hebben, Vooral bij de karakterkoppen zag ik enkele, die mij zeer goed bevielen.
Van zijn grafisch werk bevallen mij evenwel zijn linoleumsneden het beste. Een tweetal vindt de lezer bij dit artikel gereproduceerd, n.l. het portret van den,”Belzer Raw”, een nobele kop, waarbij vooral de uitdrukking der oogen goed tot haar recht is gekomen en ,,De Sjoelklopper”, een blad, dat gevoeglijk met het werk Steinhardt en andere Oost-Joodsche grafici vergeleken kan worden. Laatstgenoemd werd door Gillis afgestaan ten behoeve der verloting van kunstwerken, ten bate van het,”Noodfonds 1933” voor de Joodsche vluchtelingen.
Gillis liet mij ten slotte zien een serie linoleumsneden, Russische landschappen voorstellende. Door experimenteren is het den kunstenaar gelukt een zeer apart effect te verkrijgen, waardoor deze grafische werken de zachtheid van een pastel benaderen.
Het is de kunstenaar gelukt om met geringe middelen een mystieke sfeer in zijn werk te leggen, waardoor deze bladen dikwijls doen denken aan den vermaarden Nederlandsche graficus Hercules Seghers. Zijn,”Russische Molen”, bijvoorbeeld is een meesterstukje van techniek en uitdrukkingsvermogen.
Siegfried Gillis verdient zeker, dat men hem een plaats inruimt. Nu hij zich in Amsterdam is komen vestigen, zal hij ook ongetwijfeld ook in het Hollandsche landschap de schoonheid ontdekken en mag men verwachten, dat dit landschap hem tot kunstwerken zal inspireren, die hem evenveel bekendheid in Nederland zullen verschaffen als hij in Duitschland heeft genoten.
JOSEPH GOMPERS.