Verhaal

Familie Elias Montezinos

Door: Leo Arbeid

Elias Montezinos werd op 28 juni 1914 in Amsterdam geboren en bezat de Nederlandse nationaliteit. Hij was de zoon van Samuel Montezinos (°14 juli 1890, Amsterdam) en Jetta Kooker (°31 januari 1893, Amsterdam). Zijn ouders trouwden op 7 januari 1913 in Antwerpen en behielden de Nederlandse nationaliteit. Elias had een oudere broer, Meyer (°20 juni 1913, Amsterdam) en een jongere zus, Rosemunda Luciana (°30 maart 1926, Antwerpen). Vader Samuel Montezinos was viskoopman van beroep en verhuisde na de Eerste Wereldoorlog opnieuw met zijn gezin naar Antwerpen en in 1930 naar Diksmuidelaan 110 in de deelgemeente Berchem.

In 1933 woonde Elias nog steeds samen met zijn moeder in Berchem. Zijn vader was ondertussen overleden. Op 3 januari 1933 trouwde Elias in Berchem met Henrica Maria Ludovica Peleman, eveneens zonder beroep. Zij werd op 21 juni 1912 geboren in Borgerhout (Antwerpen) als dochter van Herman Peleman, bureelbediende, en Maria Marien, winkelierster. De familie Peleman woonde in 1933 in Borgerhout. Door haar huwelijk kreeg Henrica Peleman de Nederlandse nationaliteit. Het koppel vestigde zich op Robijnstraat 4 in Berchem. Elias nam het beroep van zijn vader over en werd werkman in de vishandel. Henrica verdiende bij als stenotypiste. Op 16 juni 1933 beviel Henrica in Borgerhout van hun eerste kind : Armand Samuel Montezinos.

In april 1937 verhuisden Elias en Henrica naar de Engelselei 1 in Borgerhout. Elias had ondertussen het beroep van drukker opgenomen. Op 7 juli 1939 beviel Henrica van een tweede zoon : Michel Jacques Herman. De familie Montezinos verhuisde nog meerdere keren binnen Antwerpen en de deelgemeenten Borgerhout, Berchem en Deurne. Toen nazi-Duitsland op 10 mei 1940 België binnenviel, woonden zij op Muggenberglei 162 Deurne, vanaf begin december 1940 op Kerkendijk 20 in Borgerhout. Elias was op dat moment opnieuw vishandelaar.

Elias Montezinos schreef zich eind 1940 niet – zoals verplicht was – in het Jodenregister van België in, noch werd hij in 1942 lid van de Jodenvereniging. Mogelijk veronderstelde hij dat dit niet nodig is voor Joodse mannen of vrouwen met een niet-Joodse echtgenoot. Op 25 juni 1942 werd Elias Montezinos in Deurne door de Duitsers aangehouden, volgens zijn vrouw omwille van politieke redenen. Mogelijk zat Elias in het verzet, maar hier bestaat geen bewijs voor.

Vermoedelijk werd Elias Montezinos twee maanden vastgehouden in de gevangenis in de Begijnenstraat in Antwerpen, alvorens op 18 augustus naar de Dossinkazerne in Mechelen te zijn overgebracht. Hier werd zijn naam onder het nummer 380 toegevoegd aan de deportatielijst van transport V. Deze trein verliet de Dossinkazerne op 25 augustus 1942 en kwam op 27 augustus in Auschwitz-Birkenau aan. Hoewel zijn tatoeagenummer verloren is gegaan, staat vast dat Elias Montezinos als dwangarbeider tot het kamp werd toegelaten. Zijn overlijdensakte in de Auschwitz Sterbebücher toont dat hij overleed op 22 september 1942, drie en een have week na aankomst.

Ook Elias’ zus, Rosemunda Luciana Montezinos werd vanuit de Dossinkazerne gedeporteerd. Zij werd op 19 april 1943 als persoon 182 op transport XX naar Auschwitz-Birkenau gevoerd. Over haar verdere lot hebben we geen informatie. Ook zij overleefde de deportatie niet.

Henrica Peleman en haar beide zonen overleefden de oorlog.

Deze informatie is verstrekt door
Dorien Styven
Wetenschappelijk Medewerkster van
Kazerne Dossin Museum te Mechelen
https://www.kazernedossin.eu/NL

Alle rechten voorbehouden