Verhaal

Eduard de Levie met zijn vrouw Bertha en zijn dochter Erna

Foto voor de herinnering

Door: An Huitzing

Het gezin De Levie vluchtte eind jaren dertig uit Nazi-Duitsland. Alleen de zoon wist naar de VS te ontkomen en overleefde de oorlog.

Eduard de Levie met zijn vrouw Bertha en dochter Erna na hun vlucht uit Bersenbrück

Eduard de Levie was in Bersenbrück veehandelaar. In 1936 vluchtte zijn dochter Erna naar (familie in) Nederland nadat ze op straat was aangevallen. In 1937 verlieten zijn vrouw Bertha en hij ook hun vaderland. Ouders en dochter lieten deze foto vast maken voor hun zoon Siegfried die naar de VS ontkwam en als enige van het gezin de oorlog overleefde. In Nederland wisten ze zich nog een tijdje te handhaven. Ze woonden een tijd in de Gaaspstraat 42-1. De foto met vrienden of familie op het plat van een dak, zou heel goed op het plat van Gaaspstraat 42 gemaakt kunnen zijn, gezien de ligging van die woning vrij dicht bij de hoek van de straat.

Eduard werkte in de oorlog als portier bij de Joodse Raad. Aldus M. von Borries, Eure Name lebt, Zur Geschichte der Juden in der Region Bersenbrück. Rasch Verlag, 1997. En aldus zijn persoonskaart in het Stadsarchief Amsterdam. Hij had alleen lagere school, maar kon goed typen aldus zijn JR-kaart. Als portier voor de JR had hij een Sperre die echter in mei 1943 vervallen zal zijn, toen de JR gedwongen werd drastisch in te grijpen in het aantal personen met baantjes.
In Nederland trouwde Erna met Louis Wessels. Mogelijk was hij via de lijn van zijn moeder Schoontje Stoppelman verwant uit de Duits-Nederlandse familie De Levie. Het lukte Louis en Erna niet om aan de greep van de Nazi's te ontsnappen, ondanks de Calmeyer-procedure die een groot deel van Louis' familie het leven redde. Erna durfde niet onder te duiken, zoals een broer van Louis wel had gedaan, aldus een herinnering die nog in de familie leeft. Erna en Louis werden in september 1943 opgepakt en in 1944 vermoord. Erna's ouders waren, evenals die van Louis, hen toen al voorgegaan.
Het verhaal over de familie van Louis Wessels, die in meerderheid de oorlog overleefde, is te vinden in 'Spartelend aan de fuik ontkomen. Hoe tientallen leden van een Joodse familie de oorlog overleefden.', door An Huitzing, Lecturis, 2021, ISBN 9789462263826.

Media bestand