Biografie

Het lot van Jacob Mozes Polak.

Jacob Mozes Polak, geboren op 27 September 1873 in Hoorn, was een zoon van Hartog Isaak Polak en Rosette Hijmans. Hij trouwde op 10 Maart 1899 in Hoorn met de 41-jarige debitante in de Staatsloterij Mietje Deen,  een dochter van Joseph Hartog Deen en Lea Levi Worms.  Zij overleed echter in Hoorn op 8 Juni 1922, 63 jaar oud en is begraven op de Joodse Begraafplaats in Hoorn. Voor zover kon worden nagegaan hadden Jacob en Mietje geen kinderen.

Jacob Mozes Polak hertrouwde toen op 8 Maart 1923 in Hoorn met de 50-jarige in Amsterdam geboren Sara de Brave, een dochter van Machiel Mozes de Brave en Rachel Goedel. Zij overleed echter op 14 Maart 1937 en is begraven op de Joodse begraafplaats in Diemen.

Jacob Mozes Polak werd in 1922 weduwnaar. Met zijn 2e vrouw Sara de Brave verhuisde hij op 4 April 1927 naar  Amsterdam, waar zij gingen wonen in de Riouwstraat 30 II in Amsterdam-Oost. Jacob Mozes Polak  was koopman; tussen  October 1930 en Maart 1931 verkocht hij vis op de Dappermarkt in Amsterdam.

In November 1935 vertrokken zij van de Riouwstraat naar de Retiefstraat 76 I.  Daar overleed Sara de Brave in 1937, waarop Jacob Mozes als weduwnaar in December 1939 verhuisde naar de Weesperzijde 141 II, in November 1940 naar de Niasstraat 71 en op 31 Juni 1941 naar de Transvaalstraat 103 bovenhuis.

Dit was zijn laatst bekende adres in Amsterdam; Jacob Mozes Polak werd op 21November 1942 gearresteerd en afgevoerd naar Westerbork. Op 30 November werd hij op transport gesteld naar Auschwitz. Dit transport omvatte in totaal 826 gedeporteerden waarvan 327 gearresteerde medewerkers van de confectiefabriek Hollandia Kattenburg . In Kozel, ca 80 km westelijk van Auschwitz moesten 170 personen de trein verlaten om als dwangarbeiders tewerkgesteld te worden. Degenen die in de trein achterbleven, waaronder ook Jacob Mozes Polak, werden verder naar Auschwitz vervoerd en bij aankomst op 3 December 1942 onmiddellijk vermoord.

Bronnen o.a. website openarchieven.nl, huwelijken Jacob Mozes Polak met Mietje Deen en Sara de Brave; website hetstenenarchief.nl/graf Mietje Deen en van Sara de Brave; Stadsarchief Amsterdam, diverse woningkaarten; het archief van de Joodse Raad, registratiekaart van Jacob Mozes Polak en de wikipedia lijst Jodentransporten vanuit Nederland.