Biografie

Het lot van Isidorus Schijvenschuurder en zijn kinderen.

Isidorus Schijvenschuurder was geboren in Antwerpen op 2 Februari 1898 als zoon van Eva Jacoba Schijvenschuurder en Meijer Samuel van Praag. Isidorus trouwde op 12 Februari 1919 in Amsterdam met Sientje van Praag die geboren was op 3 December 1895 als dochter van de schijvenschuurder Israël van Praag en Saartje de Hond. Het echtpaar kreeg drie kinderen, t.w. Sara in 1919, Duifje in 1921 en Hartog in 1923. Sientje van Praag overleed in op 26 Juni 1937 in Amsterdam en is op 29 Juni op de Joodse Begraafplaats in Diemen begraven.

Na de dood van zijn vrouw in 1937, verhuisde Isidorus Schijvenschuurder met zijn gezin per 1 April 1939 naar de Lepelstraat 70 II in het oude centrum van Amsterdam. Zijn oudste dochter Sara trouwde op 9 Juli 1941 met Jacob Gans, kwamen op 16 Maart 1943 in Vught terecht en werden uiteindelijk op 9 Juli 1943 in Sobibor vermoord. Hun zoontje Gerson overleed al op 27 April 1943 in Vught.

Isidorus’ jongste zoon, Hartog werd óók op 16 Maart 1943 afgevoerd naar Vught en hij kwam terecht in het Aussenkommando Moerdijk. Samen met zijn zus en zwager Jacob Gans werd hij uiteindelijk ook op 9 Juli 1943 in Sobibor vermoord.

Zijn middelste dochter Duifje werd al op 24 Juli 1942 naar Westerbork gestuurd en op 31 Juli gedeporteerd naar Auschwitz. Daar is zij, vermoedelijk op enig moment wegens ontberingen en zware dwangarbeid om het leven gekomen. Haar overlijden is vastgesteld als op 30 September 1942 in Auschwitz.

Isidorus Schijvenschuurder was diamantversteller en diamantbewerker van beroep Hij pendelde daarom regelmatig tussen Antwerpen en Amsterdam. Op 13 Januari 1931 vestigde hij zich met zijn gezin definitief in Amsterdam, woonde op talloze adressen maar per 1 April 1939 werd zijn adres Lepelstraat 70 II in Amsterdam. Van daar is hij zeer waarschijnlijk op 1 October 1942 naar Westerbork afgevoerd en al op 2 October op transport gesteld naar Auschwitz.

Het transport van 2 October 1942 was een transport met 1014 gedeporteerden. Het was tevens het eerste transport via de aangelegde spoorlijn vanuit het Kamp Westerbork. Het transport stopte in Kozel, een kleine plaats ± 80 km westelijk van Auschwitz gelegen. Daar werden 160 jongens en mannen gedwongen de trein te verlaten om als dwangarbeiders in de omliggende werkkampen van Auschwitz tewerkgesteld te worden. Diegenen die achterbleven in de trein, werden verder naar Auschwitz vervoerd om daar te worden vermoord.

Ook Isidorus Schijvenschuurder behoorde bij deze groep van 160 mannen. En zoals pas in 2015 werd ontdekt, bleek hij uiteindelijk als Joodse dwangarbeider terecht te zijn gekomen in het “Reichs Autobahnlager Sankt Annaberg in Opper Silezie in Polen. Na de oorlog was wél bekend dat Isidorus Schijvenschuurder de Sjoa niet had overleefd, maar niet waar, wanneer en onder welke omstandigheden. Daarom werd na de oorlog op last van het Ministerie van Justitie in de gemeente Amsterdam voor Isidorus Schijvenschuurder een akte van overlijden opgemaakt, waarin zijn overlijden in Polen is vastgesteld als op 31 October 1942.

Echter in 2015 is er in Polen onderzoek verricht naar de slachtoffers van o.a. het Reichsautobahnlager Sankt Annaberg” in Opper Silezie, waar meerdere aktes van overlijden zijn gevonden, waaronder ook die van Isidorus Schijvenschuurder. Daaruit is gebleken dat hij op 29 November 1942 in het Lager Annaberg om het leven is gekomen. Op de overlijdensakte is “hartfalen” als officiële doodsoorzaak vermeld. (Herzschwäche).

Bij de vaststelling van de overlijdensdatum van Isidorus Schijvenschuurder wordt echter de officiële Nederlandse datum van 31 October 1942 in Polen handhaafd, de juridische overlijdensdatum en plaats, door het Ministerie van Justitie vastgesteld.

Bronnen o.a.  Het Antwerps Vreemdelingen Dossier 81093 en 175208; het Stadsarchief van Amsterdam, gezinskaart en archiefkaart van Isidorus Schijvenschuurder; het archief van de Joodse Raad, registratiekaarten van Isidorus Schijvenschuurder, Sara Gans-Schijvenschuurder, Jacob Gans, Gerson Gans, Duifje Schijvenschuurder en Hartog Schijvenschuurder; website wiewaswie.nl/huwelijk Schijvenschuurder/van Praag; overlijdensakte Duifje Schijvenschuurder Amsterdam, A-reg.52-fol.50v-akte 294 d.d. 9 Juli 1950; website jodentransporten vanuit Nederland; overlijdensakte voor Isidorus Schijvenschuurder uit Amsterdam, Register 3 van 1966 – fol.3v d.d. 3 Maart 1966  en Edward Haduch, Kedzierzyn-Kozle (Polen), de overlijdensakte van Isidorus Schijvenschuurder uit het Bevolkingsregister (Standesamt) Annaberg.

 

 

Alle rechten voorbehouden