Biografie

Over Saartje de Jong-Wijtvliet.

Saartje Wijtvliet was een dochter van Alida Velleman en de niet-Joodse Everhardus Wijtvliet. Zij was een “voorkind”, geboren op 14 Mei 1920 in Rotterdam, maar is bij het huwelijk van haar ouders op 7 Juli 1920 in Haarlem “met toestemming van de moeder, door de vader erkend als zijn dochter”.  Saartje had nog een broer Everhardus Jacobus, die in 1921 was geboren en ook nog een zusje Grietje, die in December 1922 was geboren, maar op de leeftijd van 14 maanden op 5 Februari 1924 is gestorven.

Saartje’s moeder Alida Velleman overleed op 17 October 1924 in haar woonplaats Haarlem, slechts 28-jaar oud, waarna haar man op 25 Maart 1925 hertrouwde met de 19-jarige Trijntje Zwiers uit Blokzijl, een dochter van Antsje Zwiers.

Vooralsnog woonde Saartje na het overlijden van haar moeder nog thuis in Haarlem maar drie jaar later, vanaf 11 Mei 1928, toen zij 8 jaar oud was, woonde zij tot Juni 1937 in de Bergstichting op de Doodweg 4 in Laren (NH). Daarna verbleef zij 7 maanden op het adres Markt 5 in Arnhem. Daar was Beth Mikloth Lezikno gevestigd, het Joods Huis voor ouderenzorg in Arnhem, waar zij vermoedelijk werkzaam was als hulp in de huishouding. Vanaf 15 Januari 1938 woonde Saartje weer in de Bergstichting in Laren;  van December 1939 tot Juli 1940 in het meisjesweeshuis in de Rapenburgerstraat 171 in Amsterdam; vervolgens verbleef zij opnieuw vier maanden in de Bergstichting, totdat zij in November 1940, als hulp in de huishouding in de Badhuisstraat 43 in Haarlem terechtkwam bij de familie van Louis Pezon.  

Op 24 Augustus 1942 trouwde Saartje Wijtvliet in de Haarlemse synagoge met Jacob de Jong, een zoon van David de Jong en Sara Cohen. Jacob was geboren in Haarlem op 30 April 1910 en was koopman van beroep. Volgens de registratiekaart van de Joodse Raad, woonde Jacob in Januari 1941 ten tijde van de verplichte registratie van de Joden in Nederland op de Bakenessergracht 48 rood in Haarlem, toen nog ongehuwd, maar later op de Kennemerstraat 15a-rood. Kort nadat hij met Saartje Wijtvliet was getrouwd, werd Jacob via Westerbork op transport gesteld naar Auschwitz en is uiteindelijk op 31 Maart 1944 ergens in Midden Europa om het leven gekomen.

Saartje heeft vanaf 27 April 1943 nog kort gewoond op de Amstellaan 84 I in Amsterdam, maar werd via Westerbork, waar zij in barak 55 heeft moeten verblijven, op 25 Mei 1943 op transport gesteld naar Sobibor, waar zij bij aankomst aldaar op 28 Mei 1943 onmiddellijk in de gaskamer werd vermoord.

Bronnen o.a. website wiewaswie.nl/archief Haarlem, huwelijksakte 389 d.d. 7 Juli 1920 van Everhardus Wijtvliet met Alida Velleman en erkenning van dochter Saartje, geboren op 14 Mei 1920; het stadsarchief Amsterdam, archiefkaart Saartje Wijtvliet; het archief van de Joodse Raad, registratiekaarten van Saartje de Jong-Wijtvliet en Jacob de Jong en de overlijdensakte uit Amsterdam A21-46v d.d. 22 Maart 1950, nr.270 voor Saartje de Jong-Wijtvliet.

 

Alle rechten voorbehouden