Israëlitisch Oude Mannen en Vrouwenhuis
Sinds het midden van de 19e eeuw was er in Gouda een Joods bejaardentehuis. Het Joodse Armbestuur ging in 1841 een huis in de Groenendaal huren, voorlopig voor drie personen.
In 1848 werd een eigen huis betrokken aan de Turfmarkt. Omdat er meer en meer aanvragen van buiten Gouda voor dit ‘Israëlitisch Armhuis’ kwamen, werd in 1855 een groter huis aan de Turfmarkt gekocht; hier werd het ‘Israëlitisch Oude Mannen- en Vrouwenhuis’ gevestigd.
In 1893 werd weer een groter pand aan de Oosthaven – huidige nummering 31 – aangekocht. Op 5 juni 1894 werd het huis geopend en in gebruik genomen door dertien bewoners. Het kreeg de naam ‘Centraal Israëlietisch Oude Mannen- en Vrouwenhuis voor Nederland en de Koloniën’.
Metaheerhuis
Achter in de tuin werd het metaheerhuis (1899) gebouwd. In dit, in het Hebreeuws: Bet Tohorah, Huis der Reiniging, werden de overledenen ritueel gewassen voor hun begraving.
Centraal Tehuis
In 1917 kreeg het tehuis een nieuwe vleugel, terwijl het in 1932 van binnen geheel werd gemoderniseerd. Het kon toen plaats bieden aan zo’n vijftig bejaarden en ging ‘Centraal Tehuis voor Israëlieten in Nederland’ heten, kortweg CeTIN.
Het einde
Op vrijdag 9 april 1943 werden de bewoners en personeelsleden weggevoerd naar Westerbork. Met uitzondering van de directrice zijn zij korte tijd later in het vernietigingskamp Sobibor in Polen om het leven gebracht.
Bij het leggen van de Stolpersteine voor het voormalige Joodse bejaardentehuis was Peter Luzac namens de Permanente Commissie (bestuur) van het Nederlands-Israëlitisch Kerkgenootschap aanwezig. De voorbereidingen voor de plaatsing zijn gedaan door eerstejaars MBO-leerlingen Stedelijk Groen van het Wellant College te Gouda. Ook op andere plaatsen in Gouda zijn gedenkstenen gelegd. Met steun van particulieren, bedrijven en de gemeente Gouda is binnen twee jaar voor meer dan de helft van de 326 gedeporteerde en vermoorde Goudse Joden een Stolperstein geplaatst.
Bijna zeventig jaar na dato is, met de 56 Stolpersteine in de stoep, de deportatie van de bewoners van het Joodse bejaardenthuis voor iedereen in de stad Gouda zichtbaar geworden.