Biografie

Over Barend Dingsdag, zijn vrouw Schoontje van der Veen en hun beider kinderen.

Barend Dingsdag was een zoon van Levie Dingsdag en Mietje Theeboom. Hij was in Amsterdam geboren op 6 Mei 1910 en hij werkte als stoffeerder en behanger. Op 10 Maart 1937 trouwde hij in Amsterdam met Schoontje van der Veen, die op 28 Maart 1903 geboren was als dochter van Mozes van der Veen en Saartje Bont. Samen kregen Barend en Schoontje een dochter, Mietje, die op 7 Juni 1938 werd geboren.

Schoontje van der Veen was eerder gehuwd met de in 1902 geboren Salomon Sjouwerman, met wie zij twee kinderen heeft gekregen. De oudste, Abraham, overleed echter al na 5 maanden. De jongste, Sara werd in later jaren in Auschwitz vermoord. Het huwelijk van Schoontje en Salomon hield echter geen stand en op 10 Augustus 1934 werd in Amsterdam het huwelijk door echtscheiding ontbonden.

Barend Dingsdag woonde in 1934 in de Rapenburgerstraat bij zijn ouders maar na zijn huwelijk kregen hij en zijn vrouw in December 1937 woonruimte bij zijn zwager en schoonzus Philip de Vries en zijn vrouw Rachel van der Veen die in de Lepelstraat 2a in Amsterdam woonden. Maar in Februari 1938 verhuisden zij naar een eigen woning, Lepelstraat 8 I. Sara Sjouwerman, het dochtertje uit het eerste huwelijk van Schoontje van der Veen, woonde bij hen in. En in Juni 1938 werd daar hun dochter Mietje geboren.

Het hele gezin Dingsdag, ook stiefdochter Sara Sjouwerman, werd op 21 Juli 1942 in Westerbork geregistreerd en op 24 Juli op transport gesteld naar Auschwitz. Dit transport omvatte “slechts” 519 gedeporteerden, waarvan bij aankomst een aantal voor “arbeid” werd geselecteerd. Ook Barend Dingsdag; hij werd bij aankomst op ± 26 Juli in Auschwitz tewerkgesteld en op basis van documenten is het zeer waarschijnlijk dat hij terechtkwam in het kamphospitaal, wat gevestigd was in blok 21 en 28 in Auschwitz I. In dat kamphospitaal was ook de “afdeling chirurgie” gevestigd, waarvan de chirurgische afdelingsboeken bewaard zijn gebleven.

Uit de nu voorhanden zijnde documenten is duidelijk geworden dat Barend Dingsdag lange tijd in Auschwitz-Birkenau heeft verbleven. Bij aankomst kreeg hij gevangenen nummer 52430 en op zijn bewaard gebleven Personalbogen (inschrijving in het kamp) is behalve naam, adres, woonplaats o.a. de datum van zijn arrestatie in Amsterdam vermeld en de datum van binnenkomst in Auschwitz. Vanuit Birkenau is een brief van hem van 30 Januari 1944 in Amsterdam ontvangen, echter de geadresseerde is onbekend. Echter zijn vrouw Schoontje van der Veen, dochtertje Mietje en ook zijn stiefdochter Sara Sjouwerman werden bij aankomst op die 26e Juli 1942 onmiddellijk afgevoerd naar de gaskamers en vermoord.

Op 18 Januari 1945 werd Barend Dingsdag met een z.g. evacuatietransport vanuit het Auschwitz complex naar het concentratiekamp Buchenwald afgevoerd. Deze evacuatietransporten gingen deels te voet en/of deels per trein en werden bekend als de z.g. "dodenmarsen". Op 26 Januari 1945 kwam hij in Buchenwald aan, waar hij volgens één van de bewaard gebleven kampkaarten als Nederlandse Jood en als politieke gevangene gevangennummer 123871 heeft gekregen.

Verder is uit documenten gebleken dat Barend op 3 Maart 1945 vanuit Buchenwald nog naar één van de Arbeitskommando’s van het concentratiekamp Natzweiler is gestuurd, vanwaar toen ook weer een aantal Joodse gevangenen op 3 April 1945 teruggestuurd zijn naar het moederkamp (Buchenwald), waar Barend Dingsdag op 7 April 1945 om het leven is gekomen.

Bronnen o.a. het Stadsarchief Amsterdam, gezinskaarten van Levie Dingsdag, Barend Dingsdag en Salomon Sjouwerman, archiefkaarten van Barend Dingsdag en Schoontje van der Veen; Woningkaart Amsterdam Lepelstraat 2a; het archief van de Joodse Raad, registratiekaarten van Barend Dingsdag, Schoontje Dingsdag-van der Veen, Mietje Dingsdag en Sara Sjouwerman; wikipedia website Jodentransporten vanuit nederland.nl; website ITS Arolson/kampkaarten Barend Dingsdag uit Auschwitz en Buchenwald; de Rode Kruispublicatie uit Maart 1952, Auschwitz deel VI/afvoertransporten uit Auschwitz en omgeving/o.a. blz. 42 nr. 8, blz. 43 en blz. 95 e.v. en de overlijdensakte uit Amsterdam voor Barend Dingsdag, nr. 405 van 20 December 1951 uit het A-register 90-folio 69verso.

Alle rechten voorbehouden