Emanuel en Maurice Speijer waren respectievelijk de tweede en derde zoon in het gezin van Bernard Speijer en Marianna à Catan. Emanuel was op 3 December 1921 in Amsterdam geboren en werkte al als kapper en later als fietsjongen en ten tijde van de registratie van alle Joden in Nederland in 1941 was hij slagersknecht. Maurice was op 28 November 1923 geboren; hij werkte als fietsjongen. Vanaf 1933 woonden zij met hun ouders, broers en zussen in de Ben Viljoenstraat 19 I in Amsterdam-Oost.
Op hun registratiekaarten van de Joodse Raad is de afkorting “MIL” vermeld, wat wil zeggen dat zij militair zijn geweest. Op 18 Juli 1942 hadden Emanuel en Maurice zich samen moeten melden in Westerbork. Maar de Joodse Raad heeft in die tijd voorstellen gedaan om een aantal categorieën Joden “terug te stellen van deportatie” waaronder oud militairen, KNIL militairen en ook militairen die in de Mei-dagen van 1940 voor het vaderland gevochten hadden. In eerste instantie heeft dat geleid tot daadwerkelijke terugstelllingen, maar als snel niet meer (bron Raymund Schütz).
Voor Emanuel Speijer betekende het korte tijd uitstel van deportatie, maar tijdens de grootschalige razzia’s van begin October 1942, werd ook Emanuel opgepakt en afgevoerd naar Westerbork, waar hij tussen 3 en 5 October 1942 binnen kwam. Mede door de liquidatie van alle Joodse Werkkampen in Noord Nederland op Jom Kipoer, 3 October 1942, waarbij alle dwangarbeiders uit die kampen naar Westerbork moesten, was het daar een grote chaos.
Op 23 October werd Emanuel Speijer met nog 987 andere gedeporteerden op transport gesteld naar Auschwitz. De deportatietrein maakte echter een tussenstop in het plaatsje Kozel of Cosel, gelegen ±80 km westelijk van Auschwitz, waar toen 170 personen de trein moesten verlaten. Die werden vervolgens als dwangarbeiders tewerkgesteld in de omliggende werkkampen in Opper Silezië. Echter zij die in de trein achterbleven, werden verder naar Auschwitz vervoerd om daar te worden vermoord.
Hoogst waarschijnlijk behoorde Emanuel Speijer ook tot de groep van 170 jongens en mannen tussen 15 en 50 jaar oud, die als dwangarbeiders werden ingezet. Het is echter niet bekend waar Emanuel toen terecht gekomen is.
Redenerend vanuit de plaats van overlijden, zoals vermeld in zijn overlijdensakte - Beieren - zou aangenomen kunnen worden dat Emanuel Speijer in de zogenaamde "eindperiode" (1944/45) in Beieren is beland via de grote evacuatietransporten. Daar bevonden zich destijds de grote concentratiekampcomplexen Flossenburg en Dachau, die op hun beurt omringd waren door talloze zogenaamde "Arbeitskommandos". zoals Kaufering, Mühldorf, Landberg of Allach.
Het is niet bekend waar precies Emanuel Speijer om het leven is gekomen. De gemeente Amsterdam heeft op 3 April 1952 in opdracht van het Ministerie van Justitie een akte van overlijden opgemaakt, waarin is vastgesteld dat hij op 4 Mei 1945 in Beieren is overleden.
Maurice Speijer daarentegen werd, ondanks behorend tot de categorie “MIL”(militair), tóch op 24 Augustus 1942 naar Auschwitz gedeporteerd waar hij ±26/27 Augustus aankwam. Hij werd daar tewerkgesteld, maar onbekend is waar, en welke werkzaamheden hij heeft moeten verrichten. Ook is zijn precieze datum van overlijden niet bekend.
De Nederlandse autoriteiten hebben na de oorlog vastgesteld, mede op basis van getuigenissen van overlevenden en onderzoek, dat gezien de barre en inhumane omstandigheden daar, Maurice Speijer na 30 September 1942 niet meer in leven kon zijn. Het Ministerie van Justitie heeft toen de Gemeente Amsterdam opdracht gegeven om voor Maurice Speijer een overlijdensakte op te maken, waarin is vastgesteld dat hij op 30 September 1942 in Auschwitz is overleden.
Bronnen o.a. het Stadsarchief Amsterdam, gezinskaart Bernard Speijer, archiefkaart Emanuel Speijer en Maurice Speijer; het archief van de Joodse Raad, registratiekaart van Emanuel Speijer en Maurice Speijer; info Raymund Schütz; De Nederlandse Rode Kruis/publicatie 1952 “ Auschwitz, de grote evacuatietransporten”/pagina 54 Dachau en 65 Flossenburg en de wikipedia website jodentransporten vanuit Nederland.nl en de overlijdensaktes 385 d.d. 3 April 1952 opgemaakt in Amsterdam voor Emanuel Speijer ((A95-65v) en nr. 18 d.d.18 Augustus 1950 voor Maurice Speijer (A4-4v).